مروری بر تحولات اقتصادی و بازارهای مالی در ایران و جهان در بهمن‌ماه ۱۴۰۲
رعنا عباسقلی‌نژاد اسبقی
کارشناس تحقیق و توسعه بورس اوراق بهادار تهران
۱-تحولات اقتصاد جهانی
در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲، بازارها در حال گمانه‌زنی در مورد زمان آغاز روند کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) بودند. در این راستا مقامات فدرال رزرو به تداوم سیاست انقباضی (برای دستیابی به نرخ تورم هدف ۲ درصدی) تأکید کرده و در مورد کاهش زودهنگام نرخ بهره هشدار دادند، به‌طوری‌که بهترین زمان برای کاهش نرخ بهره را آخر سال ۲۰۲۴ میلادی دانستند. این موضوع انتظارات کاهش نرخ بهره را در میان فعالان بازارها کاهش داد. فدرال رزرو در اولین نشست سال ۲۰۲۴ میلادی و برای چهارمین جلسه متوالی نرخ بهره کلیدی خود را بدون تغییر و در سطح ۵/۵ درصد ثابت نگه داشت. بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده در ایالات متحده آمریکا، شاخص قیمت مصرف‌کننده در ماه ژانویه سال ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل (ماه ژانویه ۲۰۲۳) برابر با ۳/۱ درصد افزایش یافت که کم‌تر از مقدار تورم سالانه ۳/۴ درصدی ماه دسامبر ۲۰۲۳ بود. این کاهش نرخ تورم سالانه در ماه ژانویه ۲۰۲۴ عمدتاً متأثر از کاهش ۴/۶ درصدی قیمت انرژی بود. بااین‌حال تورم هسته (بدون لحاظ قیمت مواد غذایی و انرژی) سالانه بدون تغییر نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ برابر با ۳/۹ درصد بود. از سوی دیگر نرخ رشد اقتصادی آمریکا در سال ۲۰۲۳ میلادی برابر با ۲/۵ درصد بود که در مقایسه با رشد ۱/۹ درصدی سال ۲۰۲۲ افزایش یافت و بالاتر از حد انتظار بود. همچنین نرخ بیکاری آمریکا در ماه ژانویه ۲۰۲۴ بدون تغییر نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ در سطح ۳/۷ درصد باقی ماند که پایین‌تر از انتظارات ۳/۸ درصدی بازار و حاکی از ثبات بخش اشتغال این کشور است.
از سوی دیگر بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده در خصوص اقتصاد منطقه یورو می‌توان اذعان داشت که شاخص قیمت مصرف‌کننده منطقه یورو در ماه ژانویه سال ۲۰۲۴ میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۸ درصد رشد کرده که نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ کاهش داشته است. نرخ ماهانه تورم نیز علاوه بر روند نزولی، نرخ منفی ۰/۴ درصدی را ثبت کرد که حاکی از افزایش سرعت کاهش تورم نسبت به ماه قبل است. بانک مرکزی اروپا در اولین نشست پولی خود در سال ۲۰۲۴ نرخ بهره کلیدی خود را در سطح ۴/۵ درصد تثبیت کرد. انتظار می‌رود در سال جاری اولین کاهش نرخ بهره صورت گیرد که طبق بیانات مقامات بانک، زمان دقیق آن وابسته به وضعیت متغیرهای اقتصاد کلان خواهد بود.
۱-۱- بازار جهانی طلا
در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲، اظهارات سیاستگذاران فدرال رزرو آمریکا، امید به کاهش زودهنگام نرخ بهره را پایین آورد. تأخیر در پایین آوردن نرخ بهره بر قیمت طلا تأثیر گذاشت و هزینه نگهداری این فلز گرانبها را به‌عنوان یک سرمایه غیر سودده بالا برد. از سوی دیگر در این ماه، تقاضا برای طلا به‌عنوان یک پشتوانه امن به دنبال ادامه درگیری‌های منطقه خاورمیانه افزایش یافته و بر قیمت طلا تأثیر گذاشت. درمجموع و در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی برابر با ۰/۵ واحد درصد کاهش یافت و از ۲,۰۲۸/۶ دلار در پایان دی‌ماه به ۲,۰۱۷/۵ دلار در پایان بهمن‌ماه رسید.
