نوبلیستهای مالـی
نوبلیستهای مالی
ترجمه: دکتر سید محمد هاشمینژاد
جایزه نوبل معتبرترین جایزه علمی است که به یک دانشمند تعلق میگیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانهدار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت میشناسند، پایهگذاری شد. در سال ۱۹۰۱ میلادی، نخستین جوایز بنیاد نوبل اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه بهطور سالانه در رشتههای فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق میگیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند. اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ توسط رئیس مجلس نروژ اهدا شد تا این که در سال ۱۹۰۴ کمیته نوبل نروژ تشکیل شد. پنج عضو این کمیته توسط پارلمان نروژ (استورتینگت) گمارده میشوند و انجام امور مقدماتی مربوط به داوری و نیز اهدای جایزه صلح نوبل بر عهده این کمیته است. اعضای این کمیته مستقل هستند و به قانونگذاران پاسخگو نمیباشند. اعضای دولت نروژ حق عضویت در این کمیته را ندارند.
ماهنامه بورس در هر شماره خود یکی از نوبلیستهای اقتصادی که موضوع پژوهش آنها مرتبط با بازارهای مالی بوده را به مخاطبان گرامی معرفی کند. منبع این نوشته برگرفته از کتاب «برندگان جایزه نوبل اقتصاد» است.
ریچارد استون
Stone Richard
سال دریافت جایزه: ۱۹۸۴
سال تولد: ۱۹۱۳
تابعیت: بریتانیا
دانشگاه: کمبریج
سال وفات: ۱۹۹۱
دریافت جایزه بهپاس: تلاش برای ایجاد و توسعه سیستم
حسابهای ملی و بهبود در تجزیهوتحلیل اقتصاد تجربی.
شرححال
ریچارد استون اقتصاددانی است که به سبب تلاشهایش درزمینه پیشبرد حسابداری اقتصادی، در سال ۱۹۸۴ به دریافت جایزه نوبل اقتصادی نائل آمد. معاملات بیشماری که در هر اقتصادی انجام میشود، چنانچه در چارچوبی منظم و منطقی گردآوری و طبقهبندی شوند قابلیت استفاده تحلیلی خواهند داشت. برای تحقق این هدف، از حسابداری اقتصادی و حسابهای ملی استفاده میشود. اهمیت نظام حسابهای ملی با توجه به نیازی که در ابتدا برای آن احساس گردید، بهتر قابلفهم است. این نیاز عملاً در طی جنگ جهانی دوم و بهویژه در انگلستان بهوسیله جان مینارد کینز شناسانده شد. کینز بهعنوان متخصص خزانهداری، با مشکل تأمین هزینههای جنگ مواجه بود. او دو دستیار جوان داشت به نامهای جیمزمید (که در سال ۱۹۷۷ جایزه نوبل در اقتصاد به او تعلق گرفت) و ریچارد استون. این دو مسئول جمعآوری و آمادهسازی آمارهای متنوعی بودند که کینز برای تحلیل عدم تعادل اقتصاد انگلستان نیاز داشت. در این فضای تحقیقاتی، پایههای تنظیم یک نظام حسابداری ملی که در ابتدا حسابداری «اجتماعی» خوانده میشد، ریخته شد. تنظیم مرتب این اطلاعات باعث شد که کینز با خوشحالی اعلام کند که «ما در عصر جدیدی هستیم که باید از آمارها لذت برد».
ریچارد استون هم ازلحاظ نظری و هم ازلحاظ عملی در تنظیم نظامهای حسابداری ملی گوناگون پیشرو بوده است. استون از ابتدا معتقد بود که حسابهای عوامل مختلف در یک اقتصاد باید در نظامی جامع گردآوری و تلفیق شود. بهطوریکه درآمد یا خرج در یکطرف حساب، متناظر با خرج یا درآمد در طرف مقابل حساب دیگر باشد. بهعبارتدیگر، با استفاده از نظام حسابداری دوطرفه (دوبل)، کنترل حسابها میسر و عملاً آسانتر میشود.
بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم، ریچارد استون به سفارش سازمان ملل، یک نظام استاندارد حسابهای ملی تنظیم کرد که برای همه کشورهای جهان قابلاستفاده باشد. این نظام که شکل اولیه آن در سال ۱۹۵۲ میلادی در اختیار ممالک جهان قرار گرفت تاکنون سه بار تجدیدنظر شده که استون خود در آن نقش اساسی ایفا کرده است. نظام حسابهای ملی از بسیاری جهات ازجمله برنامهریزی، پیشبینی و علیالخصوص مقایسه عملکرد کشورها با هم مورد استفاده است.
ریچارد استون در سال ۱۹۱۳ میلادی متولد شد. او دوره ۴۵-۱۹۴۰ را در خدمت اداره خدمات جنگی هیئت دولت انگلستان بود و سپس رئیس دانشکده اقتصاد کاربردی در دانشگاه کمبریج شد. استون از سال ۱۹۵۵ تا سال ۱۹۸۰ میلادی که بازنشسته شد، استاد حسابداری و مالیه همین دانشگاه بود و یازده سال بعد در سن ۷۸ سالگی درگذشت.