تفویض اختیارات به بورس و فرابورس در راستای نظارت بهینه بر بازار سرمایه
سرپرست اداره نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد
تفویض اختیارات به بورس و فرابورس در راستای نظارت بهینه بر بازار سرمایه
۲ شهریور
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، حمیدرضا اسمعیلی گیوی سرپرست اداره نظارت بر بورس‌های سازمان بورس با اشاره به اینکه دستورالعمل بازارگردانی پیشین لغو شده است، اظهار کرد: دستورالعمل جدید بازارگردانی با توجه به پویایی بازار، تغییرات عمده در ساختار بازار و گسترش فعالیت بازارگردانی در سال‌های اخیر به تصویب رسید. این دستورالعمل حاصل اجماع نظر مجموعه همکاران در سازمان بورس، شرکت‌های بورس تهران و فرابورس و نهادهای مالی فعال در حوزه بازارگردانی است.
به گفته اسمعیلی گیوی، از جمله مهم‌ترین تغییرات، اعطای صدور مجوز عملیات بازارگردانی برای هر ورقه بهادار به شرکت‌های بورس تهران و فرابورس به‌منظور تسریع در انجام عملیات بازارگردانی است. به بیانی دیگر، مجوز عملیات بازارگردانی صادرشده توسط بورس مربوطه، محدود و منحصر به اوراق بهادار مندرج در مجوز یادشده بوده و انجام عملیات بازارگردانی در هر نماد دیگر، منوط به تجدید فرآیند دریافت مجوز از بورس مربوطه است. این در حالی است که اخذ مجوز فعالیت بازارگردانی به‌عنوان یک نهاد مالی فعال در بازار اوراق بهادار مطابق با مقررات، همچنان در اختیار سازمان بورس خواهد بود.
او واگذاری وظیفه «تعیین طبقات نقدشوندگی» به بورس تهران و فرابورس را از دیگر تغییرات دستورالعمل یادشده خواند و افزود: از جمله وظایف دیگری که به شرکت‌های بورس تهران و فرابورس واگذار شده است، می‌توان به تعیین طبقات نقدشوندگی اشاره کرد که اوراق بهادار بر اساس معیارهای نقدشوندگی تعیین‌شده توسط بورس در آن طبقات قرار خواهند گرفت و بر اساس شرایط هر طبقه نقدشوندگی، پارامترهای بازارگردانی به عموم اعلام خواهد شد. یادآور می‌شود بورس در مقاطع شش‌ماهه اقدام به جایابی اوراق بهادار در طبقات نقدشوندگی می‌کند. همچنین، طبق دستورالعمل قبلی، حجم سفارش‌های خرید و فروش بازارگردان باید با یکدیگر برابر می‌بود. در دستورالعمل جدید و به‌منظور اختیار بازارگردان در تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار، بازارگردان می‌تواند سفارش‌های خرید و فروش را با رعایت حداقل سفارش انباشته، به‌‌گونه‌ای وارد کند که حجم سفارش هر سمت خرید یا فروش کمتر از ۵۰ درصد حجم سفارش واردشده در سمت دیگر نباشد.
وی رتبه‌بندی بازارگردان با توجه به کارکرد او را از دیگر تغییرات دستورالعمل جدید برشمرد و تصریح کرد: بر اساس این موضوع، عملکرد بازارگردان توسط بورس تهران و فرابورس به‌طور پیوسته ارزیابی می‌شود و از این پس سقف دریافت کارمزد موضوع قرارداد بازارگردان‌ها به رتبه‌بندی آن‌ها مرتبط خواهد شد. علاوه بر این، به‌منظور بهبود کیفیت عملکرد بازارگردان‌ها، مقرر شد بورس‌ها افزون بر نظارت لحظه‌ای بر حسن انجام وظایف بازارگردانی، موارد تخطی از مفاد این دستورالعمل را به‌صورت روزانه به بازارگردان اعلام کرده و به‌صورت هفتگی نیز موظف به ارسال عملکرد بازارگردان‌ها به بازارگردان و تأمین‌کننده منابع آن و انتشار عملکرد در پایگاه اطلاع‌رسانی خود شدند.
او «تعدیل تعهدات بازارگردان‌ها در خصوص حداقل معاملات روزانه» با افزایش سرمایه در یک نماد را تغییر چهارم دستورالعمل یادشده عنوان کرد و توضیح داد: بر اساس این موضوع، بورس و فرابورس ملزم خواهند بود پارامتر حداقل معاملات روزانه که در زمان اعطای مجوز اولیه تعیین کرده‌اند را متناسب با افزایش سرمایه، تعدیل و ضمن ابلاغ به بازارگردان در پایگاه اطلاع‌رسانی خود منتشر کنند. همچنین، در این دستورالعمل در راستای انعطاف عمل بازارگردان‌ها در تأمین منابع، این امکان فراهم شده است که بازارگردان، دارایی و منابع مالی موردنیاز برای فعالیت بازارگردانی را از طریق اشخاص حقیقی و حقوقی (تأمین‌کننده دارایی) مطابق با قرارداد منعقدشده میان طرفین تأمین کند.
به گفته این مقام مسئول، «معافیت کارمزد نقل و انتقال اوراق بهادار موضوع بازارگردانی در ابتدا و انتهای قرارداد» در راستای کمک به بازارگردان‌ها و تأمین‌کنندگان منابع با توجه به درخواست‌های اخیر ناشران در راستای تأمین منابع، در این دستورالعمل لحاظ شده است. به این ترتیب، دارایی‌هایی که به کد بازارگردان از طریق تأمین‌کنندگان منابع یا برعکس، منتقل می‌شود از معافیت کارمزدی برخوردار می‌شود.
وی تأمین منابع در دسترس بازارگردانان را یکی از مشکلات آن‌ها خواند و عنوان کرد: طی جلسات متعدد با بازارگردان‌ها و بررسی مشکلات این نهادها، این امکان فراهم شد که در صورت موافقت بورس و فرابورس، حداکثر تا ۱۰ روز کاری به بازارگردان‌ها فرصت داده شود تا تعهدات خود را حداکثر ۵۰ درصد کاهش دهند و بتوانند طی فرصت اعطاشده، شرایط غیرعادی خود را برطرف کنند.
اسمعیلی گیوی ادامه داد: در صورت عدم موفقیت بازارگردان در تأمین منابع و نیز فراهم نشدن شرایط برای ادامه عملیات بازارگردانی روی ورقه بهادار پس از ۱۰ روز کاری، عملیات بازارگردانی با موافقت بورس و فرابورس خاتمه خواهد یافت. اگر بازارگردان دیگری برای آن نماد وجود نداشته باشد، ناشر موظف است بازارگردان جایگزین را طی ۱۰ روز معرفی کند.
سرپرست اداره نظارت بر بورس‌ها در انتهای گفتگوی خود، «تقاضای برگزاری حراج» از سوی بازارگردان را از دیگر تغییرات خواند و اظهار کرد: بازارگردان می‌تواند «تقاضای برگزاری حراج» در دامنه نوسان ۴ برابر دامنه نوسان نسبت به حالت عادی را داشته باشد. این موضوع در زمانی است که طی ۵ روز متوالی، نماد با صف خرید یا فروش مواجه شود که بورس در این راستا ضوابطی را به تأیید هیئت مدیره خود خواهد رساند.