۲-۱- بازار نفت جهانی
در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲، آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که رشد تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۴ کاهش می‌یابد. این آژانس انتظار دارد که در سال جاری رشد تقاضای جهانی نفت به‌طور متوسط به ۱/۲ میلیون بشکه در روز برسد، یعنی حدود نصف رشد تقاضا در سال ۲۰۲۳ که تا حدی مربوط به کاهش تقاضای چین است. اما سازمان کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) انتظار دارد، مصرف نفت طی دو ماه آینده رو به افزایش باشد. از سوی دیگر اظهارات فدرال رزرو آمریکا، انتظار کاهش زودهنگام نرخ بهره را پایین آورد و بر قیمت نفت تأثیر گذاشت. افزون بر این، نگرانی در مورد اختلال در تجارت جهانی و تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه به دنبال افزایش درگیری‌ها در دریای سرخ منجر به افزایش قیمت نفت شد. درمجموع قیمت نفت برنت، WTI و اُپک به ترتیب از ۸۰/۷۱، ۷۳/۶۹ و ۸۰/۲۷ دلار در پایان دی‌ماه ۱۴۰۲ به ۸۵/۵۲، ۷۹/۶۵ و ۸۲/۸۹ دلار در پایان بهمن‌ماه رسید.
۳-۱- بازار رمزارزها
قیمت بیت‌کوین به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین رمز‌ارز در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ در حدود ۲۴/۲ واحد درصد افزایش یافت. پایین آمدن انتظارات مبنی بر کاهش زودهنگام نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا در سال ۲۰۲۴ میلادی و افزایش شاخص دلار بر قیمت بیت‌کوین تأثیر گذاشت. همچنین تصویب کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده در ماه ژانویه ۲۰۲۴ میلادی مبنی بر راه‌اندازی اولین صندوق قابل‌معامله برای بیت‌کوین بر قیمت این ارز مجازی اثرگذار بود. درمجموع قیمت بیت‌کوین که در پایان دی‌ماه ۱۴۰۲ برابر ۴۱,۶۹۵ دلار بود در پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۲ به حدود ۵۱,۷۸۴ دلار رسید.
۴-۱- بازارهای سرمایه در دنیا
عوامل مختلفی بازارهای سرمایه در جهان را در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ تحت تأثیر قرار داد. در این ماه مقامات فدرال رزرو آمریکا به تداوم سیاست انقباضی (برای دستیابی به نرخ تورم هدف ۲ درصدی) تأکید کرده و در مورد کاهش زودهنگام نرخ بهره هشدار دادند. به‌طوری‌که بهترین زمان برای کاهش نرخ بهره را آخر سال ۲۰۲۴ میلادی دانستند. این موضوع انتظارات کاهش نرخ بهره را در میان فعالان بازارها کاهش داد. فدرال رزرو در اولین نشست سال ۲۰۲۴ و برای چهارمین جلسه متوالی نرخ بهره کلیدی خود را بدون تغییر و در سطح ۵/۵ درصد ثابت نگه داشت. بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده در ایالات متحده آمریکا، شاخص قیمت مصرف‌کننده در ماه ژانویه سال ۲۰۲۴ میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل (ماه ژانویه ۲۰۲۳) برابر با ۳/۱ درصد افزایش یافت که کم‌تر از مقدار تورم سالانه ۳/۴ درصدی ماه دسامبر ۲۰۲۳ بود. این کاهش نرخ تورم سالانه در ماه ژانویه ۲۰۲۴ عمدتاً متأثر از کاهش ۴/۶ درصدی قیمت انرژی بود. بااین‌حال تورم هسته (بدون لحاظ قیمت مواد غذایی و انرژی) سالانه، بدون تغییر نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ برابر با ۳/۹ درصد بود. از سوی دیگر نرخ رشد اقتصادی آمریکا در سال ۲۰۲۳ میلادی برابر با ۲/۵ درصد بود که در مقایسه با رشد ۱/۹ درصدی سال ۲۰۲۲ افزایش یافت و بالاتر از حد انتظار بود. همچنین نرخ بیکاری آمریکا در ماه ژانویه ۲۰۲۴ بدون تغییر نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ در سطح ۳/۷ درصد باقی ماند که پایین‌تر از انتظارات ۳/۸ درصدی بازار بوده و حاکی از ثبات بخش اشتغال این کشور است. درمجموع شاخص S&P500 در پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۲ در حدود ۳/۴ واحد درصد نسبت به پایان ماه قبل افزایش یافت و از ۴,۸۴۰ واحد در پایان دی‌ماه به ۵,۰۰۶ واحد در پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۲ رسید. شاخص مرکب نزدک هم در این بازه در حدود ۳ واحد درصد افزایش یافت و از ۱۵,۳۱۱ واحد در پایان دی‌ماه به ۱۵,۷۷۶ واحد در پایان بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ رسید. بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده در خصوص اقتصاد منطقه یورو می‌توان اذعان داشت که شاخص قیمت مصرف‌کننده منطقه یورو در ماه ژانویه سال ۲۰۲۴ میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۸ درصد رشد کرد که نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ کاهش داشته است. از سوی دیگر رشد اقتصادی نقطه‌ای سالانه منطقه یورو در فصل چهارم ۲۰۲۳ برابر با ۰/۱ درصد بود که در مقایسه با رشد نقطه‌ای فصل سوم ۲۰۲۳ افزایش داشت. بانک مرکزی اروپا در اولین نشست پولی خود در سال ۲۰۲۴ نرخ بهره کلیدی خود را در سطح ۴/۵ درصد تثبیت کرد. درمجموع و در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ شاخص استاکس که ۵۰ سهم از ۱۱ کشور عضو اتحادیه اروپا را پوشش می‌دهد در حدود ۷/۱ واحد درصد نسبت به پایان ماه قبل افزایش یافت و از ۴,۴۴۸/۸ واحد در پایان دی‌ماه به ۴,۷۶۳/۱ واحد در پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۲ رسید. بازارهای سهام ژاپن در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ در بحبوحه محرک‌های رشد اقتصاد چین و اظهارات ناامیدکننده مقامات فدرال رزرو آمریکا در خصوص کاهش زودهنگام نرخ بهره در اوایل سال ۲۰۲۴ میلادی با نوسانات شاخص‌های سهام مواجه شدند. بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده، در ماه ژانویه سال ۲۰۲۴ صادرات ژاپن به بالاترین حد خود رسید و نسبت به مدت مشابه سال قبل برابر با ۱۱/۹ درصد رشد کرد که بالاتر از انتظارات بازار و ناشی از صادرات خودرو بود. از سوی دیگر نرخ تورم هسته (بدون لحاظ قیمت مواد غذایی و انرژی) سالانه در ماه ژانویه ۲۰۲۴ میلادی نسبت به ماه قبل برابر با ۰/۳ واحد درصد کاهش یافت و از ۲/۳ درصد در ماه دسامبر ۲۰۲۳ به ۲ درصد در ماه ژانویه ۲۰۲۴ رسید که پایین‌ترین میزان نرخ تورم از ماه مارس ۲۰۲۲ میلادی بود. نرخ تورم هسته در این کشور اکنون در محدوده هدف ۲ درصدی بانک مرکزی ژاپن قرار دارد. این امر فشار بر بانک ژاپن را پس از ماه‌ها گمانه‌زنی مبنی بر اینکه افزایش دستمزدها و افزایش قیمت‌ها می‌تواند بانک ژاپن را مجبور به افزایش نرخ بهره کند، کاهش می‌دهد. در بازارهای با درآمد ثابت، بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله دولت ژاپن از ۰/۶۶ درصد در ماه ژانویه ۲۰۲۴ به ۰/۷۱ درصد در ماه فوریه ۲۰۲۴ رسید و ۰/۰۵ درصد افزایش یافت. درمجموع شاخص نیکی از ۳۵,۹۶۳/۳ واحد در انتهای دی‌ماه سال ۱۴۰۲ به ۳۸,۴۷۰/۴ واحد در پایان بهمن‌ماه رسید و در حدود ۷ واحد درصد افزایش یافت. بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده از اقتصاد چین می‌توان بیان کرد که شاخص قیمت مصرف‌کننده چین در ماه ژانویه ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۰/۸ درصد کاهش یافت که بیشترین افت در ۱۴ سال گذشته و پایین‌تر از پیش‌بینی افت ۰/۵ درصدی بازار بود. به‌صورت ماهانه شاخص قیمت مصرف‌کننده در ماه ژانویه ۲۰۲۴ نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ میلادی، برابر با ۰/۳ درصد رشد کرد که پایین‌تر از انتظارات بازار بود. آمار تورم چین حاکی از تضعیف تقاضای داخلی این کشور است که به عوامل متعددی همچون افزایش نااطمینانی اقتصادی، پیری جمعیت و مشکلات بخش مسکن و مستغلات این کشور ارتباط داده می‌شود. از سوی دیگر ذخایر ارزی خارجی چین در ماه ژانویه ۲۰۲۴ به ۳/۲۲ تریلیون دلار رسید که نسبت به ماه دسامبر ۲۰۲۳ اندکی افت داشت اما بالاتر از انتظارات بازار بود. رویکرد بانک خلق چین در ماه ژانویه ۲۰۲۴ همچون ماه‌های گذشته انبساطی بود و با کاهش ۰/۸ واحد درصدی نرخ ذخیره قانونی به افزایش خلق پول بانک‌ها مبادرت ورزید. بانک‌های چینی در ژانویه ۲۰۲۴، برابر با ۴/۹۲ تریلیون یوان وام جدید اعطا کردند که بالاترین رکورد از سال ۲۰۰۴ میلادی است و اندکی بالاتر از مقدار مربوط به مدت مشابه سال قبل (۴/۹ تریلیون یوان) و پیش‌بینی ۴/۵ تریلیون یوانی بازار بود. افزایش وام‌های جدید و تأمین مالی جامعه هم‌راستا با اظهارنظرهای مقامات چینی مبنی بر تقویت تقاضای داخلی و تحریک رشد اقتصادی است. درمجموع و در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ شاخص مرکب شانگهای نسبت به پایان ماه قبل برابر با ۲/۸ واحد درصد افزایش یافت و از ۲,۸۳۲ واحد در پایان دی‌ماه به ۲,۹۱۱ واحد رسید.
