بررسی چگونگی انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی در بورس‌های اوراق بهادار

مقدمه

ازآنجاکه بازارهای مالی همواره در حال تحول و پیشرفت هستند، سرمایه‌گذاران به‌طور مداوم به دنبال روش‌های جدید و نوآورانه برای به حداکثر رساندن سود و درعین‌حال به حداقل رساندن ریسک هستند. در این راستا بورس‌های اوراق بهادار و فعالان بازار همواره به دنبال ارائه و طراحی ابزارهای معاملاتی نوین و کارا در بازار بوده تا بتوانند سرمایه‌گذاران را به سمت سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی سوق دهند. راه‌اندازی معاملات آنلاین که تحول شگرفی در بازارهای مالی ایجاد کرد مسیر توسعه بازارهای مالی را تسهیل کرده و سرمایه‌گذاران زیادی را به سمت این بازارها جذب کرد. بااین‌وجود، بااینکه انجام معاملات به‌صورت آنلاین محبوبیت زیادی بین سرمایه‌گذاران پیدا کرده است، اما همه اشخاصی که مایل به انجام معامله در بازارهای مالی هستند، زمان یا دانش لازم برای سرمایه‌گذاری را ندارند. با توجه به پیشرفت فناوری‌های مالی، روش‌های جدیدی برای حل این مشکلات وجود دارد که می‌توان به فراهم شدن امکان انجام معاملات تقلیدی۱ و انعکاسی۲ در بازارهای مالی به‌عنوان یک روش محبوب برای سرمایه‌گذاران جهت دستیابی به اهداف مالی اشاره کرد.
انجام معاملات به روش معاملات تقلیدی و انعکاسی به‌عنوان یک استراتژی نوین سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاران به‌خصوص سرمایه‌گذاران کم‌تجربه با دانش و تخصص اندک اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به مهارت و تخصص مالی و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی از تجربه و موفقیت‌های سایر معامله‌گران خبره بهره ببرند.
با توجه به اهمیت این موضوع، در این گزارش ابتدا به بررسی ساختار معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازارهای سرمایه پرداخته شده است. سپس چهارچوب قانونی و نظارتی حاکم بر معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازارهای سرمایه ازجمله بازارهای سرمایه اتحادیه اروپا موردبحث قرار گرفته است.

۱- ساختار معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازارهای سرمایه

رشد و توسعه فناوری‌های مالی این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده است تا بتوانند از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مختلفی برای کسب سود در بازارهای اوراق بهادار استفاده کنند که ازجمله مهمترین آنها می‌توان به انجام معاملات به روش معاملات تقلیدی و انعکاسی اشاره کرد. معاملات تقلیدی و انعکاسی از روش‌های نوین انجام معاملات در بازارهای سرمایه بوده و از محبوبیت بسیار زیادی بین سرمایه‌گذاران برخوردار هستند. ظهور معاملات تقلیدی و انعکاسی از اواسط تا اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی آغاز شد هرچند؛ در ابتدا تمرکز بر معاملات انعکاسی بود. شرکت تریدنسی۳ یکی از اولین شرکت‌هایی بود که در سال ۲۰۰۵ میلادی یک سیستم معاملات خودکار به نام معامله‌گر انعکاسی۴ را پیشنهاد کرد. با استفاده از این سیستم، برخی از معامله‌گران (راهبر) می‌توانستند استراتژی‌های معاملاتی خود را همراه با سوابق عملکرد این استراتژی‌ها منتشر کنند و دیگر معامله‌گران (پیرو) می‌توانستند از معاملات گروه راهبر الگوبرداری کنند. در ادامه ارائه‌دهندگان سیستم خودکار همچون شرکت‌های ای تو‌رو۵ و زولوترید۶ فراتر رفته و این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کردند تا حساب معاملاتی خود را مستقیماً به حساب یک معامله‌گر دیگر متصل کنند که این امر به آنها اجازه می‌داد تا معاملات معامله‌گران دیگر را به‌طور کاملاً خودکار تقلید کنند.

۱-۱- نحوه انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی
معاملات تقلیدی و انعکاسی نوعی استراتژی سرمایه‌گذاری است که به سرمایه‌گذاران (معامله‌گر پیرو۷) اجازه می‌دهد استراتژی‌ها و معاملات انجام‌شده توسط معامله‌گران خبره و باتجربه (معامله‌گر راهبر۸ یا معامله‌گر سیگنال‌دهنده۹) را تقلید کنند. به‌عبارت‌دیگر، در این روش معاملاتی، سرمایه‌گذاران، فردی باتجربه در بازار را به‌عنوان الگوی معاملاتی انتخاب کرده و سپس معاملات و استراتژی‌های او را در حساب معاملاتی خود کپی می‌کنند.
در معاملات تقلیدی و انعکاسی، تمام اطلاعات معاملاتی معامله‌گران راهبر ازجمله سابقه معاملات، سطح عملکرد، نسبت ریسک به بازده۱۰ و کارمزد خدمات آنها به‌طور خودکار از طریق پلتفرم‌های معاملات تقلیدی (سکوها)۱۱ در اختیار معامله‌گران پیرو قرار می‌گیرد و معامله‌گران پیرو می‌توانند به‌صورت کاملاً شفاف عملکرد واقعی معامله‌گران راهبر را مشاهده کنند؛ بنابراین معامله‌گران پیرو می‌توانند بر اساس اهداف سرمایه‌گذاری و درجه ریسک‌پذیری خود اقدام به انتخاب معامله‌گر/معامله‌گران راهبر کنند و میزان سرمایه‌گذاری خود برای تقلید از هر معامله‌گر راهبر را نیز تعیین کنند.
به‌عبارت‌دیگر، معامله‌گر پیرو می‌تواند مشخص کند که چه مقدار از موجودی حسابش در معاملات تقلیدی و انعکاسی برای هر معامله‌گر راهبر استفاده شود؛ بنابراین درصورتی‌که معامله‌گر پیرو تمایل به استفاده از روش معاملات تقلیدی و انعکاسی داشته باشد می‌تواند از طریق پلتفرم، معامله‌گر / معامله‌گران راهبر موردنظر خود را انتخاب کرده و معاملات خود را بر اساس معاملات این معامله‌گر /معامله‌گران انجام دهد. در روش معاملات تقلیدی و انعکاسی، در صورت کسب سود توسط معامله‌گر راهبر، معامله‌گر پیرو نیز سود کسب کرده و اگر معامله‌گر راهبر ضرر کند معامله‌گر پیرو نیز ضرر می‌کند.
همچنین معامله‌گر پیرو هنگام استفاده از خدمات معاملات تقلیدی و انعکاسی، همواره مالکیت وجوه و حساب معاملاتی خود در کارگزاری را در اختیار داشته و وجوه را به حساب معامله‌گر راهبر منتقل نمی‌کند.
یکی از موضوعات مطرح در معاملات تقلیدی و انعکاسی این است که معامله‌گر پیرو می‌تواند یک یا بیش از یک معامله‌گر راهبر را برای تقلید معاملات انتخاب کند که در شکل ۱ نیز نشان داده شده است. مطابق با این شکل، معامله‌گران پیرو ۱ و ۴ فقط یک معامله‌گر راهبر و معامله‌گران پیرو ۲ و ۳ به ترتیب دو و سه معامله‌گر راهبر را انتخاب کرده‌اند. به‌عنوان‌مثال معامله‌گر پیرو ۱ اقدام به تقلید معاملات از معامله‌گر راهبر ۲ می‌کند و معامله‌گر پیرو ۲ به‌منظور تقلید معاملات، معامله‌گران راهبر ۱ و ۳ را انتخاب کرده است.

