نوبلیست‌های مالـی
نوبلیست‌های مالی
ترجمه: دکتر سید محمد هاشمی‌نژاد
جایزه نوبل معتبرترین جایزه علمی است که به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانه‌دار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد. در سال ۱۹۰۱ میلادی، نخستین جوایز بنیاد نوبل اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند. اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ توسط رئیس مجلس نروژ اهدا شد تا این که در سال ۱۹۰۴ کمیته نوبل نروژ تشکیل شد. پنج عضو این کمیته توسط پارلمان نروژ (استورتینگت)گمارده می‌شوند و انجام امور مقدماتی مربوط به داوری و نیز اهدای جایزه صلح نوبل بر عهده این کمیته است. اعضای این کمیته مستقل هستند و به قانون‌گذاران پاسخگو نمی‌باشند. اعضای دولت نروژ حق عضویت در این کمیته را ندارند.
ماهنامه بورس در هر شماره خود یکی از نوبلیست‌های اقتصادی که موضوع پژوهش آنها مرتبط با بازارهای مالی بوده را به مخاطبان گرامی معرفی کند. منبع این نوشته برگرفته از کتاب «برندگان جایزه نوبل اقتصاد» است.
جیمز مک گیل بوچانان
James M. Buchanan
سال دریافت جایزه: ۱۹۸۶
سال تولد: ۱۹۱۹
تابعیت: آمریکا
دانشگاه: مرکز مطالعات اقتصاد عمومی امریکا
دریافت جایزه به پاس: تلاش در جهت توسعه اصول قراردادی و نظام‌مند در جهت تصمیم‌گیری سیاسی اقتصادی.
شرح‌حال
جیمز مک‌گیل بوچانان، سوم اکتبر سال ۱۹۱۹ میلادی در شهر مورفریشبورو۱ واقع در ایالت تنسی۲ آمریکا متولد شد و تا پایان دوره دبیرستان در زادگاه خود تحصیل کرد. ۱۷ سال بیشتر نداشت که وارد دانشکده میدل تنسی استیت کالج۳ شد و در ۱۹۴۰ میلادی در مقطع کارشناسی رشته اقتصاد فارغ‌التحصیل شد. یک سال بعد از دریافت مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه تنسی، مدتی را به تحقیق در شاخه‌های مختلف رشته اقتصاد پرداخت تا اینکه در سال ۱۹۴۸ با استفاده از بورسیه تحصیلی موفق به اخذ مدرک دکترای خود از دانشگاه شیکاگو شد. در همین دانشگاه شاگردان بسیاری را تربیت کرد و مقالات مختلفی به رشته تحریر درآورد. دکتر بوچانان در طول زندگی علمی خود با مؤسسات و دانشکده‌ها و دانشگاه‌های بسیاری همکاری داشت. او از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۸ به مدت ۱۲سال عضو هیئت‌علمی دانشگاه ویرجینیا بود ولی به تحقیق و مطالعه خود نیز ادامه می‌داد که ماحصل این تحقیقات و مطالعات چندین کتاب در زمینه‌های مختلف علوم اقتصادی است. از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
• اصول عمومی دیون دولتی چاپ ۱۹۵۸؛
• تئوری مالی و اقتصاد سیاسی چاپ ۱۹۶۰؛
• عرضه و تقاضای کالاهای عمومی چاپ ۱۹۶۸٫
دکتر بوچانان در سال ۱۹۶۸ دانشگاه ویرجینیا را ترک کرد و به دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس رفت و مدت یک سال با این مرکز علمی همکاری داشت. در سال ۱۹۶۹ میلادی مؤسسه پلی‌تکنیک ویرجینیا دکتر بوچانان را دعوت به همکاری کرد و تا سال ۱۹۸۳ از وجود وی به‌عنوان مدرس و محقق استفاده کرد. دکتر بوچانان به دلیل خدمات بی‌شماری که به مراکز مختلف و در زمینه‌های مختلف ارائه کرد مفتخر به دریافت جوایز و مدارک افتخاری زیادی شد. در سال ۱۹۸۲ دانشگاه گیسن۴ آمریکا مدرک دکترای افتخاری در رشته اقتصاد را به دکتر بوچانان اعطا کرد. او همچنین در سال ۱۹۸۳ از سوی انجمن اقتصاد آمریکا نشان متشخصی دریافت کرد. در سال ۱۹۸۴ میلادی از سوی دانشگاه زوریخ مفتخر به دریافت دکترای افتخاری دیگری شد. همان سال نشان ویژه «فرانک سیدمن» در رشته اقتصاد سیاسی به وی اهدا شد.
دکتر بوچانان مدیرکل مرکز مطالعات اقتصاد عمومی دانشگاه هریس بوده و در دانشگاه جورج میسون ویرجینیا هم به‌عنوان استاد رشته اقتصاد به تدریس مشغول بوده است. دکتر بوچانان در سال ۱۹۸۶ میلادی به خاطر «تلاش در جهت توسعه اصول قراردادی و نظام‌مند تئوری تصمیم‌گیری سیاسی و اقتصادی» به دریافت جایزه اقتصاد بنیاد نوبل نائل آمد. از تألیفات وی می‌توان به مواردی همچون تئوری مالی و اقتصاد سیاسی۵، مالیه عمومی در فرایند دموکراتیک۶، عرضه تقاضای کالاهای عمومی۷، هزینه و انتخاب۸، محدودیت‌های آزادی۹، شکست دموکراسی۱۰، آزادی در قراردادهای قانونی۱۱، اقتصاددانان چه باید بکنند؟۱۲، قدرت مالیات۱۳، منطق قانون۱۴، آزادی، بازار و دولت۱۵ اشاره کرد.
پانویس
۱-Murfreeshboro
۲-Tennessee
۳-Middle Tennessee State College
۴-University of Giessen
۵- Fiscal Theory and Political Economy
۶-Public Finance in Democratic Process
۷-Demand and Supply of Public Goods
۸-Cost and Choice
۹-The Limits of Liberty
۱۰-Democracy in Deficit
۱۱-Freedom in Constitutional Contract
۱۲-What Should Economists Do?
۱۳-The Power to Tax
۱۴-The Reason of Rules
۱۵-Liberty, Market and State
