نرخ خوراک، اصلی‌ترین چالش صنعت متانول
در میز صنعت «متانول» مطرح شد
نرخ خوراک، اصلی‌ترین چالش صنعت متانول
۲۴ خردادماه
چهاردهمین نشست میز صنعت سازمان بورس و اوراق بهادار با موضوع بررسی صنعت «متانول» برگزار شد. فعالان این صنعت معتقد بودند که نرخ خوراک گاز مهم‌ترین چالش فعالان این صنعت به‌حساب می‌آید.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، چهاردهمین نشست میز صنعت سازمان بورس و اوراق بهادار به همت مدیریت نظارت بر ناشران و اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران این سازمان با موضوع بررسی صنعت متانول و پتروشیمی با حضور رضا عیوض‌لو معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، ولی‌اله جعفری مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیران و فعالان صنعت متانول‌سازی و اصحاب رسانه برگزار شد.
مانع تصویب نرخ خوراک غیرمنطقی شدیم
فریبرز کریمایی، قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی در این نشست اظهار کرد: چالش اصلی این صنعت مربوط به بحث نرخ خوراک می‌شود و در همین خصوص نیز حدود ۱۰ روز گذشته، ارقام ۷ و ۴ هزار تومان در دفتر هماهنگی معاون اول ریاست جمهوری در حال نهایی شدن بود که ما به‌عنوان فعال صنعت مراجعه و آمارهای قابل‌دفاعی را ارائه کردیم.
کریمایی تشریح کرد: مطابق نامه و تصمیمات معاون اول رئیس جمهور سقف قیمت خوراک گاز، ۵ هزار تومان بود، یعنی اگر نرخ خوراک مطابق فرمول از رقم ۵ هزار تومان فراتر رفت، سقف قیمتی اعمال‌شده و نرخ ۵ هزار تومان مدنظر قرار می‌گیرد، اما اگر عدد آن مطابق محاسبات به اعداد کمتری برسد، باید فرمول مدنظر قرار بگیرد.
وی افزود: بر اساس فرمول گذشته (با تمام انتقادهایی که به آن وارد است) این نرخ با احتساب دلار ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومانی باید ۵ هزار و ۱۰۰ تومان باشد. کریمایی بیان کرد: مطابق مذاکرات انجام‌شده پیشنهاد دادیم که اگر اصرار بر ماندن نرخ‌های هاب‌های اروپایی در فرمول است، تغییراتی در نسبت‌های آن به وجود بیاید. فرضاً نسبت هاب‌های اروپایی از ۲۵ به ۱۰ درصد کاهش پیدا کند و مابقی آن سهم هاب آمریکایی باشد.
قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی مطرح کرد: با اعمال نرخ گاز ۷ هزار تومانی، نه‌تنها امکان رقابت در بازارهای جهانی برای صنایع متأثر وجود ندارد، بلکه حدود ۷۰ الی ۸۰ دلار (در هر تن) زیان برای صنعت متانول به بار می‌آورد.
وی افزود: به‌طور مشخص پیشنهاد ما این بوده که نسبت هاب‌های اروپایی کاسته شود و به جای آن به‌منظور تأمین بودجه، قیمت‌گذاری خوراک پتروشیمی‌ها از دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان (نرخ مرکز مبادله ارز و طلا) تبدیل شود. با توجه به اینکه نرخ محصولات در بورس کالا و سازوکار عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، نرخ ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی مانع کاهش قیمت نهایی و تورم در پایین‌دست صنعت پتروشیمی نمی‌شود.
قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی بیان کرد: با کاهش نسبت هاب‌های اروپایی به ۱۰ درصد، قیمت گاز حدود ۱۱ سنت است و با احتساب نرخ ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان، قیمت خوراک حدود ۴ هزار و صد تومان خواهد شد.
وی با تشریح چالش دیگر صنعت متانول، ادامه داد: اساساً تولید این میزان متانول، نیاز مصرفی داخل کشور نبوده و این صنعت به‌منظور صادرات، توسعه یافته است. درواقع تبیین استراتژی تولید از دهه‌های پیشین (دهه ۸۰)، صادرات‌محور بودن این صنعت همانند کشورهای صاحب انرژی ازجمله عربستان و روسیه بوده است و مقایسه آن با کشورهای واردکننده انرژی همچون ترکیه و کره جنوبی اشتباه است. ازاین‌رو باید توجه داشت که قرار دادن متانول در گروه نیمه‌خام و وضع مالیات بر صادرات آن اشتباه است.
کریمایی با بیان اینکه قطعی گاز نیز یکی دیگر از چالش‌های این صنعت به‌حساب می‌آید، مطرح کرد: قطعی گاز ازجمله چالش‌های صنعت متانول است و برای حل این مشکل نیز نمی‌توان به ساخت مخازن ذخیره‌سازی که هزینه‌های زیادی نیز دربر خواهد داشت، تکیه کرد؛ چراکه حتی در فصل تابستان نیز با کمبود گاز مواجه هستیم؛ از نتایج کمبود گاز در فصل تابستان، تعطیلی صنایع انرژی‌بر به علت کمبود تولید برق است. بنابراین راهکار پیش‌رو برای تأمین خوراک صنایع، صرفه‌جویی در مصرف است و همانند صنعت برق می‌توان، پته‌های صرفه‌جویی‌شده در گاز را در بورس انرژی به فروش رساند.
قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی مطرح کرد: ارزش عدم‌النفع تولید در صنعت متانول و اوره طی سال گذشته حدود ۷۰۰ میلیون دلار بوده است.
