همایش «شرکت‌های دانش‌بنیان، بازار سرمایه، دورنمای آینده»
بورس اوراق بهادار تهران برگزار کرد
همایش «شرکت‌های دانش‌بنیان، بازار سرمایه، دورنمای آینده»
۲۲ تیرماه
همایش «شرکت‌های دانش‌بنیان، بازار سرمایه، دورنمای آینده»، بعدازظهر روز چهارشنبه ۲۲ تیرماه ۱۴۰۱ در ساختمان بورس اوراق بهادار تهران، واقع در سعادت‌آباد برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بورس تهران؛ در این همایش سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست محترم جمهوری، مجتبی توانگر نماینده مجلس شورای اسلامی، مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، محمد جلال مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی و محمود گودرزی مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران به سخنرانی پرداختند.
محمود گودرزی در ابتدای این نشست با اشاره به هدف برگزاری این همایش اظهار کرد: بورس تهران با همکاری نظام صنفی رایانه‌ای، این همایش را با هدف ایجاد گفتمان مشترک و فضایی برای تبادل‌نظر میان فعالان و مسئولان بازار سرمایه و شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار کرد.
مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران با اشاره به نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ به سال «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین»، تصریح کرد: نام‌گذاری سال جاری حکایت از تغییر Business Plan در نظام حکمرانی دارد و امید می‌رود شاهد تغییرات اساسی در اقتصاد، به‌ویژه در شرکت‌های دانش‌بنیان باشیم.
این مدیر اجرایی ارشد در بازار سرمایه با مروری بر آمار شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور گفت: تاکنون ۷،۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان در کشور به ثبت رسیده‌اند که ۶۵ درصد از آنها به درآمدهای عملیاتی دست پیدا کرده‌اند.
او ادامه داد: در سال ۲۰۲۲، حدود ۴۶ درصد از GDP کل کشورهای دنیا در حوزه اقتصاد دیجیتال است که این عدد در ۴ سال گذشته حدود ۱۶ درصد بوده است؛ این موضوع نشان از تغییر شگرف در اقتصاد کشورها دارد.
به گفته گودرزی، بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده، در سال ۲۰۲۳ شاهد سهم ۵۳ درصدی از اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص جهانی خواهیم بود که این امر موضوع شرکت‌های دانش‌بنیان به‌ویژه حوزه اقتصاد دیجیتال را بسیار مهم کرده است.
جای خالی شرکت‌های دانش‌بنیان در صدر فهرست شرکت‌های بزرگ بورسی
دکتر مجید عشقی نیز همایش «شرکت‌های دانش‌بنیان، بازار سرمایه، دورنمای آینده» را آغازی برای گفتمان‌سازی میان بازار سرمایه و شرکت‌های دانش‌بنیان برشمرد و تصریح کرد: مقایسه شرکت‌ها در کشور با شرکت‌های بزرگ در سطح جهانی، حکایت از دارایی محور بودن عمده شرکت‌ها در ایران دارد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: ۳۰ شرکت بزرگ بورسی در کشور، دارایی‌محور هستند و جای خالی شرکت‌های دانش‌بنیان مبتنی بر فناوری در صدر فهرست شرکت‌های بزرگ بورسی مشاهده می‌شود.
او اظهار امیدواری کرد: امید می‌رود فعالان این صنعت تلاش خود را انجام دهند و سیاست‌گذاران هم این مجال را فراهم کنند تا شرکت‌های دانش‌بنیان به جایگاه واقعی خود دست پیدا کنند.
او با اشاره به ظرفیت‌های موجود در بازار سرمایه برای این منظور، ابراز کرد:موضوع عرضه اولیه شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد نقد‌شوندگی برای این شرکت‌ها روندی است که در بازار سرمایه آغاز شده است.
دکتر عشقی با مدنظر قرار دادن پذیرش و عرضه اولیه تپسی عنوان کرد: پذیرش تپسی به‌عنوان یک شرکت کاملاً مبتنی بر فناوری، آغازی بر پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان است و لازم است سهم این دست از شرکت‌ها در بازار سرمایه افزایش یابد.
او با اشاره به تأمین مالی برای شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه، اذعان کرد: لازم است مقررات جدیدی در این رابطه ایجاد شود تا ابزارهایی همانند انتشار اوراق برای شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های مبتنی بر فناوری هموار شود.
