وظیفه مدیریت نظارت برناشران، ایجاد تعادل بین نقدشوندگی و قابلیت اتکای اطلاعات است
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح کرد
وظیفه مدیریت نظارت برناشران، ایجاد تعادل بین نقدشوندگی و قابلیت اتکای اطلاعات است
در این شماره از ماهنامه «بورس» به سراغ یکی از مدیران جوان بازار سرمایه رفته‌ایم که چندین سال است در سازمان بورس و اوراق بهادار در حوزه نظارت فعالیت می‌کند و هم‌اکنون نیز به‌عنوان مدیر نظارت بر ناشران در این سازمان مشغول است. از مهمترین وظایف این مدیریت، بررسی و نظارت افشای اطلاعات به‌موقع شرکت‌های ناشر در راستای ایجاد شفافیت بازار سرمایه است که با توجه به زحمات ایشان و کارکنان تحت امرشان، تحقق این مهم به‌وضوح قابل‌درک می‌باشد.
آقای ولی‌الله جعفری مهمان این شماره از ماهنامه هستند. ایشان معتقد است که بازارهای مالی به‌مثابه یک آینه عمل می‌کند و انعکاسی از تمام بخش‌های اقتصادی یک جامعه است. در همین رابطه، فردی که نقش نظارتی در این بازار دارد باید با دقت بیشتری انجام‌وظیفه کند. مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار بر این باور است که برای ارتقای سطح نظارت در بازار سرمایه، لازم است که «دستورالعمل‌ها مرتباً به‌روز شوند» و در کنار این امر مهم، نیاز به «آموزش مستمر کارکنان» نیز داریم. ایشان مهمترین وظیفه مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار را ایجاد تعادل بین نقدشوندگی و قابلیت اتکای اطلاعات می‌داند. مشروح این گفتگوی خواندنی در ادامه آورده شده است.
آقای جعفری لطفاً در شروع گفتگو از مسیر تحصیلی و شغلی‌تان از ابتدا تاکنون برایمان بگویید و بفرمایید که اکنون در کجا و با کدام سمت مشغول هستید؟
رشته تحصیلی بنده در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، رشته حسابداری بوده است. شروع کارم نیز در حوزه حسابرسی دریکی از مؤسسات حسابرسی بود که ۲سال به طول انجامید و به نظر خودم تجربیات خوبی کسب کردم. بعدازآن به سازمان بورس و اوراق بهادار آمدم و سابقه ۱۴ سال فعالیت در واحد نظارت بر ناشران این سازمان را دارم که هم‌اکنون با سمت مدیریت نظارت بر ناشران در سازمان بورس و اوراق بهادار انجام‌وظیفه می‌کنم.
برای اینکه خوانندگان ماهنامه بیشتر با شما آشنا شوند بفرمایید چه شد که به تحصیل و فعالیت در حوزه مالی روی آوردید؟
به دلیل علاقه به بازارهای مالی و با عنایت به اینکه این بازارها مانند آینه عمل می‌کند و انعکاسی از تمام بخش‌های اقتصادی یک جامعه است به این رشته و حوزه علاقه‌مند شدم.
از اقدامات انجام‌شده در واحد نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، در دوره حضور خود برایمان بگویید.
بنده تمام تلاشم را به کار گرفته‌ام تا بتوانم در این حوزه اثرگذار باشم. ازاین‌رو در دوره فعالیت بنده اقدامات متعددی در راستای «ارتقای شفافیت اطلاعاتی ناشران»، «نظارت بر رعایت قوانین و مقررات و سایر دستورالعمل‌های مربوطه توسط ناشران ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار» در واحد نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار صورت پذیرفته است.
اقدامات انجام‌شده در راستای ارتقای شفافیت عبارتند از: «اصلاح و ابلاغ دستورالعمل حاکمیت شرکتی ناشران ثبت‌شده نزد این سازمان»، «بازنگری و به‌روزرسانی دستورالعمل‌های پرکاربرد از قبیل دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات، پذیرش اوراق بهادار و برگزاری مجامع به‌صورت الکترونیک» و « ابلاغ فرمت نمونه گزارش تفسیری مدیریت و فعالیت هیئت مدیره».