از دیگر موضوعات موردبحث، نحوه تخصیص وجوه به ازای هر معامله‌گر راهبر است که در شکل ۲ نیز نشان داده شده است. همان‌طور که گفته شد معامله‌گر پیرو تعیین می‌کند که چه مقدار از موجودی حسابش در معاملات تقلیدی و انعکاسی به هر یک از معامله‌گران راهبر تخصیص داده شود. به‌عنوان‌مثال در شکل ۲، معامله‌گر راهبر ۲۰ هزار دلار سرمایه دارد که ۱۰ هزار دلار از سرمایه خود را به تقلید معاملات از معامله‌گر راهبر ۱ اختصاص داده و به هر یک از معامله‌گران راهبر ۲ و ۳ نیز مبلغ ۵ هزار دلار تخصیص داده است.

معاملات تقلیدی و انعکاسی از نظر فراهم آوردن امکان انتفاع از نتایج معاملات معامله‌گر راهبر به نفع معامله‌گر پیرو، شبیه به یکدیگر هستند با این تفاوت که در معاملات انعکاسی، معامله‌گر پیرو حساب معاملاتی خود را به حساب معاملاتی معامله‌گر راهبر متصل کرده و هرگونه موقعیت معاملاتی معامله‌گر راهبر به‌طور خودکار و بدون هیچ‌گونه مداخله دستی در حساب معاملاتی معامله‌گر پیرو اتخاذ می‌شود. به‌عبارت‌دیگر هر زمان معامله‌گر راهبر تصمیم به باز کردن موقعیت معاملاتی در حساب خود بگیرد، به‌طور خودکار موقعیت یکسانی در حساب معاملاتی معامله‌گر پیرو باز می‌شود. بنابراین تمامی فرآیندها در معاملات انعکاسی به‌طور کاملاً خودکار و بدون مداخلات انسانی۱۲ انجام شده و معامله‌گر پیرو هیچ‌گونه کنترلی بر روی معاملات انجام‌شده در حساب خود ندارد. این در حالی است که در معاملات تقلیدی، معامله‌گر پیرو با انتخاب معامله‌گر راهبر موردنظر خود می‌تواند تمامی موقعیت‌های معاملاتی در حال انجام معامله‌گر راهبر را به‌طور لحظه‌ای از طریق پلتفرم معاملات تقلیدی مشاهده کرده و یک یا برخی از این موقعیت‌ها را جهت پیروی انتخاب کند. بنابراین معامله‌گر پیرو این اختیار را دارد تا انتخاب کند که آیا می‌خواهد موقعیت معاملاتی بازشده توسط معامله‌گر راهبر را اتخاذ کند یا خیر. به‌عبارت‌دیگر، معامله‌گر پیرو می‌تواند معاملات ترجیحی خود از هر یک از معامله‌گران راهبر را به‌طور دستی۱۳ انتخاب کرده و سایر معاملات معامله‌گران راهبر را که تمایل به اجرای آنها ندارد، نادیده بگیرد. بنابراین در معاملات تقلیدی، معامله‌گر پیرو کنترل بیشتری بر روی معاملات خود داشته و بر اساس تحلیل‌های خود (مداخلات انسانی) اقدام به انتخاب موقعیت‌های معاملاتی می‌کند. لازم به ذکر است معامله‌گر پیرو باید بابت کپی کردن معاملات معامله‌گر راهبر درصدی از سود کسب‌شده خود را به‌عنوان کمیسیون به معامله‌گر راهبر پرداخت کند که درصد کمیسیون به ازای هر معامله‌گر می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین در معاملات تقلیدی و انعکاسی، معامله‌گر پیرو تمام یا بخشی از معاملات معامله‌گران راهبر را کپی کرده و سپس پلتفرم معاملات تقلیدی توسط یک نرم‌افزار واسط، سفارش‌های معامله‌گر پیرو را برای اجرا به کارگزاری منتقل می‌کند.
شکل (۳) نمایی از پلتفرم معاملات تقلیدی MT2Trading را نشان می‌دهد که شامل بخش‌های مختلف است:
بخش ۱ (Provider): نام معامله‌گر راهبر یا معامله‌گر سیگنال‌دهنده؛
بخش ۲ (Gain): درصد رشد سرمایه اولیه معامله‌گر راهبر؛
بخش ۳ (Drawdown): درصد اختلاف بین بیشترین و کمترین ارزش سرمایه‌گذاری یا حساب معاملاتی طی دوره زمانی مشخص (افت سرمایه)۱۴؛
بخش ۴ (Win Rate): درصد معاملات موفق نسبت به کل معاملات انجام‌شده توسط معامله‌گر راهبر؛
بخش ۵ (Trades): تعداد کل معاملات انجام‌شده از زمان ثبت به‌عنوان معامله‌گر راهبر؛
بخش ۶ (Days): تعداد روز‌های فعال از زمان ثبت به‌عنوان معامله‌گر راهبر؛
بخش ۷ (Last Trade): تاریخ و زمان آخرین معامله انجام‌شده توسط معامله‌گر راهبر؛
بخش ۸ (Profit Share): درصد کمیسیون سودی که توسط معامله‌گر راهبر دریافت می‌شود؛
بخش ۹ (Description): توضیح مختصر درباره معامله‌گر راهبر؛
بخش ۱۰ (Update the status of subscribers): به‌روزرسانی لیست معامله‌گران راهبر؛
بخش ۱۱ (Provider filter): فیلتر کردن معامله‌گران راهبر بر اساس پارامترهای مدنظر معامله‌گران پیرو (شکل ۴)؛
بخش ۱۲ (Search): جستجوی نام معامله‌گر راهبر موردنظر؛
بخش ۱۳ (Subscribe): انتخاب معامله‌گر راهبر۱۵؛
بخش ۱۴ (Provider history): مشاهده تاریخچه و سوابق عملیاتی معامله‌گر راهبر (شکل ۵)؛
بخش ۱۵ (Chat): ارتباط و گفت‌و‌گو با معامله‌گر راهبر.

