نوبلیست‌های مالی
نوبلیست‌های مالی
ترجمه: دکتر سید محمد هاشمی‌نژاد
جایزه نوبل معتبرترین جایزه علمی است که به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانه‌دار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به‌دلیل ابداع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد. در سال ۱۹۰۱ میلادی، نخستین جوایز بنیاد نوبل اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند. اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ توسط رئیس مجلس نروژ اهدا شد تا اینکه در سال ۱۹۰۴ کمیته نوبل نروژ تشکیل شد. پنج عضو این کمیته توسط پارلمان نروژ (استورتینگت)گمارده می‌شوند و انجام امور مقدماتی مربوط به داوری و نیز اهدای جایزه صلح نوبل بر عهده این کمیته است. اعضای این کمیته مستقل هستند و به قانون‌گذاران پاسخگو نمی‌باشند. اعضای دولت نروژ حق عضویت در این کمیته را ندارند. ماهنامه بورس در هر شماره خود یکی از نوبلیست‌های اقتصادی که موضوع پژوهش آن‌ها مرتبط با بازارهای مالی بوده است را به مخاطبان گرامی معرفی می‌کند. این نوشته برگرفته از کتاب «برندگان جایزه نوبل اقتصاد» است.
جیمز میرلیز
James Mirrlees
سال دریافت جایزه: ۱۹۹۶
سال تولد: ۱۹۳۶
تابعیت: بریتانیا
دانشگاه: کمبریج، انگلستان
دریافت جایزه به پاس: تفسیر بنیادی تئوری اقتصادی انگیزش تحت اطلاعات نامتقارن.
تألیفات:
راهنمای تجزیه و تحلیل پروژه‌های صنعتی در کشورهای در حال توسعه ۱
ارزیابی و برنامه‌ریزی پروژه برای کشورهای در حال توسعه ۲
مدل‌های رشد اقتصادی ۳
شرح حال
جیمز میرلیز در سال ۱۹۳۶ میلادی در جنوب غربی اسکاتلند به دنیا آمد. وی دوره دبیرستان را در سن ۱۶ سالگی و یک سال زودتر از دیگران به پایان رساند. در سال ۱۹۵۴ وارد کالج ادینبرو۴ شد و موفق شد دوره ۴ ساله این کالج را ظرف ۳ سال سپری کند. میرلیز در سال ۱۹۵۷، زمانی‌که ۲۱ سال داشت، با قبولی در آزمون بورسیه تحصیلی وارد دانشگاه کمبریج۵ شد تا دانش ریاضیات را در سطحی بالاتر و جامع‌تر بیاموزد. این نوبلیست با مشاهده سطح فقر در کشورهای جهان سوم و تأمل در آن، به این نتیجه رسید که آنچه او را علاوه بر جنبه فکری از نظر قلبی نیز راضی خواهد کرد، علم اقتصاد است. جیمز زیر نظر اساتیدی همچون دیوید چمپرنون۶ و استاد راهنمای خود ریچارد استون۷ ، اقتصاد ریاضی را فراگرفت و با ارائه پایان‌نامه‌ای با عنوان «تئوری برنامه‌ریزی اقتصادی» که نتیجه تحقیقات شبانه‌روزی او بود، مدرک کارشناسی ارشد خود را دریافت کرد.
وی در تلاش بود تا با بهره‌گیری از دانش ریاضیات دریابد که سطح تردید چگونه بر میزان پس‌انداز، به‌عنوان رویه‌ای اقتصادی، تأثیر می‌گذارد. در نوامبر سال ۱۹۶۱، جیمز تصمیم گرفت الگویی برای این مسأله پیدا کند. وی برخلاف تصور عموم، نشان داد هرچه میزان تردید سرمایه‌گذار بیشتر باشد، میزان پس‌انداز او نیز بیشتر خواهد بود. میرلیز قصد داشت رساله دکترای خود را در همین زمینه ارائه کند، اما در ادامه مسائلی به‌وجود آمد که باعث شد این کار را به تعویق اندازد. داستان از این قرار بود که از او دعوت شد تا در انجام تحقیقی پیرامون موضوع «رشد» مشارکت کند، همچنین مرکز مطالعات بین‌الملل انگلیس از وی درخواست کرد برای انجام پروژه‌ای تحقیقاتی برای مدت یک سال به هند برود.
در سال ۱۹۶۳ و پس از بازگشت میرلیز از هند، دانشگاه آکسفورد۸ به توصیه یکی از اساتید وقت، از وی برای تدریس درس اقتصاد دعوت کرد. در سپتامبر همان سال، میرلیز تصمیم گرفت تحقیقات خود را ادامه دهد و رساله دکترای خود را تکمیل کند. سرانجام وی تصمیم خود را عملی کرد و با ارائه رسال‌های با عنوان «حداکثر کسب سود در شرایط تردید»، موفق به اخذ مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه آکسفورد شد. دکتر میرلیز از جوان‌ترین افرادی محسوب می‌شد که توانسته بود در سن ۳۲ سالگی به اخذ مدرک دکترا نائل شود. این نوبلیست بقیه سال‌های عمر خود را همواره در خدمت دانشگاه‌های انگلیس بود و از او کتاب‌ها و مقاله‌های فراوانی منتشر شد.
بنیاد نوبل در سال ۱۹۹۶، به پاس تحقیقات و مطالعات دکتر میرلیز در زمینه «تفسیر بنیادی تئوری اقتصادی انگیزش تحت اطلاعات نامتقارن»، او را به اتفاق دکتر ویلیام ویکری۹ به‌عنوان برندگان جایزه اقتصاد معرفی کرد.
