عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در دیماه ۱۴۰۲
بازارهای مالی مکان مناسبی برای سرمایه‌گذاری هستند و بیشتر افراد جامعه تمایل دارند پس‌اندازها و ثروت خود را در این بازارها سرمایه‌گذاری کنند؛ اما مسئله اساسی، عدم آشنایی همه اقشار جامعه با این بازارها است و در شرایطی که به‌صورت شخصی اقدام به سرمایه‌گذاری کنند و از مشاوران مالی کمک نگیرند، متحمل زیان‌های جبران‌ناپذیری خواهند شد. البته به دلیل هزینه‌های نسبتاً بالا، استفاده از خدمات مشاوران مالی برای مبالغ جزئی مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود. در این شرایط بهترین راه‌حل استفاده از واسطه‌های مالی است که آنها منابع مالی خرد سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری کرده و بعد از یک کاسه کردن آن به منابع مالی هنگفتی دست پیدا می‌کنند و با استفاده از تخصص افراد حرفه‌ای و باتجربه در زمینه سرمایه‌گذاری، این منابع را به سمت بازارهای مالی هدایت می‌کنند و بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری را برای سرمایه‌گذاران خود انتخاب و سود حاصله را به نسبت آورده سرمایه‌گذاران بین آنها تقسیم می‌کنند. یکی از این نهادهای مالی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری انواع مختلفی دارند که این تنوع می‌تواند انواع سلیقه‌های سرمایه‌گذاری را با انواع ریسک‌پذیری و بازده مورد انتظار پوشش دهد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس ترکیب دارایی در سه گروه صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، با درآمد ثابت و مختلط قرار می‌گیرند که از نظر الزامات سرمایه‌گذاری که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار ابلاغ‌شده، با یکدیگر تفاوت دارند. همچنین از نظر نوع سرمایه‌گذاری به دو دسته صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله تقسیم‌بندی می‌شوند. علاوه بر صندوق‌های یادشده، صندوق های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی نیز در بازار سرمایه ایران مشغول فعالیت هستند. در این گزارش، با استفاده از داده‌ها و اطلاعات سامانه رسام، به ارائه وضعیت و عملکرد این صندوق‌ها که در بازار سرمایه ایران فعال هستند، پرداخته شده است.
ترکیب و ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری در دی ماه
طی دیماه ۱۴۰۲، کل ارزش خالص دارایی‌های صندوق های سرمایه‌گذاری تقریباً با ۷ هزار میلیارد ریال افزایش، به مبلغ ۸,۵۶۰ هزار میلیارد ریال رسید. بیشترین افزایش ریالی در ارزش خالص دارایی‌ها مربوط به صندوق‌های قابل‌معامله بوده که نسبت به ابتدای ماه، حدود ۳۲ هزار میلیارد ریال معادل ۱/۳ درصد افزایش یافته است. صندوق‌های بازارگردانی نیز تقریباً با ۱۷ هزار میلیارد ریال معادل منفی ۱ درصد، بیشترین کاهش درصدی در ارزش خالص دارایی‌ها را در میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری ثبت کرده‌اند.
نمودار ۲، روند تغییرات کل ارزش خالص دارایی‌های همه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در طول دیماه ۱۴۰۲ بر حسب میلیارد ریال نشان می‌دهد. نتایج نشان‌دهنده آن است که مجموع ارزش خالص دارایی‌های صندوق‌ها در این ماه تغییر محسوسی نداشته است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مجموعاً ۳۰ درصد از منابع مالی خود را در سهام، ۳۷ درصد را در اوراق مشارکت، ۲۷ درصد را در سپرده‌های بانکی و وجه نقد و حدود ۵ درصد را در سایر دارایی‌ها، سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در نمودار ۳، ترکیب دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری نشان داده شده است.
بررسی عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری
در جدول‌های ۱ تا ۴، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با بیشترین بازدهی در هر گروه از صندوق‌های با درآمد ثابت، سهامی، مختلط و قابل‌معامله در بورس ارائه شده است. از بین صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق «در اوراق بهادار با درآمد ثابت کوثر یکم» بیشترین بازدهی را کسب کرده است. بازدهی این صندوق در دیماه ۱۴۰۲ معادل ۴ درصد و بازدهی یک سال گذشته آن برابر با ۲۰/۷ درصد بوده است.
صندوق سرمایه‌گذاری «حفظ ارزش دماوند» با ۳/۴ درصد، بیشترین بازدهی را در میان صندوق‌های سهامی کسب کرده است. از زمان تأسیس این صندوق کمتر از یک سال گذشته است.
در دیماه ۱۴۰۲، صندوق «تضمین اصل مبلغ سرمایه خلیج فارس» با بازدهی ۱/۵ درصدی، بیشترین بازدهی را در میان صندوق‌های مختلط داشته است. از زمان تأسیس این صندوق کمتر از یک سال گذشته است.
صندوق «بازده مانا» با بازدهی ۴/۴ درصدی، بیشترین بازدهی را در میان صندوق‌های قابل معامله در بورس طی دی ماه ۱۴۰۲ داشته است. از زمان تأسیس این صندوق کمتر از یک سال گذشته است.
در بخش بعدی، میانگین بازده صندوق‌های سهامی با بازده شاخص کل بورس و شاخص کل فرابورس طی دیماه ۱۴۰۲ مقایسه شده است. همانطورکه در نمودار ۴ مشاهده می‌شود، عملکرد صندوق‌های سهامی هم‌راستا با عملکرد شاخص کل بورس و شاخص کل فرابورس و منفی بوده است.
وضعیت ورود و خروج نقدینگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری
ورود پول به کل صندوق‌ها (به‌واسطه صدور واحدهای سرمایه‌گذاری) طی دیماه ۱۴۰۲، حدود ۹۲۲ هزار میلیارد ریال و خروج پول از کل صندوق‌ها (به‌واسطه ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری) نیز بیش از ۸۶۸ هزار میلیارد ریال بوده است. بنابراین، خالص ورود سرمایه به کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این ماه معادل ۵۳ هزار میلیارد ریال بوده است. بیشترین خالص ورود پول به صندوق‌های سرمایه‌گذاری حدود ۶۴ هزار میلیارد ریال و مربوط به صندوق‌های قابل‌معامله و بیشترین خالص خروج پول از صندوق‌های سرمایه‌گذاری حدود ۲۶ هزار میلیارد ریال و مربوط به صندوق‌های با درآمد ثابت بوده است. نمودار ۵، ورود پول به کل صندوق‌ها و خروج پول از آنها را به‌واسطه صدور یا ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری طی دیماه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد.