معامله‌گران پیرو می‌توانند با کلیک بر روی هر یک از معامله‌گران راهبر، جزئیات مربوط به اطلاعات آن معامله‌گر را مشاهده کنند.
معامله‌گران پیرو می‌توانند با کلیک بر روی دکمه ۱۱، اقدام به فیلتر کردن معامله‌گران راهبر بر اساس پارامترهای مربوطه (درصد رشد سرمایه اولیه، درصد معاملات موفق، تعداد کل معاملات، تعداد روزهای فعال و رایگان بودن کمیسیون) کنند که در شکل ۴ نشان داده شده است.

همچنین با انتخاب هر یک از معامله‌گران راهبر و کلیک کردن بر روی دکمه ۱۴ می‌توان تاریخچه و سوابق عملیاتی معامله‌گر راهبر موردنظر را مشاهده کرد که به‌عنوان‌مثال در شکل ۵ معامله‌گر راهبر Binary Sniper Premium انتخاب شده است:
ساختار معاملات تقلیدی و انعکاسی دارای چهار رکن است که یکی از ارکان اصلی آن معامله‌گران راهبر هستند. معامله‌گران راهبر که افراد خبره و باتجربه هستند حق استفاده از اطلاعات معاملاتی خود را در اختیار پلتفرم‌ها قرار می‌دهند. معامله‌گران پیرو که به‌عنوان رکن دوم معاملات تقلیدی و انعکاسی به شمار می‌روند با پیروی کردن از معامله‌گران راهبر، معاملات آنها را کپی می‌کنند. رکن سوم و چهارم در ساختار معاملات تقلیدی و انعکاسی، پلتفرم معاملات تقلیدی متعلق به شخص حقوقی (مالک سکو) و شرکت‌های کارگزاری هستند. درصورتی‌که پلتفرم متعلق به شرکت کارگزاری باشد این دو رکن تبدیل به یک رکن می‌شود. در این حالت، کارگزاران دسترسی به پلتفرم‌های معاملات تقلیدی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده و معامله‌گران راهبر و پیرو می‌توانند از طریق این پلتفرم‌ها با همدیگر در ارتباط باشند. لازم به ذکر است که پلتفرم معاملات تقلیدی به‌عنوان واسطه بین کارگزار معامله‌گر راهبر و کارگزار معامله‌گر پیرو عمل می‌کند. به‌طورکلی در معاملات تقلیدی و انعکاسی مراحل زیر طی می‌شوند که تمام این مراحل به‌طور خودکار و در چند دهم ثانیه انجام می‌شوند:
۱- هنگامی که معامله‌گر راهبر معامله جدیدی را انجام می‌دهد، کارگزار وی اطلاعات همان معامله را به پلتفرم معاملات تقلیدی ارسال می‌کند؛
۲- پلتفرم اطلاعات معامله جدید را دریافت می‌کند؛
۳- پلتفرم، سرمایه‌گذاران مجاز به تقلید از معامله‌گر راهبر و همچنین تنظیمات مربوط به معاملات هر سرمایه‌گذار (مثلاً اندازه موقعیت یا میزان سرمایه‌گذاری به ازای هر معامله‌گر راهبر) را بررسی می‌کند؛
۴- پلتفرم جزئیات مربوط به باز شدن معامله جدید را به کارگزار هر سرمایه‌گذار ارسال می‌کند. لازم به ذکر است که جزئیات معامله جدید برای هر مشتری بر اساس تنظیمات مشتری اصلاح می‌شود؛
۵- کارگزار هر سرمایه‌گذار، سفارش را در حساب معاملاتی مشتری خود باز می‌کند. لازم به ذکر است که در صورت وجود نوسانات شدید در بازار یا پایین بودن سرعت اینترنت ممکن است قیمت سفارش با قیمت اجرای آن کمی اختلاف داشته باشد که در اصطلاح به آن لغزش قیمت۱۶ گفته می‌شود. برای بسته شدن معامله نیز باید همین مراحل طی شوند.
در برخی از کارگزاری‌ها معامله‌گران پیرو به‌منظور کپی کردن معاملات معامله‌گران راهبر باید دارای حداقل سرمایه اولیه باشند که به‌عنوان‌مثال در کارگزاری استرالیایی Zero Markets این مقدار معادل ۱۰۰ دلار است.
معاملات تقلیدی و انعکاسی از زیرشاخه‌های معاملات اجتماعی۱۷ به شمار می‌روند. معاملات اجتماعی یکی از روش‌های نوین انجام معاملات در بازارهای مالی است به این صورت که معامله‌گران می‌توانند از طریق یک پلتفرم اختصاصی تحت عنوان پلتفرم معاملات اجتماعی۱۸ با یکدیگر تعامل داشته و ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند و در صورت لزوم معاملات یکدیگر را کپی کنند. این موضوع به معامله‌گران تازه‌وارد و کم‌تجربه کمک می‌کند تا از استراتژی‌های معامله‌گران باتجربه پیروی کرده و عملکرد معاملاتی خود را بهبود بخشند. به‌عبارت‌دیگر، معاملات اجتماعی با اتصال معامله‌گران بر روی یک پلتفرم کار می‌کند که در آن معامله‌گران می‌توانند با همدیگر تعامل داشته و معاملات و دیدگاه‌های یکدیگر را دنبال کنند بدون اینکه لزوماً معاملات آنها را کپی کنند. معامله‌گران می‌توانند از اطلاعاتی که توسط سایر معامله‌گران به اشتراک گذاشته می‌شوند، برای تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر در مورد شیوه‌های معاملاتی خود استفاده کنند. درواقع، معاملات تقلیدی و انعکاسی یک ویژگی خاص در پلتفرم‌های معاملات اجتماعی است که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا تمام یا بخشی از معاملات معامله‌گران منتخب را در لحظه کپی کنند.
معاملات اجتماعی و معاملات تقلیدی و انعکاسی که اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند، تفاوت‌های جزئی ولی مهمی دارند. در معاملات اجتماعی افراد به شبکه‌ای از معامله‌گران متصل می‌شوند که طی آن افراد استراتژی‌های معاملاتی معامله‌گران را دنبال کرده و از تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های متنوع آنها درباره بازارهای مالی بهره‌مند می‌شوند تا درنهایت تصمیم‌گیری بهتری برای سرمایه‌گذاری خود داشته باشند یا در صورت لزوم معاملات آنها را کپی کنند. در مقابل، معاملات تقلیدی و انعکاسی به معنای انتخاب معامله‌گر/ معامله‌گران باتجربه و خبره و کپی کردن تمام یا بخشی از معاملات و استراتژی‌های معامله‌گر/ معامله‌گران خبره است.