این مقام مسئول با اشاره به تأمین مالی جمعی در بازار سرمایه اظهار کرد: در طی سال جاری، تغییراتی در ارتباط با حجم و اندازه تأمین مالی هر طرح انجام شده است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه صحبت‌های خود با مدنظر قرار دادن صندوق‌های جسورانه و خصوصی عنوان کرد: اکنون به دلیل ساختار خاص این صندوق‌ها، منابع خوبی جمع شده است که نشان از پتانسیل بالای این صندوق‌ها برای جذب سرمایه دارد؛ اما لازم است بحث نحوه مواجهه با ریسک در این صندوق‌ها نیز تقویت شود تا بتوان با متنوع‌سازی طرح‌ها در صندوق‌های جسورانه و خصوصی، ریسک را مدیریت کرد.
او به استفاده از فین‌تک‌ها در فرآیند بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: جای خالی این موضوع در کل فرآیند بازار سرمایه قابل مشاهده است، در حوزه‌های عملیاتی و ارائه خدمات بازار سرمایه از طریق شرکت‌های کارگزاری، در جای خوبی ایستاده و پیشرفت خوبی داشته‌ایم. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه اکنون اقدامات خوبی از طریق نهادهای مالی در حال انجام است، اما در حوزه زیرساختی باید از خدمات فین‌تک‌ها بیشتر استفاده کنیم، افزود: در حوزه نظارت بر بازار، تسویه و مواردی که مربوط به ارکان بازار سرمایه است جای فین‌تک‌ها خالی است.
دکتر عشقی با بیان اینکه کارگروهی مشترک در سازمان بورس برای شرکت‌های دانش‌بنیان تشکیل شده تا موضوعات مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان را پیگیری کنیم، گفت: ۱۶ اصلاحی که باید در خصوص فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه انجام شود را در دستور کار قرار دادیم، اقداماتی برای ارکان بازار سرمایه طراحی و انجام‌شده تا مورد پیگیری قرار دهند و آنها را گزارش دهند.
یک پلتفرم هوشمند، در راه اکوسیستم مالی کشور
مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی با اعلام خبر رونمایی از یک سامانه هوشمند توثیق دارایی ، اظهار کرد: امید می‌رود این سامانه به فناوری‌های مالی کمک شایانی کند.
محمد جلال ادامه داد: طی یک دهه گذشته در حوزه پرداخت پیشرفت‌های زیادی مشاهده شده است، اما همچنان در حوزه‌های تضمین و توثیق کمبودهایی احساس می‌شود.
او ادامه داد: اکنون با همکاری و پیشگامی سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، زیرساختی طراحی شده تا دارایی‌های برنامه‌پذیر در کشور مانند سهام، اندوخته‌های مردم نزد صندوق‌های بازنشستگی، امکان کسر حقوق و بحث‌هایی از این جنس، بتوانند در اکوسیستم فناوری‌های مالی نقشی عملیاتی، جدی و فراگیر ایفا کنند.
به گفته مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی، به‌واسطه این زیرساخت، فناوری‌های مالی به‌ویژه فین‌تک‌ها و شرکت‌های نوآور در ارائه خدمات تضمین و توثیق می‌توانند نمایان شوند و توانمندی‌های خود را بروز دهند.
او با بیان اینکه به‌زودی از این پلتفرم یا زیرساخت رونمایی می‌شود، خاطرنشان کرد: با این پلتفرم امید می‌رود خلأ توثیق هوشمند سهام به‌صورت کاملاً الکترونیکی پر شود و گام مثبتی در جهت تکمیل اکوسیستم فناوری‌های مالی باشد. جلال اظهار امیدواری کرد: امیدواریم احراز هویت و صدور عنوان فرامین حوزه‌های حقوقی به‌صورت الکترونیک به رشد این اکوسیستم کمک کند.
ارزش ۶۰ هزار میلیارد تومانی دانش‌بنیان‌ها در بازار سرمایه
سورنا ستاری در همایش «شرکت‌های دانش‌بنیان، بازار سرمایه، دورنمای آینده» با بیان اینکه در فرآیند تغییر روند باید دو اصل را در نظر بگیریم و قبول کنیم؛ بیان کرد: اصل اول این است که هیچ غول چراغ جادویی برای ایجاد یک‌باره تغییرات و بهبود شرایط وجود ندارد و اصل دوم ضرورت وجود یک اکوسیستم است.