همچنین ابلاغ «الزام پرداخت سود نقدی سهام از ۸ به ۴ ماه»، «الزام تمامی ناشران ثبت‌شده نزد این سازمان به برگزاری مجامع به‌صورت آنلاین و تصویربرداری از جلسات مجامع و ارسال آن به سازمان بورس و اوراق بهادار» «کاهش دوره توقف و تعداد نمادهای متوقف در بازار»، «الزام ناشران به پرداخت سود نقدی سهام از طریق سامانه سجام» و «فراهم نمودن بستر پرداخت از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» ازجمله اقداماتی بوده که باعث رضایت و اعتماد هرچه بیشتر سهامداران شده است.
قابل‌ذکر است»برگزاری چندین میز صنعت (شامل صنایع پالایشی، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، محصولات شوینده، قند و شکر، متانول و حمل و نقل)» نیز باعث شده است که سرمایه‌گذاران قادر باشند با اطلاعات بیشتری به سرمایه‌گذاری اقدام کنند.
همچنین می‌توان به «اصلاح دستورالعمل مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار»، «تصویب پیش‌نویس دستورالعمل امتیازدهی ناشران»، «به‌روزرسانی فرم‌های صورت‌های مالی نمونه شرکت‌های واسپاری و لیزینگ، خدماتی، بانک، سرمایه‌گذاری، کشاورزی و … در سامانه کدال»، «اعمال تغییرات در فرم‌های گزارشات عملکرد ماهانه شرکت‌های تولیدی و الزام ناشران به ارائه گزارش هزینه انرژی در گزارشات عملکرد ماهانه و الزام ناشران تولیدی به ارائه گزارش تحلیل حساسیت»، «پیاده‌سازی فرم‌های گزارش تفسیری مدیریت در سامانه کدال» و … نیز اشاره کرد.
به نظر خودتان تا این لحظه چه اندازه توانسته‌اید ایده‌هایی که در این حوزه در سر داشته‌اید را عملی کنید؟
در طول دوره فعالیتم صادقانه و با تمام توان خود در راستای حمایت از حقوق سهامداران خرد در بازار سرمایه تلاش کرده‌ام و تا حدودی به اهدافم جامه عمل پوشانده‌ام و امیدوارم بتوانم بقیه ایده‌هایی را که در این حوزه به نظرم مثمر ثمر هستند را عملی کنم.
عملیاتی شدن این ایده‌ها مرهون چه عواملی بوده است؟
به جد می‌توانم بگویم تلاش کارکنان مدیریت نظارت بر ناشران و همراهی مقام مافوق، باعث شده که بتوانم آن ایده‌هایی که داشته‌ام را عملیاتی کنم.
با توجه به افزایش استقبال سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه در سال‌های اخیر، سازمان بورس و اوراق بهادار چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟
از جمله اقدامات انجام شده در سازمان بورس و اوراق بهادار طی سال‌های اخیر، تسهیل صدور مجوز برای تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها، تسهیل شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس تهران و فرابورس ایران و افزایش تعداد عرضه‌های اولیه، افزایش صدور مجوزهای افزایش سرمایه و اوراق بدهی، آموزش و ترویج فرهنگ سهامداری (سرمایه‌گذاری به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم) و آموزش ناشران در راستای تهیه و انتشار اطلاعات به‌موقع و قابل‌اتکا است.
با توجه به مطرح شدن بحث نظارت بر اجرای قوانین حاکمیت شرکتی توسط شرکت‌های پذیرش‌شده، در ابتدا از اثرات اجرای حاکمیت شرکتی توسط شرکت‌های ناشر بر بازار بگویید و بفرمایید که این موضوع از سمت سازمان بورس و اوراق بهادار چگونه پیگیری شده و یا می‌شود.
حاکمیت شرکتی به دنبال ارتقای شفافیت، عدالت و مسئولیت‌پذیری در شرکت‌ها بوده و بر رعایت، امانت، عملکرد و کارآمدی استوار است، هدف از اصول حاکمیت شرکتی حمایت از اثربخشی، کارایی و رشد پایدار و ثبات مالی شرکت‌ها است. نسخه نهایی دستورالعمل حاکمیت شرکتی ناشران ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۱۴۰۱/۰۹/۲۲ به ناشران ابلاغ گردید که در راستای افزایش سطح آگاهی اعضای هیئت مدیره صنایع مختلف در بازار سرمایه، اقدام به برگزاری جلسات آموزشی با موضوع حاکمیت شرکتی نمودیم. در راستای رعایت دستورالعمل یادشده، موارد کنترلی در فرم‌های تفسیری حاکمیت شرکتی در سامانه کدال پیاده‌سازی گردید و همچنین برخی از مفاد مواد دستورالعمل حاکمیت شرکتی از طریق اعمال در فرمت نمونه گزارش تفسیری مدیریت و گزارش فعالیت هیئت مدیره به ناشران ابلاغ گردید. شایان‌ذکر است چک‌لیست رعایت الزامات دستورالعمل حاکمیت شرکتی به حسابرسان معتمد نیز تهیه و ابلاغ شده است.