۲-۱- معیارهای انتخاب معامله‌گر راهبر
یکی از چالش‌های مهمی که معامله‌گران پیرو در معاملات تقلیدی و انعکاسی با آن مواجه هستند انتخاب معامله‌گر/ معامله‌گران راهبری است که قصد تقلید معاملات آنها را دارد. همان‌طور که قبلاً نیز بیان شد سرمایه‌گذارانی که به‌عنوان معامله‌گران پیرو عمل می‌کنند اغلب مبتدی بوده یا زمان کافی برای تحلیل بازار را ندارند. بنابراین معاملات تقلیدی و انعکاسی به این سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به مهارت و تخصص مالی و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی از تجربه و موفقیت‌های سایر معامله‌گران خبره بهره ببرند. اما هر یک از معامله‌گران راهبر با توجه به اهداف سرمایه‌گذاری و درجه ریسک‌پذیری خود، در بازارها و دارایی‌های مالی مختلفی سرمایه‌گذاری کرده و دارای استراتژی‌های معاملاتی مختص به خود هستند که این امر سرمایه‌گذاران را ملزم می‌کند تا معامله‌گر/ معامله‌گران راهبری را انتخاب کنند که با اهداف سرمایه‌گذاری و درجه ریسک‌پذیری آنها سازگار و همسو باشد. بنابراین موفقیت معاملات تقلیدی و انعکاسی به انتخاب معامله‌گران راهبر بستگی داشته و برای سرمایه‌گذاران انجام تحقیقات کامل در مورد معامله‌گران راهبر بسیار مهم است.
سرمایه‌گذاران با تجزیه و تحلیل برخی معیارها همچون تاریخچه معاملات، رویکرد مدیریت ریسک و استراتژی کلی معامله‌گران راهبر می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنند. از طرفی تنوع بخشیدن به پرتفوی سرمایه‌گذاری از طریق انتخاب معامله‌گران راهبر با استراتژی‌های معاملاتی مختلف نیز می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند. بنابراین سرمایه‌گذاران هنگام انتخاب معامله‌گران راهبر باید عوامل مختلفی را مدنظر قرار دهند که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:
– مدت‌زمانی که معامله‌گر راهبر اقدام به انجام معامله در بازارهای مالی کرده است (سابقه فعالیت)؛
– بررسی تاریخچه معاملات معامله‌گر راهبر ازجمله مواردی همچون تعداد کل معاملات، متوسط معاملات انجام‌شده در بازه‌های زمانی مختلف (مثلاً روزانه یا هفتگی)، درصد معاملات موفق، تعداد روزهای فعال به‌عنوان معامله‌گر راهبر، بازده کل۱۹، نسبت شارپ۲۰، افت سرمایه، نسبت ریسک به پاداش و نرخ کارمزدها؛
– افق سرمایه‌گذاری معامله‌گر راهبر۲۱؛
– انواع دارایی‌های مالی موردمعامله توسط معامله‌گر راهبر و ترجیحات سرمایه‌گذاری وی؛
– اجرای استراتژی‌های مدیریت ریسک مناسب توسط معامله‌گر راهبر همچون قرار دادن سفارش‌های توقف به‌شرط زیان۲۲ یا متنوع کردن معاملات از طریق سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها و بازارهای مختلف؛
– بررسی استراتژی‌های معاملاتی مورداستفاده معامله‌گران راهبر۲۳ با این هدف که آیا این استراتژی‌ها با اهداف سرمایه‌گذاری و درجه ریسک‌پذیری معامله‌گر پیرو همخوانی دارد یا نه؛

۳-۱- کارمزد معاملات تقلیدی و انعکاسی
معامله‌گران راهبر از معامله‌گران باتجربه و متخصص در زمینه مالی و سرمایه‌گذاری بوده که دارای مجوزهای نظارتی و قانونی لازم هستند. این معامله‌گران بخش زیادی از زمان خود را صرف تجزیه و تحلیل بازار می‌کنند تا فرصت‌های معاملاتی سودآور را شناسایی کنند. معامله‌گران پیرو می‌توانند از طریق پلتفرم معاملات تقلیدی به اطلاعات معاملاتی معامله‌گران راهبر دسترسی داشته و اقدام به کپی کردن معاملات این معامله‌گران کنند. معامله‌گران راهبر می‌توانند بابت به اشتراک‌گذاری اطلاعات معاملاتی خود با معامله‌گران پیرو و خدماتی که به آنها ارائه می‌دهند، کارمزد اشتراک۲۴ و کارمزد عملکرد۲۵ از معامله‌گران پیرو دریافت کنند که میزان این کارمزدها کاملاً به معامله‌گر راهبر بستگی دارد.

