آخرین وضعیت بورس اوراق بهادار تهران
مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران در گفتگوی اختصاصی با شبکه العالم تشریح کرد
آخرین وضعیت بورس اوراق بهادار تهران
۲۴ اردیبهشت
دکتر علی صحرائی مدیرعامل بورس اوراق بهادار در مصاحبه‌ای اختصاصی با شبکه العالم به تشریح وضعیت بورس اوراق بهادار تهران در شرایط کنونی کشور پرداخت و به سؤالات پیرامون بورس اوراق بهادار تهران پاسخ داد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بورس اوراق بهادار تهران وی در پاسخ به خبرنگار العالم که پرسید با توجه به شرایطی که ویروس کرونا بر دنیا حاکم کرده است وضعیت بورس ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: در شرایط موجود که شما نیز اشاره کردید، شیوع ویروس کرونا بر تولید و عملکرد برخی صنایع داشته تأثیر به‌طوری‌که در این شرایط محصولاتشان مشتری بیشتر و با قیمت‌های بالاتری پیدا کرده است. بر این اساس تنوع صنایع در بورس اوراق بهادار تهران سبب ترغیب و جلب‌توجه سرمایه‌گذاران به این بازار شده است.
وی در خصوص روند متفاوت بازار سرمایه ایران و بورس‌های بین‌المللی گفت: در این خصوص باید چند مقوله را از هم تفکیک کنیم. نخست اینکه بورس ایران پس از شهادت سردار سلیمانی و آن اقدامات بازدارندگی دفاعی که در مقابل آن اقدامات انجام شد، سبب شد که خیلی از سرمایه‌های بزرگ به‌درستی وارد بازار سرمایه شود چون تا آن زمان عده‌ای خطرات جنگ را به نادرست احساس می‌کردند ولی پس‌ازآن افراد محتاط و سرمایه‌های بزرگ هم بازار سرمایه را به‌عنوان مقصد سرمایه‌گذاری انتخاب کردند و از آن تاریخ شاهد رشد قابل‌توجهی در بازار سرمایه هستیم. از سویی دیگر در دنیا هم در حال حاضر نوسانات زیادی دیده می‌شود و بازارهای کالایی هم بعضاً رشد داشته است. در بورس ایران هم صنایع متنوعی وجود دارد که نزدیک به ۴۰ صنعت در بورس ایران پذیرفته‌شده که شامل ۳۳۵ شرکت از صنایع مختلف اقتصادی مانند پتروشیمی و پالایشگاهی، بانک، صنایع معدنی و فلزات اساسی که محصولات آن معمولاً تابع قیمت‌های جهانی است و این گروه از شرکت‌ها خیلی مورد استقبال قرار گرفتند.
تسهیل دسترسی مردم به بازار سرمایه
وی ویژگی‌ها بازار سرمایه ایران را از دیگر دلایل صعود این بازار دانست و تصریح کرد: هم‌اکنون به‌واسطه ریزساختارها و زیرساخت‌هایی که طی ۱۰ سال اخیر ایجادشده، دسترسی مردم ایران به بازار سرمایه بسیار تسهیل شده، به‌طوری‌که در حال حاضر بیش از ۲ هزار نقطه تماس در سراسر کشور داریم که امکانات بازار سرمایه را در دسترس مردم به‌صورت آسان فراهم کرده است. همچنین دسترسی برخط بسیار گسترش‌یافته و مردم از خانه و محیط کار یا تلفن همراه شخصی خود نیز می‌توانند به‌راحتی به بازار سرمایه دسترسی پیدا کرده و سفارش‌های خریدوفروش خود را ارسال کنند.
وی به شفافیت فراگیر بازار سرمایه اشاره کرد و اظهار داشت: زیرساخت شفافیت که مورد انتظار جامعه تحلیل‌گری است رشد بسیاری داشته است. آمار تولید و فروش شرکت‌ها را مکرر و به‌صورت ماهیانه اعلام می‌کنیم، همچنین عملکردهای سه ماه شرکت‌ها در سامانه کدال ارائه می‌گردد. صورت‌های مالی شش‌ماهه حسابرسی شده به‌صورت اجمالی و در پایان سال هم صورت‌های مالی حسابرسی شده ارائه می‌گردد. این میزان از تواتر اطلاعات کم‌نظیر بوده و شفافیت حداکثری را در بازار ایجاد می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر در حوزه فرهنگ‌سازی و آموزش هم کارهای زیادی در این سال‌ها انجام‌شده و برای سلیقه‌های متفاوت و سطوح متفاوت ریسک‌پذیری هم محصولات بازار مالی را فراهم کرده‌ایم.