کریمایی با اشاره به یکی دیگر از چالش‌های این صنعت؛ بیان کرد: قانونی ۱۳ سال گذشته در حمایت از صنایع خدمات دریایی وضع شده است و امسال پس از ۱۳ سال به گمرکات ابلاغ شده است و در صورت استفاده از کشتیرانی خارجی، مبلغ ۱۰ درصد به‌عنوان عوارض باید پرداخت بشود و این در حالی است که در شرایط تحریمی استفاده از کشتی‌های خارجی برای دور زدن تحریم ضروری است.
نظارتی در انجام تکلیف واحدهای یوتیلیتی وجود ندارد
افشین بنایی مدیر امور مالی شرکت پتروشیمی زاگرس نیز در این نشست مطرح کرد: یکی از چالش‌های اصلی حوزه متانول مربوط به نگرش “صندوق بودن پتروشیمی‌ها” است. پتروشیمی‌ها در زمینه ارزآوری باید طبق تکالیف عمل کنند و در بحث نرخ خوراک نیز قیمت‌گذاری دستوری اعمال می‌شود و بخشنامه‌های متعدد و خلق‌الساعه‌ای برای آنها وضع می‌شود.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ در ایام تعطیل و حین انجام بارگیری محصولات در کشتی، گمرک اعلام می‌کند که باید نیم درصد عوارض را به‌صورت نقد پرداخت کنید تا اجازه بارگیری و حمل داده شود، این در حالی بوده که پیش از آن هیچ هماهنگی انجام نشده است.
مدیر امور مالی شرکت پتروشیمی زاگرس افزود: به‌بیان‌دیگر در مباحث کلان هماهنگی کافی وجود ندارد و به نظر می‌رسد که بخشی از این چالش‌ها به علت کسری بودجه است.
وی با اشاره به دیگر چالش‌های این صنعت، بیان کرد: به‌صورت مستمر نمی‌توانیم خوراک تأمین کنیم. اگر آمار قطع خوراک گاز طی سال‌های پیش را بررسی کنیم متوجه روند صعودی آن می‌شویم. در فصل زمستان نزدیک به سه ماه با قطعی گاز مواجه خواهیم شد.
بنایی بیان کرد: از طرفی نرخ خوراک در زمان مشخصی تعیین نمی‌شود که این مسئله شفافیت را کاهش می‌دهد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته برنامه‌ریزی برای استفاده از واحد یوتیلیتی غیرمتمرکز شده است، گفت: در بحث یوتیلیتی با چالش مواجه هستیم، واحد اکسیژن مبین خدمات ارائه نکرد و طی سال گذشته حدود ۲۵ میلیون دلار محصول به دلیل نبود اکسیژن تولید نکردیم. امسال نیز این اتفاق در حال تکرار است و سیاست‌گذار در خصوص انجام تکلیف آنها نظارتی ندارد.
ایشان مطرح کرد: سال گذشته از شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران (NPC) درخواست کردیم که مجوز تأسیس واحد یوتیلیتی را مستقلاً به خودمان بدهد، اما به دلیل صرفه و صلاح مملکت بنا شد روال فعلی تداوم پیدا کند.
بنایی با اشاره به اینکه در سیاست‌گذاری‌های کلان ثبات رویه وجود ندارد، گفت: متانول مشمول مالیات نبود، اما با مصوبه‌ای که در اسفندماه بدون هیچ علت مشخصی این موضوع را برای آن لحاظ کردند. این چالش به علت نبود فرد متخصص در سیاست‌گذاری به وجود می‌آید.
باید زمان رفع تعهد ارزی افزایش یابد
محمدرضا فرج‌اللهی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی مرجان نیز در ادامه این نشست، مطرح کرد: عمده تولید متانول در منطقه بوشهر و عسلویه است و در آن منطقه با کمبود اکسیژن روبه‌رو هستیم. اکسیژن نیز یکی از آیتم‌های بااهمیت در تولید متانول به‌حساب می‌آید و در این موضوع با مشکلاتی مواجه هستیم.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی مرجان با بیان دیگر چالش‌های این صنعت، بیان کرد: ما ظرف ۶۵ روز کاری به وجوه حاصل از فروش متانول‌مان می‌رسیم، اما از ما انتظار دارند که ظرف ۸۰ روز رفع تعهد کنیم و در زمان کوتاهی منابع ارزی را در سامانه عرضه کنیم.
فرج‌اللهی در تکمیل سخنان خود، گفت: مطابق تصمیم بانک مرکزی در گذشته، زمان ۱۲۰ روزه‌ای برای رفع تعهدات داشتیم، اما طی تصمیماتی این زمان به ۸۰ روز تغییر یافت.
پتروشیمی‌ها سهم ۱۰ درصدی از گاز تولیدشده کشور دارند
بهمن بهزادی، عضو هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت پتروشیمی خارک در ادامه این نشست، اظهار کرد: تا زمانی که تصمیم‌‌گیران در میدان فعال نباشند و مستقیماً با چالش‌های این صنعت آشنا نشوند، مشکلات به همین منوال باقی خواهد ماند. در جنگ اقتصادی که کشور درگیر آن بوده، توجهی به ریسک‌های این صنعت نمی‌شود.
بهزادی گفت: حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب گاز تولید می‌شود و سهم کل پتروشیمی‌ها از این مقدار کمتر از ۱۰ درصد است، اما بااین‌حال در زمان سرد شدن هوا نخستین جایی که گاز آنها را قطع می‌کنند، پتروشیمی‌ها هستند که وظیفه تأمین ارز کشور را دارند.