– کارمزد اشتراک به کارمزد دریافت‌شده توسط معامله‌گران راهبر بابت اجازه به معامله‌گران پیرو برای کپی کردن معاملات آنها گفته می‌شود. لازم به ذکر است که برخی از معامله‌گران راهبر هیچ‌گونه کارمزد اشتراکی از معامله‌گران پیرو دریافت نمی‌کنند.
– کارمزد عملکرد بر اساس بازده تحقق‌یافته محاسبه می‌شود. به‌عنوان‌مثال اگر معامله‌گر پیرو طی یک دوره زمانی مشخص، بابت کپی کردن معاملات معامله‌گر راهبر ۱۰۰ دلار سود کند و کارمزد عملکرد ۲۵ درصد تعیین شده باشد، معامله‌گر پیرو باید ۲۵ دلار از سود خود را به‌عنوان کارمزد عملکرد به معامله‌گر راهبر بپردازد.

۴-۱- مزایای معاملات تقلیدی و انعکاسی
از مهمترین مزایای معاملات تقلیدی و انعکاسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– دسترسی به معامله‌گران باتجربه و موفق: انجام معاملات به روش معاملات تقلیدی و انعکاسی به‌عنوان یک استراتژی نوین سرمایه‌گذاری می‌تواند فرصت مناسبی در اختیار معامله‌گران به‌خصوص معامله‌گران کم‌تجربه با دانش و تخصص اندک قرار دهد تا بتوانند آگاهانه‌تر در بازارهای مالی سرمایه‌گذاری کنند چراکه معاملات تقلیدی و انعکاسی امکان بهره‌برداری از دانش، تجربه و تخصص معامله‌گران خبره و حرفه‌ای را برای این اشخاص فراهم می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از دانش، مهارت و تخصص معامله‌گران با تجربه و با تقلید از استراتژی‌های معاملاتی آنها اقدام به انجام معامله در بازارهای مالی کنند.
– شفافیت بالای پلتفرم‌های معاملات تقلیدی و سهولت استفاده از آن: معامله‌گران پیرو به‌راحتی می‌توانند لیست معامله‌گران راهبر را در پلتفرم‌های معاملاتی مشاهده کرده و معامله‌گر/ معامله‌گران راهبر مدنظر خود را جهت تقلید معاملات انتخاب کنند. در این پلتفرم‌ها، تاریخچه معاملات، کارمزدها، سابقه عملکرد، تعداد معاملات و سایر ویژگی‌های معامله‌گران راهبر به‌طور شفاف بیان شده است. معامله‌گران پیرو می‌توانند با انتخاب معامله‌گر راهبر اقدام به تقلید معاملات از معامله‌گران راهبر کرده و از چالش‌های جدی در زمینه تحقیق و تجزیه و تحلیل بازار خودداری کنند. این امر می‌تواند فرصتی جذاب برای معامله‌گران خرد با مشاغل روزانه باشد و باعث صرفه‌جویی در زمان و تلاش آنها نیز شود.
– احتمال کسب بازده‌های بالاتر: ازآنجا‌که معامله‌گران راهبر، معامله‌گرانی با تجربه و موفق در انجام معاملات سودآور هستند، معامله‌گران پیرو ازجمله معامله‌گران مبتدی می‌توانند انتظار داشته باشند که انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی در مقایسه با معاملات شخصی (انجام معاملات توسط خود معامله‌گر پیرو) می‌تواند بازده بالاتری را برای آنها به ارمغان بیاورد.
– قرار گرفتن در معرض استراتژی‌های معاملاتی مختلف: هریک از معامله‌گران راهبر می‌توانند دارای استراتژی معاملاتی مختص به خود باشند که این امر باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران در معرض استراتژی‌های معاملاتی مختلف قرار گرفته و با توجه به اهداف سرمایه‌گذاری، درجه ریسک‌پذیری و سایر معیارهای مدنظر خود، معامله‌گر راهبر موردنظر را انتخاب کنند. درواقع معامله‌گران پیرو به‌منظور تقلید معاملات، معامله‌گران راهبری را انتخاب می‌کنند که استراتژی معاملاتی آنها با اهداف سرمایه‌گذاری آنها همخوانی داشته باشد.
– متنوع‌سازی پرتفوی: معامله‌گران پیرو می‌توانند با توجه به استراتژی‌های اتخاذشده توسط معامله‌گران راهبر به متنوع کردن پرتفوی خود بپردازند. به‌عنوان‌مثال فرض کنید یک معامله‌گر راهبر دارای یک استراتژی سرمایه‌گذاری موفق با افق زمانی بلندمدت و معامله‌گر راهبر دیگر دارای یک استراتژی سرمایه‌گذاری موفق با افق زمانی کوتاه‌مدت است. بنابراین معامله‌گر پیرو می‌تواند با انتخاب این دو معامله‌گر راهبر و تقلید از معاملات آنها، پرتفوی متنوعی متشکل از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت تشکیل دهد.