استمرار شرایط صعودی در بورس، بلی یا خیر؟
دکتر صحرائی در پاسخ به این سؤال خبرنگار العالم که پرسید برخی از تحلیل‌گران داخلی و خارجی بر این اعتقاد هستند که شرایط صعودی بورس ایران مستمر نبوده و دارای حباب است و به‌زودی فرومی‌ریزد، گفت: درباره موضوع حباب، پژوهشکده مطالعات اقتصادی وزارت اقتصادی به‌طور مستقل تحقیقی انجام داده و موضوعیت کلی حباب رد شده است، ولی ممکن است شرکت‌هایی در اندازه‌های کوچک وجود داشته باشند که بیش از حد ارزش‌گذاری شده باشند و به‌واسطه رفتار بازار حتماً اصلاح می‌شوند. ولی علت اصلی افزایش قیمت‌ها در بازه زمانی کوتاه به کمتر توجه کردن سهامداران به مقوله سودآوری بوده و به ارزش‌های جایگزینی روی آورده‌اند. دوستانی که نظریه حباب را مطرح می‌کنند شاید ملاک تعیین قیمت آن‌ها سودآوری جریان‌های نقدی و ارزش فعلی جریان‌های نقد آتی باشد و تفاوت در دیدگاه‌ها است. اگر بخواهیم به‌طورکلی به این پرسش پاسخ دهیم، می‌توان گفت بورس ما به‌واسطه ارزش‌های جایگزینی حباب نیست ولی ممکن است شرکت‌های کوچکی باشند که با قیمتی بیش از ارزندگی خود مواجه شده و در اصطلاح Over Value بوده و دیدگاه برخی از عزیزان به‌واسطه تمرکزی که بر روی شرکت‌های کوچک دارند چنین اظهارنظرهایی کرده‌اند.
ظرفیت بورس ایران در پذیرش شرکت‌های بزرگ
وی در خصوص ظرفیت بورس ایران برای حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران نیز گفت: بورس ایران سابقه ۵۲ ساله دارد و برای اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و خصوصی‌سازی اقتصاد از طریق بازار سرمایه از ۱۰ سال گذشته بستری فراهم شده و همچنان این مسیر ادامه دارد. اکثر شرکت‌هایی که در ۱۰ سال اخیر سهامشان در بورس واگذار شده است دولتی بوده‌اند و در صنعت خود از شرکت‌های بزرگ محسوب می‌شوند، این ظرفیت به‌واسطه جمعیتی که بازار سرمایه را به‌عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری انتخاب کرده‌اند، ظرفیت بزرگی است و شرکت‌های بزرگی در بورس پذیرفته‌شده است و آخرین شرکت بزرگی که پذیرفته شد، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) بود که ۱۸۷ شرکت زیرمجموعه دارد و ۸۲ درصد پرتفوی شرکت‌های زیرمجموعه شستا در بورس پذیرفته شده است.
بورس تهران، بازاری بکر برای سرمایه‌گذاران خارجی
وی در خصوص آنکه آیا صعود بورس ایران می‌تواند عامل حضور و سرمایه‌گذاری خارجی‌ها باشد افزود: سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند به‌راحتی در بورس سرمایه‌گذاری کنند و در حال حاضر نیز صندوق‌هایی هستند که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند، معمولاً صندوق‌های بین‌المللی بازارهای بکری همچون بازار کشور ما را با محاسبات خود به‌عنوان گزینه‌های پر ریسک و پربازده به‌عنوان مقصد سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. سرمایه‌گذار خارجی با یک سرمایه‌گذار ایرانی تفاوتی ندارد، در ضمن سرمایه‌گذاران خارجی که به‌قصد سرمایه‌گذاری استراتژیک وارد شرکت‌های ایرانی می‌شوند می‌توانند از حمایت‌های قانون سرمایه‌گذاری خارجی نیز برخوردار شوند.