رتبه‌بندی شرکت‌ها ازجمله اقداماتی است که به شفافیت بیشتر در بازار منتج می‌شود، آیا اقدامی از سمت سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر الزام رتبه‌بندی شرکت‌های ناشر صورت گرفته است؟ بیشتر برایمان توضیح دهید.
اهمیت رتبه‌بندی ناشران ازآنجا است که شفافیت هرچه بیشتر عملکرد ناشران سبب افزایش آگاهی سهامداران و فعالان بازار سرمایه از میزان رعایت ضوابط، دستورالعمل و قوانین و مقررات توسط ناشران اوراق بهادار می‌شود و باعث ایجاد فضای رقابتی از حیث شفافیت و پاسخگویی بیشتر ناشران اوراق بهادار به سهامداران است. با عنایت به اهمیت ویژه رتبه‌بندی ناشران و تقاضای فعالان بازار سرمایه مبنی بر راه‌اندازی مجدد رتبه‌بندی ناشران، این موضوع به‌عنوان یکی از وظایف اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران (از اداره‌های زیرمجموعه مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار) مورد تصویب قرار گرفت.
با توجه به برگزاری همایش ناشران برتر و تقدیر از آنها، لطفاً بفرمایید معیار سازمان بورس و اوراق بهادار از انتخاب شرکت‌های برتر ناشر چه بوده است؟
دومین همایش ناشران برتر در مردادماه امسال برگزار و از ۱۰ ناشر برتر تقدیر به عمل آمد که «ارائه اطلاعات به‌موقع»، «ارائه اطلاعات قابل‌اتکا»، «ارائه گزارش حسابرسی مقبول»، «نداشتن سابقه تخلفات در یک‌سال گذشته»، «پرداخت سود سهام از طریق سامانه سجام»، «عدم تملک سهام شرکت مادر توسط شرکت‌های فرعی»، «عدم عضویت فرد در بیش از ۳ ناشر ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای مالی به‌عنوان عضو غیرموظف»، «حضور عضو غیرموظف مالی در ترکیب هیئت مدیره»، «ارائه اطلاعات زودتر از موعد و افزایش در میزان تولید (برای ناشران تولیدی)» و نیز «افزایش درامد عملیاتی و سودآوری» جزء معیارهای انتخاب ناشران برتر بودند.
همچنین پیش‌نویس دستورالعملی تحت عنوان (امتیازدهی به ناشران اوراق بهادار) آماده و هم‌اکنون مراحل تصویب خود را پشت سر می‌گذارد.
با توجه به اهمیت افشای به‌موقع اطلاعات توسط شرکت‌های ناشر، در این خصوص چه اقدامات مؤثری از سمت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شده است؟
ناشران موظف‌اند اطلاعات و صورت‌های مالی را مطابق دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار از طریق سامانه کدال منتشر نمایند. پیرو به‌روزرسانی دستورالعمل حاکمیت شرکتی، جلسات برگزار شده با تحلیل‌گران و فعالان بازار سرمایه، بازخوردهای دریافتی از ناشران و همچنین سایر قوانین و مقررات لازم‌الاجرا اقدام به بازنگری و اصلاح دستورالعمل افشای اطلاعات شده و پس از نهایی شدن جهت اجرا، ابلاغ خواهد شد.
در حال حاضر چه میزان بستر نظارت بر شرکت‌های ناشر در بازار سرمایه به‌صورت هوشمند است؟
در حال حاضر تمامی اقدامات نظارتی بر اطلاعات و صورت‌های مالی ناشر به‌صورت مکانیزه و بر بستر اینترنت انجام می‌شود و تقریباً هیچ‌گونه مکاتبه کاغذی نداریم.
به‌عنوان سؤال آخر،مهمترین وظیفه مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار چیست و چه پیشنهادی برای ارتقای سطح نظارت در بازار سرمایه دارید؟
به عقیده بنده مهمترین وظیفه این مدیریت، ایجاد تعادل بین نقدشوندگی و قابلیت اتکای اطلاعات است به‌روزرسانی مداوم دستورالعمل‌ها و آموزش مستمر کارکنان ازجمله مواردی هستند که باعث ارتقای سطح نظارت در بازار سرمایه خواهند شد.