۵-۱- ریسک‌های ناشی از معاملات تقلیدی و انعکاسی
بااینکه انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی می‌تواند توسعه بازار و بهبود رفتارهای سرمایه‌گذاری معامله‌گران را در برداشته باشد، اما ریسک‌هایی نیز به همراه دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.
– وابستگی به عملکرد معامله‌گران راهبر: این ریسک می‌تواند یکی از مهمترین ریسک‌های موجود در معاملات تقلیدی و انعکاسی باشد. به این صورت که اگر معامله‌گران راهبر متحمل زیان شوند، معامله‌گران پیرو نیز زیان می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، موفقیت معامله‌گر پیرو درگرو موفقیت معامله‌گر راهبر است. این امر به‌ویژه زمانی می‌تواند نگران‌کننده باشد که معامله‌گران راهبر نسبت به معامله‌گران پیرو ریسک‌پذیرتر بوده و ظرفیت بالاتری برای جذب ریسک داشته باشند. نکته دیگری که وجود دارد این است که علیرغم اینکه معامله‌گران پیرو قبل از انتخاب معامله‌گر راهبر، درباره ویژگی‌های این معامله‌گران همچون استراتژی معاملاتی، نرخ بازدهی، نرخ معاملات موفق و سایر ویژگی‌ها تحقیق کرده‌اند، اما تضمینی وجود ندارد که استراتژی به کار گرفته‌شده توسط معامله‌گر راهبر در ادامه نیز دوام داشته و موفقیت‌آمیز باشد.
– احتمال رخداد رفتار غیر صادقانه یا غیراخلاقی توسط معامله‌گران راهبر: یکی دیگر از ریسک‌های معاملات تقلیدی و انعکاسی، امکان انجام معاملات نادرست یا غیراخلاقی توسط معامله‌گران راهبر است. درحالی‌که پلتفرم‌های معاملات تقلیدی اقداماتی را برای جلوگیری از احتمال تقلب و رفتارهای غیرقانونی در نظر گرفته‌اند، اما همیشه این ریسک وجود دارد که معامله‌گر پیرو اقدام به پیروی از معامله‌گر راهبری کند که درگیر رفتارهای معاملاتی ممنوعه ازجمله معاملات نهان یا دستکاری بازار است.
– کنترل و انعطاف‌پذیری محدود معامله‌گر پیرو بر تصمیمات سرمایه‌گذاری: به‌محض اینکه معامله‌گر پیرو شروع به تقلید معاملات از یک معامله‌گر راهبر می‌کند، دیگر کنترل کامل تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را در اختیار ندارد به‌خصوص در معاملات انعکاسی. این امر گاهی اوقات می‌تواند منجر به فرصت‌های ازدست‌رفته یا قرار گرفتن در معرض بازارها یا دارایی‌های خاص به‌طور ناخواسته شود.
– بالا بودن کارمزدها و هزینه‌های معاملاتی: همان‌طور که در بخش کارمزدها بیان شد برخی از معامله‌گران راهبر از معامله‌گران پیرو کارمزد اشتراک دریافت می‌کنند. همچنین کارمزد عملکرد دریافت‌شده توسط برخی از معامله‌گران راهبر نیز می‌تواند بالا باشد که این باعث می‌شود هزینه معاملات معامله‌گران پیرو افزایش یابد. از طرفی ممکن است افزایش کارمزد معاملات به علت معاملات مکرر معامله‌گران راهبر باشد. به‌عبارت‌دیگر، اگر معامله‌گر پیرو، معامله‌گر راهبری را انتخاب کند که معاملات زیادی انجام می‌دهد، طبیعی است که هزینه‌ معاملاتی او نیز افزایش می‌یابد. بنابراین معامله‌گران پیرو باید از تمامی کارمزدها و هزینه‌های بالقوه شامل در معاملات تقلیدی و انعکاسی آگاهی داشته و آنها را در تصمیمات سرمایه‌گذاری خود لحاظ کند.
– عدم درک استراتژی‌ها و ریسک‌های معاملاتی توسط معامله‌گر پیرو: اغلب سرمایه‌گذاران ازجمله سرمایه‌گذاران مبتدی درک کافی از استراتژی‌های پیچیده معاملاتی و ریسک‌های موجود در معاملات تقلیدی و انعکاسی ندارند. بدین منظور سرمایه‌گذاران باید قبل از ورود به این‌گونه معاملات، تحقیقات لازم را انجام دهند تا بتوانند تصمیمات آگاهانه‌ای اتخاذ کنند، چراکه اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری بدون درک استراتژی‌های معاملاتی مورداستفاده معامله‌گران راهبر می‌تواند منجر به زیان‌هایی قابل‌توجه شود.
– نقص‌های فنی: پلتفرم‌های معاملات تقلیدی ممکن است با نقص‌های فنی مواجه شوند که این امر می‌تواند بر دقت و به‌موقع بودن معاملات تقلیدی و انعکاسی تأثیر بگذارد. بنابراین به‌منظور انجام ایمن معاملات تقلیدی و انعکاسی باید پلتفرم‌های قابل‌اعتماد و معتبر مورداستفاده قرار گیرند و نظارت بر آنها به‌طور منظم انجام شود.

۲- چهارچوب قانونی و نظارتی حاکم بر معاملات تقلیدی و انعکاسی
در حال حاضر در بسیاری از کشورها همچون ایالات‌متحده آمریکا، انگلستان، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، سنگاپور، ژاپن، استرالیا و هنگ‌کنگ، انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی ازلحاظ قانونی بلااشکال بوده و تحت نظارت نهادهای ناظر آن کشور قرار دارد اما دارای برخی محدودیت‌ها نیز می‌باشد. به‌عنوان‌مثال، معاملات تقلیدی در بازارهای مالی آمریکا قانونی است، به شرطی که کارگزار ارائه‌دهنده خدمات معاملات تقلیدی و انعکاسی در آمریکا تحت نظارت کمیسیون بورس و اوراق بهادار (برای معاملات سهام) یا کمیسیون معاملات آتی کالا (برای معاملات فارکس) باشد.
در ایالات متحده آمریکا، معاملات تقلیدی و انعکاسی به‌طور کامل توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) نظارت می‌شود. لازم به ذکر است که پلتفرم‌های معاملات تقلیدی تحت قوانین و مقررات کمیسیون بورس و اوراق بهادر بوده و طبق این قوانین و مقررات، این پلتفرم‌ها باید همچون کارگزار ـ معامله‌گران، دارای مجوز از طرف کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا باشند. علاوه بر این، پلتفرم‌های معاملات تقلیدی باید عضو سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA)26 باشند. وضع تمام این قوانین به‌منظور حصول اطمینان از کارکرد شفاف و یکپارچه پلتفرم‌های معاملات تقلیدی است.
در اتحادیه اروپا، معاملات تقلیدی و انعکاسی تحت قوانین و مقررات میفید (MiFID II)27 قرار دارند. طبق دستورالعمل میفید، اعطای مجوز و نظارت بر تمام پلتفرم‌های معاملات تقلیدی باید توسط مقامات مربوطه در هر کشور عضو اتحادیه انجام شود. بر اساس این مقررات، پلتفرم‌های معاملات تقلیدی باید اطلاعات کافی را به مشتریان ارائه دهند تا آنها بتوانند درک صحیحی از ریسک‌های ناشی از معاملات تقلیدی و انعکاسی داشته باشند.
در آسیا نیز اعطای مجوز معاملات تقلیدی و انعکاسی و نظارت بر این معاملات توسط نهادهای ناظر بازار سرمایه هر کشور انجام می‌شود که به‌عنوان‌مثال می‌توان به سازمان پولی سنگاپور (MAS)28، نهاد خدمات مالی در ژاپن (FSA)29، هیئت بورس و اوراق بهادار هند (SEBI)30، کمیسیون اوراق بهادار و آتی در هنگ‌کنگ (SFC)31 و سازمان اوراق بهادار و کالا در امارات (SFC)32 اشاره کرد. این نهادهای ناظر، پلتفرم‌های معاملات تقلیدی را ملزم به دریافت مجوز کرده و آنها را تحت نظارت قرار می‌دهند به‌طوری‌که آنها باید قوانین سخت‌گیرانه‌ای را برای کمک به حمایت از سرمایه‌گذاران رعایت کنند.
همچنین انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازار سرمایه استرالیا مجاز بوده و باید با چهارچوب‌های قانونی بازار سرمایه این کشور انطباق داشته باشد. نهاد ناظر بازار سرمایه استرالیا یعنی کمیسیون اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری استرالیا (ASIC)33 مسئولیت نظارت بر انجام این معاملات و همچنین اعطای مجوز به متقاضیان را بر عهده دارد. این کمیسیون، پلتفرم‌های معاملاتی را ملزم به دریافت مجوز خدمات مالی استرالیا۳۴ می‌کند. قوانین حاکم بر معاملات تقلیدی و انعکاسی بر شیوه‌های معاملاتی شفاف و منصفانه، حمایت از سرمایه‌گذار و مدیریت ریسک مناسب تمرکز می‌کند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه استرالیا می‌توانند با استفاده از پلتفرم‌های دارای مجوز که الزامات قانونی را رعایت می‌کنند، در معاملات تقلیدی و انعکاسی مشارکت کنند.