تأثیر کاهش قیمت نفت بر بورس ایران
در ادامه خبرنگار العالم با طرح این سؤال که ایران یک کشور نفت‌خیز بوده و اقتصادی مبتنی بر درآمد نفتی دارد آیا کاهش قیمت نفت بر بورس ایران تأثیر داشته است که دکتر صحرائی دراین‌باره گفت: نفت کاهش قیمت داشته ولی شرکت‌هایی که در بورس حضور دارند تولیدکننده نفت نیستند، محصولات پتروشیمی و پالایشگاهی تولید می‌کنند و بخشی از محصولات خود را در داخل و بخش دیگر را صادر و به فروش می‌رسانند. این شرکت‌ها عمدتاً در حوزه صنایع پتروشیمی هستند و محصولات خود را به بازارهای بین‌المللی صادر کرده که درنتیجه سودآوری آن‌ها تحت تأثیر کاهش قیمت نفت به‌صورت کلان نیست، البته ممکن است در یک شرکت خاص محدودیت‌هایی ایجاد شده باشد که این محدودیت نیز در کوتاه‌مدت است و در حال حاضر تأثیر محسوسی از رکود اقتصاد جهانی در بورس ایران مشاهده نمی‌شود.
عرضه سهام شرکت‌های دولتی و تأثیر آن بر بورس
دکتر صحرائی در خصوص عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس و تأثیر آن بر بورس گفت: در راستای ادامه اجرای سیاست‌های اصل ۴۴، باقیمانده شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده‌اند و سهام آن‌ها در اختیار دولت بوده به این معنی که به‌اندازه یک کرسی در حدود ۲۰ درصد از شرکت‌هایی که واگذار کرده بود را در بورس عرضه نکرده بود و باقیمانده سهام دولت به‌صورت صندوق‌های ETF و یا به‌صورت عرضه مستقیم در بازار به فروش خواهد رسید. بر این اساس ۳ صندوق در صنایع بانک و بیمه، صنعت پالایشگاهی و در صنعت خودرو، معادن و فولاد طراحی گردیده که واحدهای آن با ۲۰ درصد تخفیف نسبت به ۳۰ روز گذشته به همه هم‌وطنان تا سقف ۲ میلیون تومان قابل‌فروش است. از سال ۱۴۰۰ به بعد مالکیت این واحدها نیز به اشخاص واگذار می‌گردد. در حال حاضر دولت سهامدار ممتاز واحدهای این صندوق‌ها است و مدیریت این بلوک را به نمایندگی از سهامداران دولت انجام خواهد داد.
تحریم‌های آمریکا و تأثیر احتمالی آن بر بورس ایران
مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران در ادامه به موضوع تحریم‌های آمریکا در مورد اقتصاد ایران و تأثیر احتمالی این تحریم‌ها بر بورس گفت: این پرسش بارها از بنده در رسانه‌های خارجی و داخلی سؤال شده است ولی شاخص‌ها، نماگرها و اعداد و ارقام به‌روشنی منعکس‌کننده پاسخ شما است. واقعیت این است که اقتصاد ایران درون‌زا است و تنوع اقلیم و شرایط طبیعی که کشور ما دارد و همچنین ظرفیت منابع طبیعی و معدنی به همراه نیروی انسانی جوان، خلاق و دارای تحصیلات عالیه، چرخ اقتصادی را به حرکت درآورده و محدودیت‌های تحریمی را برطرف کرده‌ایم. گرچه زحمات و تلاش‌های ما زیاد شده یا هزینه‌ها افزایش یافته است و کاری بر زمین نمانده است. محصولات متنوع شرکت‌های مختلف در بازار بزرگ ۸۰ میلیونی داخلی و بازار بکر منطقه به فروش می‌رسد و یا خدمات ارائه می‌شود، درنتیجه نماگرها نشان می‌دهد که در حوزه اقتصاد غیرنفتی در سال گذشته با رکود مواجه نبوده‌ایم و حتی صادرات قابل‌توجهی نیز داشتیم. بخشی از محدودیت‌های تحریمی فروش نفت نیز به‌وسیله صادرات غیرنفتی و محصولات دیگر جبران شده است.
