فقر و آثار آن بر تصمیمات سرمایه‌گذاری
مریم معیری‌پور
کارشناس ارشد حسابداری
فاطمه صراف
استادیار دانشگاه
یکی از مشکلاتی که دولت‌ها با آن روبرو هستند مسئله فقر و پیدا کردن راهکارهایی برای مبارزه آن است. تصمیم‌گیری‌های درست برای سرمایه‌گذاری یکی از راه‌هایی است که می‌تواند افراد را از تله فقر نجات دهد؛ اما اصلی‌ترین دلیل اینکه افراد با عدم سرمایه‌گذاری صحیح درآمد خود باعث گسترش فقر می‌شوند تنها کمبود منابع مالی نیست. تاکنون تحقیقات بسیاری درزمینه تأثیرات روان‌شناختی فقر در افراد صورت گرفته است. در این مقاله سایر عواملی که در کنار نبود نقدینگی کافی مانع از تصمیمات درست سرمایه‌گذاری در جهت کاهش فقر می‌شود را بررسی می‌کنیم.
واژه فقر در ابتدا ذهن ما را به سمت تهی‌دستی، تنگ‌دستی و نداشتن بودجه مالی کافی جهت گذران زندگی سوق می‌دهد. حال‌آنکه این تعریف با توجه به نیازهای عصر خود همواره دچار تغییر گردیده است و مسائلی همچون شکاف درآمدی، رژیم غذایی، بهداشت، توانمندی در زمینه‌های گوناگون و … نیز به آن اضافه شده است. تعاریف اولیه فقر، بیشتر از نبود درآمد کافی سخن می‌گفتند. فقر از دیدگاه «تانسند» این‌گونه تعریف می‌شود: «افراد، خانواده‌ها و گروه‌های جمعیتی را تا زمانی می‌توان فقیر به‌حساب آورد که با فقدان منابع برای کسب انواع رژیم‌های غذایی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و شرایط و امکانات معمول زندگی مواجه باشند».
در تعریف ارائه‌شده توسط سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۸ آمده است: «اساساً، فقر انکار گزینه‌ها و فرصت‌ها و تجاوز به کرامت انسانی است. این به معنای عدم وجود ظرفیت اساسی برای مشارکت مؤثر در جامعه است. این یعنی نداشتن غذا به‌اندازه کافی برای خانواده‌ها، نداشتن مدرسه یا کلینیک، نداشتن زمین برای تهیه غذا، نداشتن شغل برای ادامه زندگی و نداشتن دسترسی به اعتبار است. این به معنای حساسیت در برابر خشونت است و اغلب به معنای زندگی در محیط‌های حاشیه‌ای و شکننده، بدون دسترسی به آب تمیز یا فاضلاب است». یکی از مسائلی که همواره ذهن پژوهشگران را به خود مشغول می‌کند راه‌های نجات از مسئله فقر است. اینکه چگونه می‌توان از تأثیر جنبه‌های گوناگون فقر بر روی زندگی روزمره کاست و به سمت بهتر شدن آن حرکت کرد.
در تحقیقات گذشته بیشتر به آثار فقر روی آسیب‌های روان‌شناختی تأکید شده و در بررسی ارتباط فقر و تصمیمات مالی تنها در نظر گرفتن جنبه‌های اقتصادی ملاک عمل بوده است؛ اما در این مقاله ما به دنبال بررسی تأثیر جنبه‌های مختلف فقر اعم از اقتصادی و اجتماعی و تأثیر آن روی تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌های افراد هستیم. درواقع هدف این مقاله پاسخ به این سؤال اساسی است که آیا رشد کردن کودکان در شرایط ناایمن به لحاظ اقتصادی و فرهنگی روی تصمیمات مالی آنان در بزرگ‌سالی اثرگذار است؟
برای مطالعه متن کامل به ماهنامه بورس ویژه اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ شماره ۱۷۸ مراجعه نمایید.
