تعالی سازمانی؛ راهکاری برای پیشرفت مداوم سازمان‌ها در عصر تحولات

چکیده

جهان هیچ‌گاه ثابت باقی نمی‌ماند و امروزه بیشتر از هر زمان دیگری با سرعت در حال تغییر است. وابستگی‌های بین سازمان‌ها، اجتماعات، کشورها و اقتصادها به شکل پیچیده‌ای در حال تقویت و افزایش است. هر سازمان برای این که در چنین محیطی رقابتی باقی بماند، نیاز به نوآوری و بهبود دائمی دارد. اکنون بیش‌تر از گذشته، سازمان‌ها باید نیازها و انتظارات ذی‌نفعان خود را بفهمند، بین‌ آن‌ها تعادل برقرار کنند و به شکلی مؤثر آن‌ها را مدیریت کنند. مدل تعالی سازمانی، چهارچوبی برای فهم و مدیریت این پیچیدگی است. این مدل عملی و کاربردی را سازمان‌های پیشرو شکل داده‌اند تا مشوقی باشد برای پیشرفت مداوم. در کنار ارزیابی هایی که ممکن است مدیران ارشد و میانی در سطح بنگاه های کسب و کار خود از آن‌ها استفاده نمایند، در سطح کلان نیز کشورهای پیشرو به استفاده از مدل‌های ارزیابی ملی روی آورده اند تا علاوه بر ایجاد تصویری روشن از میزان ارتقای بلوغ سازمان های کوچک یا بزرگ، خصوصی یا عمومی، تولیدی یا خدماتی، با اعطای جوایزی بر اساس نتایج این ارزیابی ها، انگیزه بیرونی جدیدی را برای پیشرفت سازمان ها فراهم نمایند. معرفی بهترین‌ها، به شکل کلی(بالاترین امتیاز) در کنار معرفی بهترین الگوها در حوزه های تخصصی‎تر با هدف اشتراک‎گذاری تسهیم دانش و اشاعه فرهنگ یادگیری از یکدیگر، از دیگر اهداف اجرای این برنامه‎ها در سطح ملی می‎باشد. بیش از یک دهه است که تعالی سازمانی در کشورمان با تکیه بر جایزه ملی تعالی سازمانی، حرکت خود را آغاز کرده و به یک حرکت وسیع در سطح ملّی برای توسعه مدیریت در کشور تبدیل شده است و تأثیرات عمیقی بر سازمان‌های ایرانی در جهت ارتقاء کیفیت و عملکرد داشته‌است. در دهه دوم از آغاز این حرکت ملّی، نیاز به مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها، تعامل بیش‌تر و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. تحقق این امر مستلزم ایجاد شبکه‌ای از ذی‌نفعان و علاقه‌مندان به تعالی سازمانی است. آقای ادوارد دمینگ می‌گوید: «در آینده دو نوع شرکت وجود خواهد داشت، آن‌هایی که کیفیت فراگیر را اجرا کرده‌اند و آن‌هایی که از دور خارج شده‌اند. شما مجبور به اجرای مدیریت کیفیت فراگیر نیستید، زیرا بقاء اجباری نیست». در ادامه توضیحاتی در مورد تعالی سازمانی، اهداف و مزایای استفاده از آن داده می شود و همچنین نحوه تخصیص امتیازات در سطوح تعالی و دریافت جایزه ملی تعالی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

برای مطالعه متن کامل این مقاله به ماهنامه بورس ویژه مهر و آبان ۱۳۹۸ شماره ۱۷۱-۱۷۲ مراجعه نمایید.