در گفتگو با مدیر پذیرش بورس تهران بررسی شد
چشم‌انداز پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران
ورود شرکت‌ها به بورس مزایایی را برای شرکت‌ها، بازار اوراق بهادار و کل اقتصاد در بر دارد. ازجمله مزایای بورس برای شرکتهای پذیرفته‌شده دسترسی به سرمایه‌گذاران بالقوه و سرمایه تازه، نقدشوندگی بیشتر اوراق بهادار، فرصت‌های ادغام و تحصیل برای شرکت، شناخت بهتر مشتریان از شرکت و ایجاد فرصت برای انتفاع کارکنان از طریق مشارکت در سهام و بهبود بهره‌وری و ایجاد رضایت شغلی برای آنان است. ازاین‌رو بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های اخیر ضمن بالا بردن دقت و نظارت فرایند پذیرش و عرضه شرکت‌ها، تلاش زیادی بر تسهیل این فرایند داشته است. بر همین اساس در سال ۹۸ ضمن اصلاح برخی موارد در دستورالعمل پذیرش، به آمار خوبی در میزان عرضه‌ها و عملکردش در این حوزه رسیده است.
محمدامین قهرمانی مدیر پذیرش بورس تهران طی گفتگویی با «ماهنامه بورس» ضمن مرور بر عملکرد این واحد، به برنامه‌های سال ۹۹ بورس اوراق بهادار تهران در حوزه پذیرش پرداخته است که می‌خوانید:
بورس اوراق بهادار تهران در بخش پذیرش در سال ۹۸، تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌ها را بررسی و در تابلو عرضه کرد. ارزش شرکتهای پذیرش‌شده و درج‌شده در تابلوی بورس طی این مدت مجموعاً چه میزان بوده است؟
در سال ۱۳۹۸ بالغ‌بر ۱۹ جلسه پذیرش جهت پذیرش ۱۱ شرکت از صنایع و حوزه‌های مختلف برگزار شد. در جلسات برگزارشده هیئت پذیرش بورس اوراق بهادار تهران، ۸ شرکت با مجموع سرمایه ۱۰۱,۸۵۰ میلیارد ریال پذیرش شد. بزرگ‌ترین شرکت پذیرش‌شده، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با سرمایه ۸۰,۰۰۰ میلیارد ریال و کوچک‌ترین شرکت پذیرش‌شده، شرکت لیزینگ کارآفرین با سرمایه ۴۰۰ میلیارد ریال بوده است. همچنین متأسفانه تعداد ۳ شرکت در صنایع فرآورده‌های نفتی، غذایی و ساختمانی در هیئت پذیرش مطرح شدند که نتوانستند موافقت هیئت پذیرش را برای ورود به بورس جلب کنند و پذیرش آن‌ها منوط به ارائه مستندات جدید در سال ۱۳۹۹ شد.
در ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۸، تعداد ۴ شرکت فولاد سپید فراب کویر، پدیده شیمی قرن، سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر و تأمین سرمایه ملت در فهرست نرخ‌های بورس اوراق بهادار تهران درج شد. همچنین تعداد ۹ شرکت شامل شرکتهای سرمایه‌گذاری صدر تأمین، پلی‌پروپیلن جم، سیمرغ، پتروشیمی نوری (برزویه)، غلتک سازان سپاهان، فولاد سپید فراب کویر، پدیده شیمی قرن، سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر و تأمین سرمایه ملت نیز با مجموع سرمایه ۳۹٫۸۲۵ و ارزش بازار ۲۸۴,۴۱۰ میلیارد ریال توانستند شرایط عرضه را کسب و در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شوند.
در بخش اوراق بدهی چه مقدار عرضه در سال ۹۸ ثبت شده است؟
در سال ۹۸ اوراق بدهی پذیرفته‌شده و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله ازنظر تعداد و مبلغ بیش از ۲ برابر رشد کرده است. همچنین اوراق صکوک خرید دین، اوراق رهنی و اوراق منفعت برای اولین بار در بورس پذیرفته و معامله شد. اصل و سود صکوک خرید دین منتشر شده در بورس اوراق بهادار تهران برای اولین بار به‌صورت استهلاکی محاسبه و پرداخت می‌شود.
ارزش اوراق بدهی عرضه‌شده در سال ۱۳۹۸ شامل انواع اوراق مشارکت و صکوک ۷۲,۵۲۰ میلیارد ریال بوده است. بر این اساس تعداد اوراق بدهی در حال معامله در بورس اوراق بهادار تهران تا پایان اسفند ۱۳۹۸ به ۴۶ اوراق با مبلغ اسمی ۱۳۷,۲۷۰ میلیارد ریال رسیده است.
در بخش صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز در سال ۱۳۹۸ تعداد ۶ صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله با مجموع اندازه ۱۹,۰۰۰ میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار تهران درج و پذیره‌نویسی شده است. بر این اساس تعداد کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران در پایان سال ۱۳۹۸ به ۱۸ صندوق باارزش اسمی ۲۸,۲۰۰ میلیارد ریال رسیده است.