۵-۱- بازار جهانی فلزات اساسی
قیمت سنگ‌آهن در پایان بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به پایان ماه قبل در حدود ۴/۸ واحد درصد کاهش یافت. قیمت این فلز که در انتهای دی‌ماه برابر با ۱۳۵/۹ دلار در هر تن بود، در پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۲ به ۱۲۹/۳ دلار رسید. قیمت آلومینیوم در این ماه نسبت به پایان ماه قبل در حدود ۱/۴ واحد درصد افزایش یافت و از ۲,۱۶۶/۲ دلار در هر تن در پایان دی‌ماه به ۲,۱۹۷ دلار در پایان بهمن‌ماه رسید. قیمت مس نیز در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به پایان ماه قبل در حدود ۱ واحد درصد افزایش یافت و از ۸,۲۷۱/۶ دلار در پایان دی‌ماه به ۸,۳۵۳/۵ دلار رسید.
۲-تحولات اقتصاد ایران
۱-۲- حساب‌های ملی
بانک مرکزی در آخرین گزارش خود نماگرهای اقتصادی برای سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد. به گزارش بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه برحسب قیمت‌های جاری (سال پایه ۱۳۹۵) در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ برابر ۳۸,۱۷۴ هزار میلیارد ریال بود. ارزش تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه برحسب قیمت‌های جاری در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ نسبت به سه‌ماهه اول، برابر با ۸,۴۸۰ هزار میلیارد ریال افزایش داشت. تولید ناخالص داخلی بدون نفت هم در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ برابر ۳۵,۲۸۳ هزار میلیارد ریال بود. تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه برحسب قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵ در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ در حدود ۱۳/۸ درصد نسبت به سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ افزایش داشت و از ۳,۷۹۳ هزار میلیارد ریال در سه‌ماهه اول ۱۴۰۲ به ۴,۳۱۸ هزار میلیارد ریال در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ رسید. رشد تولید ناخالص داخلی با نفت به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵ در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ نسبت به سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۱ در حدود ۳/۶ درصد و رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت به قیمت‌های ثابت ۱۳۹۵ برابر ۲/۴ درصد گزارش شده است. همچنین به گزارش بانک مرکزی، ارزش افزوده در بخش خدمات در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ به قیمت‌های جاری برابر ۱۶,۶۴۲ هزار میلیارد ریال بود. ارزش افزوده در بخش صنایع و معادن برابر ۹,۷۶۰ هزار میلیارد ریال بود. ارزش افزوده در بخش‌های کشاورزی و نفت در سه‌ماهه دوم سال ۱۴۰۲ به ترتیب برابر ۸,۸۸۱ و ۲,۸۹۱ هزار میلیارد ریال بود.
۲-۲- بازار بورس تهران و فرابورس ایران
ارزش کل معاملات در بورس تهران در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل معادل ۵/۵ واحد درصد کاهش یافت و برابر با ۱,۴۶۶,۷۴۶ میلیارد ریال بود. حجم کل معاملات نیز در این ماه نسبت به ماه قبل برابر با ۱۴/۶ واحد درصد کاهش یافته و برابر با ۱۶۲,۷۴۴ میلیون سهم بود. ارزش کل معاملات در یازده‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲ نسبت به یازده‌ماهه نخست سال ۱۴۰۱ برابر با ۵۱ واحد درصد رشد داشت.
