با حضور مدیران ارشد بازار سرمایه دلایل بازنگری مصوبه جدید بازار گردانی تشریح شد
۱۲ اردیبهشت‌ماه
نشست خبری معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیران عامل بورس تهران و فرابورس ایران با حضور اصحاب رسانه برگزار شد و در این جلسه، رضا عیوضلو، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، دلایل بازنگری مصوبه بازار گردانی را تشریح کرد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، رضا عیوضلو با اشاره به مصوبه اخیر هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار درباره بازار گردانی گفت: هدف از برگزاری این نشست، مشخص‌تر شدن ابعاد تصمیم هیئت مدیره این سازمان مبنی بر خارج شدن بازار گردانی از حالت الزامی و واگذاری آن به بورس تهران و فرابورس ایران و پاسخگویی به ابهامات فعالان و اصحاب رسانه است.
وی افزود: الزام بازار گردانی به سال ۱۳۹۹ بازمی‌گردد؛ مصوبه‌ای که در آن مقطع از سوی هیئت مدیره وقت سازمان بورس و اوراق بهادار با توجه به شرایط خاص گرفته شد و برای کلیه ناشران بازارهای بورس تهران و فرابورس ایران الزامی شد.
عیوضلو در ادامه با اشاره به این‌که طبق این مصوبه، ناشران ثبت‌شده در بورس تهران و فرابورس ایران، مکلف بودند بر اساس دستورالعمل فعالیت بازار گردانی به تعهدات موجود عمل کنند، عنوان کرد: متعاقب این مصوبه، تمامی ناشران موظف شدند نسبت به بستن قرارداد با بازارگردان‌های دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار، اقدام کنند.
جزییات تغییر مصوبه
ایشان با اشاره به دلایل بازنگری مصوبه بازار گردانی گفت: اولین دلیل برای بازنگری این مصوبه این بود که با انبوهی از منابع ناشران مواجه بودیم که می‌توانست صرف تولید، منابع در گردش و پروژه‌های شرکت شود اما در این شرایط فقط صرف بازار گردانی شده است.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: دلیل دیگر مرتبط با بحث حاکمیت شرکتی است چراکه تملک سهام شرکت‌های اصلی که توسط شرکت فرعی ممنوع شده بود با مشکل همراه می‌شد، به این معنا که ناشر، مالک سهام خود می‌شود و این موضوع چالش‌هایی را برای راهبری شرکت به وجود می‌آورد.
وی بابیان این‌که مطالعات برای بازنگری این مصوبه از آذرماه ۱۴۰۱ آغاز شد، تصریح کرد: براین اساس کار مطالعاتی برای بازار گردانی در حوزه بورس‌ها آغاز و جلساتی با بورس تهران و فرابورس ایران برگزار و موضوع از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفت.
وی افزود: درنهایت در آذرماه ۱۴۰۱ گزارش تهیه شده این معاونت در هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح و در آن مقطع مقرر شد الزامی که در سال ۱۳۹۹ برای بازار پایه فرابورس ایران گذاشته شده حذف و اختیاری شود.
ایشان ادامه داد: با اجرای این مصوبه به فرابورس ایران این اختیار داده شد که بر اساس تشخیص خود و هیئت مدیره در مورد ناشرانی که در بازار پایه هستند، بر اساس قاعده‌ای که به تائید مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده، تصمیم‌گیری کند چرا که بخشی از ناشران نیاز به وجود بازار گردان نداشتند اما برخی دیگر می‌توانستند کماکان کار بازار گردانی را ادامه دهند.
وی گفت: به دنبال این موضوع، هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه آذرماه ۱۴۰۱، حوزه نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار را ملزم کرد پس از اجرایی شدن این مصوبه، بازخورد و اثرات اجرایی آن را به هیئت مدیره گزارش دهد تا در صورت نیاز در مورد ادامه بازنگری، تصمیمات دیگری اتخاذ شود.
تمرکز بر ترکیب دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری
عیوضلو در ادامه اظهار داشت: حوزه نظارت بر بورس‌ها طبق بازخوردی که از فرابورس ایران دریافت کرده بود، عمدتاً با تمرکز بر ترکیب دارندگان واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازار گردانی مطالعات گسترده‌تری انجام دادند تا مشخص شود چه بخشی از دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری متعلق به سهامدار عمده و اشخاص وابسته به سهامدار عمده و چه بخشی متعلق به خود ناشر است.
الزام بازار گردانی برای بازار اول بورس تهران
وی گفت: درنهایت، با جمع‌بندی هیئت مدیره این سازمان مقرر شد برای بازارهای دوم بورس تهران و بازارهای اول و دوم فرابورس، الزامی که سال ۱۳۹۹ وضع شده بود، حذف و این مهم در اختیار بورس تهران و فرابورس ایران قرار گیرد. البته کماکان این موضوع برای بازار اول بورس تهران اجباری است ولی برای مابقی ناشران بر اساس تصمیم بورس تهران و فرابورس ایران البته با هماهنگی سازمان بورس و اوراق بهادار عملیاتی خواهد شد.
