گزارش ویژه از عملکرد شرکت بورس اوراق بهادار تهران در سال مالی ۱۳۹۸
پیام هیأت‌مدیره بورس اوراق بهادار تهران
سال ۱۳۹۸ برای بورس اوراق بهادار تهران با عملکردی کم‌نظیر به پایان رسید. این روند به یادماندنی در ادامه روند امیدبخش سال ۱۳۹۷، بازار سرمایه ایران را به کانون توجه مردم و مسئولان تبدیل کرد و توان بالای بورس تهران را به عنوان تکیه‌گاهی برای رشد اقتصادی، تأمین مالی بخش دولتی و خصوصی و سرمایه‌گذاری مولد به نمایش گذاشت. سال گذشته با وجود بحران در روابط بین‌المللی و ادامه تحریم‌های اقتصادی و تأثیرات منفی شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی، روند نماگرهای بورس اوراق بهادار تهران در عرصه ملی و بین‌المللی مثبت و امیدبخش بود.
روند ارزش بازار، ارزش معاملات، تأمین مالی، شاخص‌ها، فعالیت‌های توسعه‌محور و مراودات بین‌المللی بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸، همگی نمایانگر عملکردی مناسب هستند. این سال با رشد ۱۷۴ درصدی ارزش بازار سهام بورس اوراق بهادار تهران همراه بود به گونه‌ای که بورس تهران در میان اعضای فدراسیون جهانی بورس‌ها از نظر رشد ارزش بازار در رتبه چهارم جهانی قرار گرفت. ارزش بازار سهام بورس تهران در پایان سال ۱۳۹۸ به ۱۸,۷۳۱/۷ هزار میلیارد ریال رسید. ارزش معاملات بازار سهام بورس تهران نیز با رشد کم‌نظیر ۲۳۲ درصدی به ۴,۶۷۳/۷ هزار میلیارد ریال رسید و در میان اعضای فدراسیون جهانی بورس‌ها از نظر رشد این معیار در رتبه سوم جهانی قرار گرفت. افزایش ۴۵۳ درصدی معاملات واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نشان داد که راه‌اندازی ابزارهای مالی برای سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای می‌تواند با استقبال اطمینان‌بخش آنها مواجه شود. این امر به خوبی مورد توجه مسئولان ارشد اقتصادی قرار گرفت و زمینه‌ساز بهره‌برداری از روش‌هایی نوین در خصوصی‌سازی و واگذاری شرکت‌های دولتی شد. در کنار رشد کم‌سابقه معاملات سهام و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل معامله، ارزش معاملات ابزار مشتق نیز با رشد درخورملاحظه‌ی ۳۱۱ درصدی به ۲,۲۱۲ میلیارد ریال رسید. افزایش قابل توجه ارزش معاملات ابزار مشتق و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل معامله، ظرفیت مناسب بازار اوراق بهادار برای توسعه‌ی ابزارهای نوین مالی را به نمایش گذاشت. بدین سان ارزش کل معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در سال ۱۳۹۸ با رشدی ۲۱۹ درصدی به ۵,۱۲۶/۴ هزار میلیارد ریال رسید. در میان تمامی شاخصه‌های رو به رشد معاملات بورس تهران، رشد ۴۸۳ درصدی معاملات برخط نشان‌دهنده نفوذ مؤثر و فزاینده فناوری در میان سرمایه‌گذاران فعال در بازار سرمایه ایران است. توجه به این میزان رشد با در نظر داشتن رشد ۲۹۱ درصدی معاملات برخط در سال ۹۷، تصویرگر فضای متفاوت بازار سرمایه در سال‌های پیش‌رو است.
روند شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸ بیانگر بازدهی درخورتوجه بورس در این سال است. شاخص کل (ارزش‌وزنی) بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸ با رشد ۱۸۷ درصدی به ۵۱۲,۹۰۰ واحد رسید. شاخص کل (هم‌وزن) نیز با رشد بی‌سابقه ۴۳۷ درصدی به ۱۷۷,۰۸۰ واحد دست یافت. بررسی این دو شاخص بیانگر بازدهی بالای بازار سهام و البته به میزان بیشتری میان شرکت‌های متوسط و کوچک است. بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸ با پذیرش و درج ۱۲ شرکت و عرضه اولیه ۹ شرکت، از نظر جذب و پذیرش شرکت‌های برتر ایران در تابلو‌های معاملاتی خود نیز عملکرد مناسبی را به نمایش گذاشت.
بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۸ نیز همچون سال‌های گذشته به روند فزاینده خود در تأمین مالی اقتصاد ملی ادامه داد. میزان تأمین مالی از طریق بورس اوراق بهادار تهران با رشدی ۴۴ درصدی به ۳۹۰ هزار میلیارد ریال رسید. ظرفیت بالا و رو به رشد بورس اوراق بهادار تهران در تأمین مالی پایدار اقتصاد ملی برای فعالان و مسئولان اقتصادی به اثبات رسیده و توجه به بهره‌مندی از این توانمندی، افق‌های جدیدی پیش‌روی بورس اوراق بهادار تهران و بازار سرمایه ایران گشوده است.
در سال ۱۳۹۸ یک ابزار مالی جدید به جمع ابزارهای مورد معامله در بورس اوراق بهادار تهران افزوده شد. فروش تعهدی سهام با کارکرد و ویژگی‌های فروش استقراضی پس از دریافت مصوبه کمیته فقهی، تدوین مقررات، آماده‌سازی زیرساخت‌های فنی و آموزش به فعالان بازار سرمایه در بورس تهران معامله شد. اصلاح ریزساختارهای بازار، فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای الکترونیکی نمودن فرآیند پذیرش شرکت‌ها، بازنگری دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار، ایجاد زیرساخت‌های لازم به منظور بهره‌گیری از اختیارات تفویض‌شده به بورس تهران برای نظارت و رسیدگی به تخلفات اعضا و ناشران در اجرای ماده ۳۵ قانون بازار اوراق بهادار، مطالعه و راه‌اندازی سامانه مدیریت ریسک از دیگر فعالیت‌های توسعه‌محور بورس تهران بوده‌اند.
عضویت در هیأت مدیره فدراسیون بورس‌های اروپا-آسیایی (فیاس)، امضای تفاهم‌نامه همکاری با بورس شانگهای، انجام ۱۸ بازدید هیأت‌های خارجی از بورس تهران و حضور سفرای کشورهای سوئیس و اتریش در بورس تهران و نواختن زنگ آغاز معاملات توسط آنها نیز از جمله فعالیت‌های بین‌المللی بورس تهران در سال ۱۳۹۸ بود که با هدف حفظ و توسعه ارتباطات بین‌المللی و فراهم کردن زمینه جذب سرمایه‌گذار خارجی انجام شده‌است.
بورس اوراق بهادار تهران پس از سال‌ها انتظار با تلاش هیأت مدیره و حمایت سهامداران در ساختمان جدید خود در منطقه سعادت آباد استقرار یافت. این ساختمان که به طور ویژه با هدف بهره‌برداری بورس طراحی و ساخته شده، دارای ۱۷ طبقه و ۳۳,۷۶۸ مترمربع زیربنا است. همچنین مرکز داده بورس تهران با زیربنای بیش از ۲,۵۰۰ مترمربع، با بیش از ۵۰۰ متر مربع فضای کنترل و مانیتورینگ، دارای ظرفیت ۲۴۰ رَک عملیاتی و مبتنی بر استانداردهای بالای بین‌المللی که فاز نخست آن در سال ۱۳۹۸ مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
هیأت مدیره بورس اوراق بهادار تهران با سپاس از تمامی کنش‌گران اقتصادی به ویژه فعالان بازار سرمایه، سهامداران و کارکنان شرکت که با تلاشی خستگی‌ناپذیر و دلی پرامید برای توسعه ایران می‌کوشند، امیدوار است که روند رو به رشد بورس اوراق بهادار تهران و توسعه زیرساخت‌ها، ریزساختارها و ابزارهای مالی این بازار کمکی برای رونق تولید، سربلندی و آبادانی ایران باشد.
