دومین همایش تجلیل از برترین‌های بورس کالای ایران برگزار شد
۲ خردادماه
دومین همایش تجلیل از برترین‌های بورس کالای ایران یکم خردادماه ۱۴۰۲، با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی، سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و جمع کثیری از مقامات و تولیدکنندگان دولتی و خصوصی کشور برگزار شد. در پایان این همایش، ۴۰ شرکت تولیدی، هلدینگ، انجمن و بانک به‌عنوان «برترین‌های بورس کالا» و «همراهان شفافیت» معرفی شدند. همچنین، از ۸ شخصیت اثرگذار و برجسته به دلیل اقدامات ارزنده در جهت رشد شفافیت اقتصاد، تجلیل شد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)؛ مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در این همایش با اشاره به نقش بورس کالا در تحقق رشد تولید، اظهار کرد: یقین دارم بورس کالا، بازاری است که می‌تواند منصفانه‌ترین قیمت را برای محصولات صنعتی، کشاورزی و معدنی به ارمغان بیاورد و به بخش واقعی اقتصاد کمک کند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تشریح کرد: بورس کالا نقش مهمی در کشف قیمت و ایجاد توان برنامه‌ریزی در شرکت‌ها برای برنامه‌های توسعه‌ای ایفا کرده است. ما می‌توانیم با توسعه ابزارهای بیشتری در بورس کالا به پیش‌بینی‌پذیری آینده کمک کنیم.
سازوکار بورس کالا همانند دماسنجی برای اقتصاد عمل می‌کند
عشقی مطرح کرد: در تمام بازارهای کالایی، التهاب‌هایی رخ می‌دهد، اما نکته حائز اهمیت این است که سازوکار بورس کالا همانند دماسنجی برای اقتصاد عمل می‌کند.
وی افزود: گاهی اوقات، به‌جای اینکه به دمای بالای دماسنج دقت شده و مشکلات را برطرف کنند، به دنبال خراب کردن سازوکار دماسنج اقتصاد هستند.
عشقی ادامه داد: در یک سال گذشته هجمه‌های زیادی به بورس کالا وارد شد، اما نهادهای بالادستی توانستند به‌درستی نقش بورس کالا را تفهیم کنند و به دنبال آن، این هجمه‌ها خنثی شد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد: باید با کمک دولت و نهادهای تنظیم‌گر، سازوکار به نحوی تدوین شود که بازار به‌طور منصفانه به کار خود ادامه بدهد.
صندوق‌های کالاییِ صنعتی باید تقویت شوند
عشقی ابراز کرد: بورس کالا قطعاً می‌تواند مسیر توسعه‌ای شرکت‌ها را هموار کند و ما از فرصت‌های بورس کالا به‌خوبی استفاده خواهیم کرد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار عنوان کرد: در حال حاضر جای عرضه اولیه و مشتقات در بورس کالا خالی است. صندوق‌های کالایی صنعتی باید تقویت شوند، اکنون مشکلات مالیاتی در گواهی سپرده دارند که با رفع آن، این امر نیز محقق می‌شود.
ضعف سامانه بهین‌یاب و جامع تجارت بر عملکرد بورس کالا اثر می‌گذارد
سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی، در این همایش بیان کرد: نهادهای زیادی در اقتصاد داریم که اگرچه متولد می‌شوند، اما فرصت بلوغ پیدا نمی‌کنند. بورس کالا از معدود نهادهایی بوده که علی‌رغم تندبادهایی که پشت سر گذاشته، به بلوغ خوبی رسیده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی بیان کرد: منطق بورس کالا منطق شفافیت، تسهیل و کم‌هزینه کردن مبادلات اقتصادی است. اگر خواهان فراگیری این منطق هستیم باید ضعف‌های نهادی پیرامون آن برطرف شود. خاندوزی تشریح کرد: تا زمانی که سامانه بهین‌یاب و جامع تجارت نقاط ضعف بسیاری دارد یک حلقه (بورس کالا) نمی‌تواند کارآمد عمل کند.
بورس کالا به‌تنهایی نمی‌تواند بار ناکارآمدی و ضعف در نهادهای دیگر را بر دوش بکشد
وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: بورس کالا به‌تنهایی نمی‌تواند بار ناکارآمدی و ضعف در نهادهای دیگر را بر دوش بگیرد. اگر این ضعف‌ها برطرف شوند، قراردادهای بلندمدتی مابین بازیگران اصلی اقتصاد شکل می‌گیرد و اوضاع اقتصادی بهبود پیدا می‌کند.