شاخص کل (وزنی- ارزشی) بورس تهران در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل برابر با ۴/۴ واحد درصد کاهش یافت و از ۲,۱۶۶,۹۲۸ واحد در پایان دی‌ماه به ۲,۰۷۰,۷۷۵ واحد در پایان بهمن‌ماه رسید. شاخص کل هم‌وزن در این بازه معادل با ۳/۶ واحد درصد، یعنی از ۷۵۴,۳۳۳ واحد در پایان دی‌ماه به ۷۲۷,۲۷۸ واحد در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ کاهش یافت. شاخص کل فرابورس ایران نیز در این ماه ۴/۶ واحد درصد کاهش داشته و از ۲۶,۰۴۲ واحد در پایان دی‌ماه به ۲۴,۸۳۷ واحد در پایان بهمن‌ماه ۱۴۰۲ رسید.
۳-۲- نرخ تورم در کشور
مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۲ سال پایه برای محاسبات شاخص قیمت مصرف‌کننده را از سال ۱۳۹۵ به سال ۱۴۰۰ تغییر داد. بر اساس داده‌های منتشرشده از سوی این مرکز، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه از ۳۸/۵ درصد در دی‌ماه ۱۴۰۲ به ۳۵/۸ درصد در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ رسید که با این احتساب، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در بهمن‌ماه رشد کاهشی معادل ۲/۷ واحد درصد نسبت به ماه قبل داشته است. نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه گروه عمده “خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات” با ۷/۳ واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل به ۳۱/۷ درصد رسید و گروه “کالاهای غیرخوراکی و خدمات” نسبت به ماه قبل ۰/۳ درصد کاهش داشته و برابر با ۳۷/۹ درصد بود. همچنین بر اساس داده‌های منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، روشن می‌شود که نرخ تورم دوازده‌ماهه منتهی به بهمن‌ماه ۱۴۰۲ برابر با ۴۲/۵ واحد درصد بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل (بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱) کاهشی ۱/۷ واحد درصدی داشته است.
۴-۲- مبادلات بین‌المللی کشور
در ده‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به‌استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی)، بالغ بر ۱۱۳,۰۵۱ هزار تن و به ارزش ۴۰,۴۷۲ میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایشی ۹/۳۹ درصدی در وزن و کاهشی ۱۱/۴۴ درصدی در ارزش دلاری داشته است. همچنین میزان واردات کشور در این مدت، با افزایشی ۵/۸۵ درصدی در وزن و ۱۱/۵۹ درصدی در ارزش دلاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، به ارقام ۳۲،۶۸۳ هزار تن و ۵۴,۳۵۹ میلیون دلار رسیده است.
کشورهای عمده مقصد صادرات
طی ده‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲، بیشترین میزان صادرات کشور، به مقصد کشورهای «چین» با رقمی بالغ بر ۱۱,۴۹۳ میلیون دلار و سهم ۲۸/۴۰ درصد از کل ارزش صادرات، «عراق» با ۷,۷۳۳ میلیون دلار و سهم ۱۹/۱۱ درصد، «امارات متحده عربی» با ۵,۲۴۴ میلیون دلار و سهم ۱۲/۹۶ درصد، «ترکیه» با ۳,۴۹۸ میلیون دلار و سهم ۸/۶۴ درصد و کشور «هند» با ۱,۸۲۰ میلیون دلار و سهم ۴/۵۰ درصد از کل ارزش صادرات، صورت گرفته است.
کشورهای عمده طرف معامله واردات
طی ده‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲، کشور «امارات متحده عربی»، با اختصاص رقمی بالغ بر ۱۷,۰۸۱ میلیون دلار و سهمی در حدود ۳۱/۴۲ درصد از کل ارزش واردات در جایگاه نخست کشورهای طرف معامله قرار گرفته است. همچنین کشورهای «چین» با ۱۵,۲۱۳ میلیون دلار و سهم ۲۷/۹۹ درصد، «ترکیه» با ۶,۰۴۴ میلیون دلار و سهم ۱۱/۱۲ درصد، «آلمان» با ۱,۷۶۸ میلیون دلار و سهم ۳/۲۵ درصد و «هند» با ۱,۶۳۶ میلیون دلار و سهم ۳/۰۱ درصد از کل ارزش واردات، جزو کشورهای عمده طرف معامله واردات بوده‌اند.