۱-۲- چهارچوب قانونی و نظارتی معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازارهای سرمایه اتحادیه اروپا
در بازارهای سرمایه اتحادیه اروپا، معاملات تقلیدی و انعکاسی تحت قوانین و مقررات میفید (MiFID II) بوده و باید توسط مقامات مربوطه هر کشور عضو اتحادیه اروپا تحت نظارت قرار گیرد. در قانون میفید، معاملات تقلیدی و انعکاسی به‌عنوان اجرای خودکار سیگنال‌های معاملاتی۳۵ در نظر گرفته می‌شوند. نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا (ESMA)36 طی گزارشی۳۷ به بررسی این پرسش پرداخته است که مجوز معاملات تقلیدی و انعکاسی باید تحت چه نوع خدمت یا فعالیت سرمایه‌گذاری باشد (مثلاً سبدگردانی یا مشاوره سرمایه‌گذاری). دیدگاه نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا درباره معاملات تقلیدی و انعکاسی به این صورت است که ارائه‌دهنده خدمت۳۸ (پلتفرم) به مشتریان خود امکان انتخاب یک یا چند معامله‌گر را به‌عنوان معامله‌گر سیگنال‌دهنده (معامله‌گر راهبر) می‌دهد. هنگامی که مشتری یک معامله‌گر راهبر را انتخاب می‌کند و به ارائه‌دهنده خدمت اجازه می‌دهد تا به‌جای وی اقدام به سفارش‌گذاری نماید، ارائه‌دهنده خدمت هر سیگنال معاملاتی را تبدیل به یک سفارش خرید یا فروش می‌نماید تا بدون هیچ‌گونه دخالت اضافی از سمت مشتری، خود اقدام به اجرای سفارش کند (درصورتی‌که ارائه‌دهنده خدمت و کارگزار یکسان باشند و کارگزار مالک پلتفرم باشد) یا سفارش را به‌منظور اجرا به کارگزار دیگری منتقل کند (درصورتی‌که ارائه‌دهنده خدمت مجزا از کارگزار باشد). بنابراین برای مشخص کردن نوع مجوز لازم برای معاملات تقلیدی و انعکاسی، باید به‌صورت موردی به رابطه کارگزار ـ مشتری و نقش ارائه‌دهنده خدمت توجه کرد. به‌عنوان‌مثال، شرکت کارگزاری ممکن است مالک پلتفرم بوده و هم سیگنال‌ها را ارائه دهد و هم آنها را اجرا کند. از طرفی دیگر ممکن است شرکت کارگزاری و ارائه‌دهنده خدمت مجزا بوده و سیگنال‌ها توسط ارائه‌دهنده خدمت ارائه‌شده و فقط اجرای آنها توسط شرکت کارگزاری انجام شود. بنابراین مجوز لازم برای معاملات تقلیدی و انعکاسی می‌تواند با توجه به نقش و تعهدات شرکت‌های درگیر در معاملات تقلیدی و انعکاسی متفاوت باشد.
از دیدگاه نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا ساختار معاملات تقلیدی و انعکاسی بسیار شبیه سبدگردانی است که بدین منظور به تعریف سبدگردانی در قانون میفید اشاره کرده است. طبق قانون میفید، سبدگردانی به معنای مدیریت پرتفوی مطابق با اختیارات (وکالت) داده‌شده از طرف مشتری است که در آن پرتفوی شامل یک یا چند ابزار مالی است. بنابراین طبق این تعریف، بعد از انعقاد توافق وکالت بین مشتری و شرکت کارگزاری، تصمیمات سرمایه‌گذاری بدون هیچ‌گونه مداخله دیگری از مشتری انجام می‌شوند که این امر در معاملات تقلیدی و انعکاسی نیز دیده می‌شود؛ بنابراین طبق تعریف سبدگردانی در قانون میفید و ساختار معاملات تقلیدی و انعکاسی، نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا به این نتیجه رسیده است که معاملات تقلیدی و انعکاسی می‌تواند در چهارچوب تعریف ارائه‌شده برای سبدگردانی در قانون میفید قرار گرفته و انجام این معاملات منوط به دریافت مجوز سبدگردانی است؛ زیرا کارگزار به‌طور خودکار اقدام به انجام سفارش دریافتی از معامله‌گر سیگنال‌دهنده برای مشتری می‌کند بدون اینکه مشتری دخالتی در این فرآیند داشته باشد. لازم به ذکر است که تنظیم پارامترهای معاملاتی توسط مشتری همچون میزان سرمایه برای سرمایه‌گذاری یا میزان سرمایه در معرض زیان، هیچ‌گونه تأثیری بر نوع خدمت سرمایه‌گذاری معاملات تقلیدی و انعکاسی به‌عنوان سبدگردانی ندارد و در این حالت نیز دریافت مجوز سبدگردانی الزامی است. بنابراین درصورتی‌که انجام سفارش به‌طور خودکار اتفاق بیفتد، شرکت کارگزاری ملزم به دریافت مجوز سبدگردانی است. لازم به ذکر است که در این حالت سیگنال‌های معاملاتی ارائه‌شده به مشتری به‌طور خودکار و بدون هیچ‌گونه دخالت و تأییدیه از سمت مشتری، تبدیل به سفارش خرید یا فروش شده و توسط کارگزار اجرا می‌شوند.