نوسان، بخشی از ذات بورس است
خاندوزی بیان کرد: بسیاری از دارایی‌های حبس‌شده در دولت باید از طریق سازوکار بورس عرضه شود تا فرصت خلاقیت به‌وجود بیاید. سازمان بورس و اوراق بهادار مصوبات قانونی برای این موضوع را فراهم کند. وزیر امور اقتصادی و دارایی تشریح کرد: نقدینگی سرگردان که برای کشور تلاطم‌آفرینی می‌کند باید توسط قانون‌گذاران و با ابزارهای ضد سوداگری مهار شود و علاوه بر این موضوع ساختار بورس باید با توسعه ابزارها این مسئله را به حداقل برساند. خاندوزی بیان کرد: لازم است شرایط سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را فراهم کنیم تا ریسک سرمایه‌گذاری به حداقل برسد، اما در کنار این موضوع باید پذیرفت که نوسان جزء ذات بازار سرمایه است، اما عده‌ای با این موضوع عجولانه برخورد می‌کنند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: خوشبختانه در کنار هیاهوهای رسانه‌ای، سازمان بورس و اوراق بهادار در مقابل واکنش‌های هیجانی برای تعطیل کردن بورس، ایستادگی کرد.
بخش عظیمی از ناکارآمدی‌ها به عدم استفاده حداکثری از بورس برمی‌گردد
خاندوزی بیان کرد: تأمین مالی زنجیره‌ای یکی از مسائل مهم در توسعه تولید بوده است. وی افزود: سیاست‌های بانک مرکزی در مسئله انتشار اوراق گام، باعث افزایش نرخ آن شد، اما در نهایت همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزی موجب کنترل این نرخ شده است؛ این مسئله حاکی از ترمیم و تکامل همکاری بخش‌های مالی است. وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: بخش عظیمی از ناکارآمدی تأمین مالی در بخش واقعی اقتصاد به عدم استفاده حداکثری از بورس برمی‌گردد. عده‌ای پیشنهادهای منسوخ‌شده‌ای ارائه می‌کنند که غیر از ایجاد بی‌راهه‌های اقتصادی، ثمره دیگری ندارد. برخی از این مدل‌های بسیار پرهزینه، پیش از این تجربه شده‌اند و نباید آنها را تکرار کرد.
تأمین پایدار مواد اولیه، شفافیت و حذف رانت از مزایای بورس کالا است
سید مهدی نیازی، سرپرست وزارت صمت در دومین همایش تجلیل از برترین‌های بورس کالا گفت: سهم قابل‌ملاحظه‌ای از اقتصاد ایران و بنگاه‌های بزرگ و اثرگذار کشور در این همایش حضور دارند و امیدوارم بتوانیم با توان و ظرفیت‌های این بنگاه‌ها در جهت اجرا و پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ای کشور و تولید، گام‌های بزرگی برداریم.
وی با اشاره به اینکه وزارت صمت دو سیاست مهم را در حوزه بورس کالا دنبال می‌کند، تصریح کرد: سیاست نخست، پیش‌بینی‌پذیری و ثبات تأمین مواد اولیه برای زنجیره تأمین ارزش صنایع (چه در حوزه تولید و چه در حوزه تنظیم‌گری هوشمند) است.
به گفته نیازی، وزارت صمت این سیاست را به‌گونه‌ای پیش خواهد برد که فعالان اقتصادی، دسترسی کافی برای تأمین مواد اولیه با قیمت مناسب را پیدا کنند که این امر در تعامل مستمر با بورس کالا دنبال می‌شود. سرپرست وزارت صمت به سیاست دوم این وزارتخانه در زمینه‌ی حذف رانت‌ها و تقویت شفافیت اشاره کرد که به گفته او بورس کالا در این حوزه، ابزارها، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های قابل‌توجهی دارد.
وی تأکید کرد: وزارت صمت در تعامل با وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس کالا سعی کرده این دو سیاست را پیش ببرد.
ایشان با اشاره به اقدامات متعدد این وزارتخانه طی سال گذشته در زمینه تنوع‌بخشی و ابزارسازی اظهار کرد: سال گذشته با همکاری بورس کالا اقدامات مطلوبی در حوزه ابزارها شکل گرفت که خوشبختانه شرایط فعلی بازار، مطلوب ارزیابی می‌شود. امیدواریم این هدف در سال جاری نیز با روند ثبات‌بخشی و پیش‌بینی‌پذیری در زمینه تأمین مواد اولیه با رویکرد بهتری دنبال شود. وی در پایان اظهار داشت: ما در حوزه تنوع‌بخشی و ورود کالاهای جدید به بورس کالا نیز برنامه‌های مهمی داریم که در همین راستا اواخر سال گذشته در بخش طلا، زیرساخت‌های خوبی در بورس ایجاد شد و با همراهی وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت صمت، عرضه ۳ تن طلا برای اولین بار صورت گرفت و سایر کالاها نیز به فراخور نیاز بازارها وارد بورس کالا خواهند شد.