نقش بورس در خنثی‌سازی تحریم‌ها
وی در پاسخ به این سؤال که آیا بورس در حال حاضر می‌تواند در خنثی‌سازی تحریم‌ها به اقتصاد کشور کمک کند گفت: درگذشته اقتصاد ایران عمدتاً مبتنی بر تأمین مالی از بانک‌ها بوده ولی در شرایط موجود بازار سرمایه نیز بالی برای تأمین مالی اقتصاد کشور است. همان‌طور که مطلع هستید دولت نیز شرکت‌های متنوعی را در بورس عرضه کرده است که از این طریق بخشی از تأمین مالی خود را انجام می‌دهد و از این طریق محدودیت‌های جهانی در ارتباط با عدم تخصیص منابع سرمایه‌گذاری خارجی و فاینانس به صنایع و اقتصاد کشور نیز از طریق تأمین مالی داخلی انجام می‌شود و به‌راحتی سهامداران عمده شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، سهام این شرکت‌ها را در وثیقه قرار می‌دهند و از همین بازار تأمین مالی می‌کنند
وی افزود: ابزارهای تأمین مالی زیادی در بازار داریم که بزرگ‌ترین تأمین مالی یک هزار میلیارد تومانی در بورس اوراق بهادار تهران از طریق اختیار فروش تبعی انجام‌شده و سایر محصولات بازار بدهی بورس نیز در همین راستای تأمین مالی شرکت‌های پذیرفته شده است. خلاء تأمین مالی جهانی را از همین جریان‌های نقدی خرد پس‌انداز مردم جبران می‌کنیم و جریان نقدی مردم جمع‌آوری و در مسیر تولید و کمک به تأمین مالی پروژه‌ها و شرکت‌ها استفاده می‌شود.
وی در خصوص جایگاه بورس ایران در بین کشورهای منطقه و جهان نیز گفت: بورس اوراق بهادار تهران عضو فدراسیون بورس‌های اروپا- آسیایی فیاس ((FEAS و فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE) است و در سال میلادی گذشته مطابق با گزارش‌های این دو فدراسیون به لحاظ افزایش ارزش بازار و شاخص رتبه اول را به خود اختصاص داد. در مقایسه با بورس‌های منطقه، بورس‌های کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مبتنی بر بانک یا نفت است ولی در بورس ایران بیش از ۴۰ صنعت حضور دارند و تنوع محصولات و شرکت‌هایی که در صنایع مختلف هستند بسیار بیشتر است. از سوی دیگر جمعیت قابل‌ملاحظه ۸۲ میلیون نفری، پتانسیل بالقوه زیادی برای افزایش سمت تقاضا را دارد.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار العالم در خصوص آینده بورس اوراق بهادار تهران به‌خصوص در مرحله پس از کرونا گفت: مرحله پسا کرونا زمانش هنوز مشخص نیست ولی بسیاری از کشورها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، برخی از فعالیت‌های اقتصادی خود را شروع کرده‌اند و نماگرهای بورس‌های جهانی بر این امر صحه می‌گذارد، قیمت نفت که متأثر از این موضوع هست نشانگر آغاز فعالیت‌های اقتصادی به‌صورت تدریجی است. در این مسیر نیز محصولات برخی شرکت‌ها مخصوصاً صنایع پتروشیمی، پالایشگاهی و معادن صادر می‌شود. با کاهش محدودیت‌های جهانی به دلیل وضعیت کرونا و تقاضای مشتریان جهانی برای محصولات، فروش شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران افزایش می‌یابد و درنتیجه افزایش سودآوری اثرات مثبتی خواهد داشت.
وی در پایان به ارائه توصیه‌هایی به سرمایه‌گذاران خارجی به‌خصوص سرمایه‌گذاران کشورهای عربی که قصد سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران را دارند پرداخت و گفت: سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند از طریق ۱۰۸ کارگزار فعال در بازار سرمایه ایران که تعدادی از آن‌ها فعالیت بین‌المللی نیز دارند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. همچنین از طریق صندوق‌ها، منابع آن صندوق را دریافت و خود به مدیریت آن بپردازند، یعنی طرف حساب سرمایه‌گذاران خارجی ما همان مدیریت صندوق بوده و نقل‌وانتقال پول را همان شرکت متخصص این کار انجام می‌دهد و محدودیت‌های موجود را خود برطرف کرده و حضورشان در این بازارها به‌صورت خرید واحدهای سرمایه‌گذاری خیلی آسان‌تر است. همچنین اطلاعات این صندوق‌ها و واحدهای سرمایه‌گذاری در سایت www.fipiran.com قابل‌دسترسی و بررسی است. اشخاصی هم که نگاه بلندمدت و استراتژیک در سرمایه‌گذاری دارند می‌توانند با توجه به حمایتی که در مقررات ما از طریق قانون فیپا وجود دارد بلوک‌های شرکت‌ها را خریداری کنند و دولت هم خروج سود نقدی و اصل سرمایه را تحت شرایطی تضمین کرده است.