وی تأکید کرد: بورس تهران و فرابورس ایران قرار نیست بازار گردانی کنند اما ناشران ملزم هستند همچنان با نظارت این ۲ شرکت، بازار گردان داشته باشند.
عیوضلو با اشاره به ۱۸۰ همتی که در صندوق‌های بازار گردانی وجود دارد، گفت: هدف سازمان بورس و اوراق بهادار این است که تصویر واضحی از میزان نقدینگی موجود در صندوق‌ها برای ناشران و همچنین برای سهامدار عمده و یا اشخاص وابسته به سهامدار عمده داشته باشد.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: بر اساس تصمیمات گرفته‌شده قرار است این مصوبه برای بازار اول بورس کماکان الزامی باشد و برای ناشرانی که تملک بیشتری از واحدهای سرمایه‌گذاری دارند و در بازار اول بورس تهران حضور دارند، این عدد کوچک و یا کمرنگ باشد.
وی اضافه کرد: طبق این مصوبه خروج ناشران از این صندوق‌ها باید با هماهنگی بورس تهران و فرابورس ایران و در قالب معاملات بلوکی باشد.
دارایی صندوق‌های بازار گردانی
در ادامه این نشست خبری، قادر معصومی خانقاه، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در خصوص اعداد و ارقام مربوط به صندوق‌های بازار گردانی گفت: دارایی این صندوق‌ها به تفکیک سهام، اوراق بهادار و وجه نقد است. بر این اساس ۱۸۰ همت دارایی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری موجود بود که از این میزان، ۱۵۰ همت به سهام و ۳۰ همت نیز به وجه نقد و سایر اوراق بهادار اختصاص داشت. وی یادآور شد؛ ۱۸۰ هزار میلیارد تومان سهام موجود در صندوق‌های بازار گردانی طی فرآیندهایی که در آینده اعلام خواهد شد از این صندوق‌ها خارج می‌شود.
وی عنوان کرد: با توجه به اجرای این مصوبه، به‌مرور باید با سازوکار تعیین شده از سوی بورس‌ها، ناشران از صندوق‌ها خارج شوند و برای آن گروه از ناشران که ملزم به اجرای مصوبه هستند، کماکان در صندوق‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
معصومی خانقاه اظهار داشت: شاخص‌هایی که بر اساس آن شرکت‌ها ملزم به بازار گردانی و یا انعقاد قرارداد بازار گردانی خواهند بود توسط هیئت مدیره بورس‌ها تصویب خواهد شد اما قبل از تصویب، مذاکره‌ای با سازمان خواهند داشت تا چهارچوب‌ها در بورس‌ها سلیقه‌ای نباشد.
دلایل توقف عرضه‌های اولیه
در ادامه این نشست خبری، محمود گودرزی، مدیرعامل بورس تهران در رابطه با توقف عرضه‌های اولیه، گفت: تصمیم اتخاذشده برای توقف عرضه‌های اولیه بر اساس خرد جمعی و شرایط بازار گرفته شده، به‌طوری‌که وقتی عرضه‌ای انجام می‌شود باید به بازار فرصت داد تا آن عرضه اولیه را هضم کند. وی افزود: به نظر می‌رسد به‌محض مهیا شدن بازار و معقول شدن ارزش معاملات، عرضه‌های اولیه با هماهنگی سازمان بورس و اوراق بهادار، مجدداً از سر گرفته شود.
سه قاعده برای بازار پایه
در ادامه این نشست، محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس ایران در خصوص مصوبه اخیر بازار گردانی، بابیان این‌که سه قاعده برای بازار پایه وجود دارد، تأکید کرد: اولین قاعده مربوط به بانک، بیمه و نهادهای مالی بوده و دومین قاعده مرتبط با شرکت‌هایی است که سرمایه آنها از یک حدی بزرگ‌تر و تعداد سهامداران آنها بیشتر است.
مدیرعامل فرابورس افزود: سومین قاعده متعلق به ناشرانی است که سهامداران قابل‌توجه اما نقدشوندگی کمتری دارند. البته شرکت‌هایی که نقدشوندگی قابل‌توجهی دارند، نیاز به این موضوع ندارند.
تغییر دامنه نوسان
وی در رابطه با دامنه نوسان اظهار داشت: افزایش دامنه نوسان به نقدشوندگی کمک چندانی نخواهد کرد. مهم‌ترین موضوع این است که شکاف قیمتی نمادهای متقاضی عرضه و تقاضا به‌واسطه بازار گردان پر شود.