طی سال گذشته در دستورالعمل پذیرش بازنگری صورت گرفت. دلیل آن چه بود؟
پس از برگزاری جلسات کارشناسی در سازمان بورس و اوراق بهادار (بالغ‌بر ۱۰ جلسه) و درنهایت برگزاری جلسه جمع‌بندی در سطح مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران، دستورالعمل به تصویب نهایی در هیئت‌مدیره سازمان رسیده و پس از امضا به بورس ابلاغ شد. به نظر میرسد با تصویب دستورالعمل جدید و با استفاده از مزیتهای دیده‌شده در آن، ازجمله لحاظ کردن ارزش بازار شرکتهای بزرگ در کنار سرمایه ثبت‌شده، امکان پذیرش سهام ممتاز در بورس و امکان عرضه اولیه از محل افزایش سرمایه، شرکتهای بیشتری امکان ورود به بورس را داشته باشند.
یکی دیگر از تغییرات مهم شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران تغییر در ترکیب اعضای هیئت پذیرش مبنی بر تغییر اعضا از پنج به هفت نفر و اضافه شدن متخصصان صنعت و حقوقی بوده است.
علاوه بر این در سال ۹۸ تهیه دستورالعمل سهام ممتاز نیز تهیه شد. با حضور در جلسات کارشناسی و نهایی‌سازی دستورالعمل سهام ممتاز در این جلسات، دستورالعمل مربوطه و اساسنامه شرکتهای دارای سهام ممتاز نهایی و مصوب شد.
الکترونیکی کردن فرآیند پذیرش شرکت‌ها و ارتباط ارکان مرتبط در فرآیند پذیرش از دیگر اقدامات واحد پذیرش در سال ۹۸ بود. الکترونیکی کردن فرآیند پذیرش شرکت‌ها باهدف تسریع و تسهیل ارتباطات بین مشاوران پذیرش، بورس اوراق بهادار تهران، هیئت پذیرش و سازمان بورس و اوراق بهادار شروع و سامانه اولیه به‌صورت مقدماتی راه‌اندازی شده و در حال حاضر در حال رفع اصلاحات موردنیاز واحد پذیرش است.
مدیریت پذیرش همچنین با حضور در سمینارها، نمایشگاه‌ها و تالارهای منطقه‌ای به تبیین شرایط پذیرش سهام و نحوه انتشار اوراق برای شرکت‌ها پرداخته است؛ ازجمله این موارد می‌توان به حضور در تالار منطقه‌ای همدان و نمایشگاه بورس، بانک و بیمه کیش و برگزاری کلاس‌های فرهنگ‌سازی در بورس اوراق بهادار تهران اشاره کرد.
علاوه بر این یکی از برنامه‌های اصلی واحد پذیرش بورس اوراق بهادار تهران حضور در جلسات آموزشی توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری بوده است. مدیریت پذیرش با حضور به‌عنوان مدرس در کلاس‌های مرتبط با تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی، تحلیل بنیادی و … که توسط مدیریت توسعه و فرهنگ سرمایه‌گذاری برگزار می‌شود، در خصوص آگاه‌سازی سرمایه‌گذاران ایفای نقش می‌کند.
در حوزه بازاریابی یکی از اقدامات اصلی واحد پذیرش در سال ۹۸ بررسی شرکتهای زیرمجموعه هلدینگ‌ها و همچنین شرکتهای فرابورسی واجد شرایط و سپس دعوت از آن‌ها برای برگزاری جلسات مقدماتی و اولیه به‌عنوان راهی برای بازاریابی و آماده‌سازی شرکت‌ها انجام گرفته است. در این مدت بیش از ۱۳ جلسه در بازه موردبررسی برگزار شده است.
چه اهدافی در این حوزه برای سال ۹۹ ترسیم شده است؟
پذیرش ۱۵ شرکت، درج ۱۲ شرکت و جمعاً عرضه ۱۲ شرکت (IPO) از برنامه‌های واحد پذیرش است همچنین در این سال عرضه ۱۰ اوراق بدهی، ۸ صندوق قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران برنامه‌ریزی‌شده است ضمن اینکه ۴ شرکت نیز از فرابورس انتقال خواهند یافت.
تکمیل و راه‌اندازی سامانه پذیرش شامل استقرار و به‌کارگیری سامانه پذیرش در فرایند پذیرش اوراق بهادار؛ ایجاد و به‌روزرسانی بانک اطلاعاتی شرکت‌ها در قالب سامانه پذیرش جهت استفاده از داده‌های بانک اطلاعاتی در شناسایی شرکتهای واجد شرایط پذیرش؛ ارائه رویه‌های جدید، بازنگری در امیدنامه و طرح کسب‌وکار و انجام اقدامات لازم جهت پیاده‌سازی دستورالعمل جدید پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و پیاده‌سازی نظام رتبه‌بندی مشاوران پذیرش بر اساس کیفیت خدمات جهت انتشار گزارش رتبه‌بندی مشاوران پذیرش و اعلام رتبه‌ها به سازمان بورس و اوراق بهادار جهت اعمال در اعطای مجوزها از دیگر اهداف ترسیم شده برای سال ۹۹ است.