وی تأکید کرد: اساساً معنی واقعی دانش‌بنیان این است که بخش خصوصی در پژوهش سرمایه‌گذاری کند و خلاصه مفهوم شرکت‌های دانش‌بنیان، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پژوهش است. درحالی‌که ما به‌اشتباه فکر می‌کنیم که می‌توانیم با پول دولت محصولی را به مردم ارائه دهیم، اما محصول، نتیجه سرمایه‌گذاری بخش دولت است و اگر می‌خواهیم محصولی را به مردم برسانیم باید بخش خصوصی را ترغیب کنیم تا در اکوسیستم سرمایه‌گذاری کند.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری اظهار داشت: سال‌ها پیش در دانشگاه‌ها قرارداد با صنعت، نوعی خیانت بود و نه خدمت، چراکه تنها محل آموزش بودند. دانشگاه‌ها را در دیوارهایی محصور کرده بودیم و جوانان کشور مهم‌ترین سال‌های عمر خود را در چهارچوب این دیوار محصور بودند، اما امروز شاهد حضور دانشگاه‌ها در پارک‌های فناوری و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستیم، به‌طوری که قدرت دانش باعث سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پژوهش شده، چنانکه امروز میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پارک فناوری پردیس نسبت به دولت ۲۵ به ۱، است. به‌عنوان مثال، فقط ۱۲ هزار میلیارد تومان در بخش جاری پارک فناوری پردیس سرمایه‌گذاری شده است.
ستاری ادامه داد: باید ساختارهایی شکل بگیرد که بخش خصوصی به‌جای بازار دلار و طلا به سمت پژوهش حرکت کند. امروز در ایران سالانه ۴۰۰ هزار لیتر خون به کشورهای اتریش و آلمان صادر می‌شود تا دو فرآورده به دست بیاید و قیمت یکی از این فرآورده‌ها یعنی آی‌وی‌آیجی در هر ریال ۲۰۰ دلار است. ایرانی‌ها هر گرم از این ماده را ۴ هزار یورو خریداری می‌کنند، درحالی‌که مواد اولیه این فرآورده را خود ایران صادرات کرده است.
وی افزود: حال اینکه یک شرکت دانش‌بنیان در کشورمان برای تولید همین فرآورده‌ها راه‌اندازی شده و امسال معادل ۵۰ درصد مصرف از همین شرکت به‌دست می‌آید. ستاری ادامه داد: پس از مراجعه این شرکت به یکی از بانک‌ها، مدیران بانکی برای دریافت تسهیلات، سند زمین خیابان فرشته را به‌عنوان ضمانت درخواست کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که بانک‌ها هنوز هم با مفهوم دارایی غیر مشهود آشنایی ندارند. معاون رئیس‌جمهوری گفت: متأسفانه، در اقتصاد نفتی نیروی انسانی و نیروی کار اهمیتی ندارد و مهم همان سوله‌ها هستند، نباید برای اعتماد به جوانان نگاهمان به پدرانشان و جیبشان باشد.وی با بیان اینکه هنر ما و مدیران جذب پول بخش خصوصی در بخش‌های پژوهشی است، گفت: توصیه می‌کنم بر روی صندوق‌های جسورانه و فناوری سرمایه‌گذاری کنید؛ چراکه تمام مشوّق‌ها و امکانات مشوّق‌ها در این صندوق دیده شده است.ستاری تأکید کرد: هرچند امروز در برابر شرکت‌های دانش‌بنیان با مقاومت بخش خصوصی سنتی و بخش دولتی مواجه هستیم، اما مقاومت در برابر شرکت‌های مبتنی بر فناوری غیرممکن است و ثابت کردیم که شرکت‌های دانش‌بنیان برنده هستند.
ستاری ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که واتساپ کار خود را با ۵۰ نفر در یک ساختمان کرایه‌ای شروع کرد و امروز دارای سرمایه بالایی است که این قدرت دانش را نشان می‌دهد.
ستاری با اشاره به بحث چگونگی ارزش‌گذاری شرکت‌های با دارایی ارزش غیرمشهود گفت: ما امروز در کشورمان، شرکت مربوط به هوش مصنوعی داریم که دارای دو هزار نیروی انسانی و جوانان برنامه‌نویس است و تنها ۳ تا ۴ ساختمان اجاره‌ای دارد. حالا سؤال این است که مسئولان چگونه می‌توانند قیمت یا ارزشی برای این شرکت تعیین کنند؟وی تأکید کرد: توصیه من این است که قانون جهش دانش‌بنیان را مطالعه کنید و از مشوق‌های بورسی و معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان مطلع شوید. وی گفت: در کشورمان برای حوزه پژوهش منابع مالی مناسبی تخصیص داده شد و به موجب آن، امروز نتایج خوبی را از پژوهشکده‌ها دریافت می‌کنید، اما در مواردی هم خودمان با اعمال مقررات و قوانین اشتباه، باعث ورشکستگی شرکت‌ها و خروج جوانان از کشورمان شده‌ایم.