برای تحقق شعار سال باید از قیمت‌گذاری دستوری فاصله بگیریم
سید جواد جهرمی، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در این همایش بیان کرد: همه تجربیات گذشته و به‌خصوص رویدادهای تلخ سال ۱۳۹۷ به بعد به‌وضوح نشان می‌دهد که قیمت‌گذاری دستوری، هیچ کمکی به اقتصاد و تولید نخواهد کرد و آب در هاون کوبیدن است؛ در این حوزه ضروری است برای تحقق شعار سال از قیمت‌گذاری دستوری فاصله بگیریم.
جهرمی گفت: سال گذشته سال پرفراز و نشیبی برای بورس کالا در بخش‌های مختلف بود. در سالی که گذشت شاهد رشد ۵۸ درصدی از نظر ارزش معاملات بودیم به‌گونه‌ای‌که ارزش کل معاملات از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان عبور کرد. همچنین، حجم معاملات بورس کالا با رشد ۵۵ درصدی به رکورد ۱۱۷ میلیون تن رسید.
وی ازجمله دستاوردهای بورس کالا در سال قبل را رونق تالار صادراتی عنوان و اظهار کرد: رینگ صادراتی به کمک شرکت‌های حاضر و تلاش‌های سازمان ایمیدرو، توانست شاهد حضور محصولاتی نظیر شمش فولاد، مس، سیمان، آلومینیوم و پی‌وی‌سی باشد. جهرمی تشریح کرد: توسعه و راه‌اندازی ابزارهای مبتنی بر طلا و قراردادهای آتی شمش طلا از دیگر دستاوردهای بورس کالا در سال گذشته بود. همچنین، پذیرش و عرضه خودرو در بورس کالا از مهم‌ترین و البته جذاب‌ترین فعالیت‌های بورس کالا در سال ۱۴۰۱ بوده که البته در بحث خودرو تنها به دنبال فروش فیزیکی نبوده‌ایم، بلکه تأمین مالی خودرو نیز مطرح بود، بنابراین یکی از دستاوردها تأمین مالی خودروسازان از طریق اوراق سلف موازی استاندارد بود و بورس کالا از طریق معاملات شفاف در پی هدایت نقدینگی به این صنعت است.
مدیرعامل بورس کالای ایران اعلام کرد: سال گذشته هیچ نهادی، خود را به‌عنوان متولی بازار پرالتهاب خودرو معرفی نمی‌کرد، اما زمانی که بورس کالا به مسئله عرضه خودرو ورود کرد، دستگاه‌های مختلف پیدا شدند و اعلام کردند متولی این بازار هستند در شرایطی که اوضاع فعلی بازار خودرو خود گویای همه‌چیز است.
ایشان تأکید کرد: بورس کالا در مسیری که طی کرده نیازمند مراقبت و اصلاح است و در این راه از همه پیشنهاد‌ها و رهنمودها استقبال می‌کند؛ در همین زمینه اصلاحاتی در دستورالعمل رینگ صادراتی نیاز داریم که برای آن به شورای عالی بورس مراجعه می‌کنیم.
وی ادامه داد: در ایجاد زیرساخت‌های حوزه فناوری اطلاعات سال قبل ثبت سفارش برخط و اخذ کد معاملاتی به‌صورت آنلاین را داشتیم و امسال نیز بررسی سیستم برخط عرضه و کاهش ضمانت‌های بانکی با استفاده از عضویت بانک‌ها در اتاق پایاپای در حوزه تسویه و پایاپای را در دستور کار داریم.
معضلی به نام قیمت‌گذاری دستوری
ایشان با تأکید بر این نکته که صنایع تایر، برق و خودرو به‌واسطه قیمت‌گذاری دستوری در حال نابودی و کاهش سرمایه‌گذاری هستند، بیان کرد: قیمت‌گذاری دستوری کمکی به اقتصاد نخواهد کرد.
وی تأکید کرد: قیمت‌گذاری دستوری، تولید را مختل، عرضه را کم و نیاز به واردات را بیشتر می‌کند. سیاست‌های سال ۱۳۹۷ جلوی چشم ماست که ضرر آن را دیدیم و نباید تکرار شود و همه ما به‌عنوان فعال اقتصادی، وظیفه جهاد تبیین را داریم. جهرمی افزود: وظیفه ما در بورس کالا اخذ تصمیمات کارشناسی‌شده برای تسهیل مبادلات کالاها در میان تولیدکنندگان بالادست و پایین‌دست است، زیرا مسیر اصلی بورس کالا حرکت در جهت مقابله با رانت و فساد است و در این مسیر برای رشد تولید کشور، یک‌قدم هم عقب‌نشینی نمی‌کنیم.