حالت دیگری از معاملات تقلیدی و انعکاسی تحت مجوز سبدگردانی وجود دارد که طی آن مشتری ممکن است در فرآیند اجرای سیگنال‌ها دخالت کند اما مداخله آن ضروری در نظر گرفته نشود. به‌عنوان‌مثال فرض کنید مشتری دارای محدودیت زمانی برای تأیید، تغییر یا لغو سیگنال‌های معاملاتی باشد. در این حالت پس از گذشت مدت‌زمان مشخص‌شده، حتی درصورتی‌که مشتری تغییری در معامله ایجاد نکند معامله بازهم به‌طور خودکار انجام می‌شود و این بدین معنی است که دخالت مشتری برای معامله ضروری نیست. بنابراین ازآنجا‌که معامله بدون مداخله ضروری توسط مشتری انجام می‌شود، این معاملات تحت مجوز سبدگردانی انجام می‌شوند.
دریافت مجوز معاملات تقلیدی و انعکاسی در برخی حالت‌ها می‌تواند در قالب سایر خدمات سرمایه‌گذاری مانند مشاوره سرمایه‌گذاری نیز باشد. درصورتی‌که انجام سفارش به‌صورت خودکار نباشد و قبل از هر معامله نیاز به دریافت تأییدیه از سمت مشتری باشد، شرکت کارگزاری نیازی به دریافت مجوز سبدگردانی ندارد و بسته به نوع تعامل شرکت کارگزاری با مشتری می‌توان آن را در قالب سایر خدمات سرمایه‌گذاری همچون مشاوره سرمایه‌گذاری۳۹ (زمانی که سیگنال‌های معاملاتی به‌طور شخصی به مشتری پیشنهاد می‌شوند۴۰)، دریافت و انتقال سفارش‌ها۴۱ یا اجرای سفارش‌ها۴۲ (زمانی که هیچ‌گونه پیشنهاد سرمایه‌گذاری شخصی به مشتری ارائه نمی‌شود) در نظر گرفت که باید به‌صورت موردی موردبررسی قرار گیرد. به‌عنوان‌مثال می‌توان به حالتی اشاره کرد که در آن سیگنال‌های معاملاتی ارائه‌شده توسط کارگزار، به‌عنوان پیشنهاد سرمایه‌گذاری به مشتری منتقل می‌شوند و برای تبدیل به سفارش نیاز به تأییدیه مشتری دارند. در این حالت چون سفارش به‌صورت خودکار انجام نشده و قبل از معامله نیاز به تأییدیه از سمت مشتری است، نیازی به مجوز سبدگردانی نیست بلکه می‌توان آن را در قالب مشاوره سرمایه‌گذاری در نظر گرفت.
انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی می‌تواند در قالب دریافت و انتقال سفارش‌ها یا اجرای سفارش‌ها نیز تعریف شود درصورتی‌که هیچ‌گونه تعهدی مبنی بر اجرای خودکار سیگنال‌های معاملاتی یا پیشنهاد این سیگنال‌ها بین مشتری و شرکت کارگزاری وجود نداشته باشد و مشتری شخصاً اقدام به جمع‌آوری سیگنال‌ها از پلتفرم‌های معاملات تقلیدی کند. در این صورت کارگزار فقط اقدام به اجرای سفارش‌های دریافتی از طرف مشتری می‌کند.
لازم به ذکر است دریافت مجوز سبدگردانی، مشاوره سرمایه‌گذاری و دریافت و انتقال سفارش‌ها توسط شرکت کارگزاری برای حالتی است که خود شرکت کارگزاری مالک پلتفرم باشد (ارائه‌دهنده خدمت و شرکت کارگزاری یکسان باشند). درصورتی‌که ارائه‌دهنده خدمت و شرکت کارگزاری مجزا از هم باشند، نیازی به دریافت این مجوزها توسط شرکت کارگزاری نیست بلکه ارائه‌دهنده خدمت ملزم به دریافت مجوز سبدگردانی، مشاوره سرمایه‌گذاری و دریافت و انتقال سفارش‌ها است و کارگزار فقط اقدام به اجرای سفارش‌های ارسالی می‌کند.
طبق گزارش منتشرشده توسط نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا، انجام معاملات تقلیدی می‌تواند به اشکال مختلف صورت گیرد که در آن نحوه ارتباط بین شرکت کارگزاری، پلتفرم معاملات تقلیدی، معامله‌گران راهبر (معامله‌گران سیگنال‌دهنده) و معامله‌گران پیرو (مشتریان) تشریح شده است. به‌عنوان‌مثال ممکن است که معامله‌گر راهبر و پیرو از مشتریان یک شرکت کارگزاری یکسان بوده و همان شرکت کارگزاری اقدام به اجرای سفارش‌ها کند (در این حالت کارگزار و ارائه‌دهنده خدمت یکسان بوده و پلتفرم متعلق به شرکت کارگزاری است). در این صورت معامله‌گران راهبر سیگنال‌های معاملاتی خود را به مشتریان همان شرکت کارگزاری ارائه داده و شرکت کارگزاری نیز اقدام به اجرای سفارش آنها می‌کند. در این حالت ممکن است یک قرارداد تجاری۴۳ بین معامله‌گر راهبر و شرکت کارگزاری منعقد شود که بر اساس آن معامله‌گر راهبر می‌تواند منافعی از شرکت کارگزاری دریافت کند. به‌طور جایگزین، معامله‌گر راهبر می‌تواند با شرکت کارگزاری قرارداد کاری۴۴ منعقد کرده و دستمزد۴۵ دریافت کند که این دستمزد می‌تواند ثابت یا متغیر باشد. ارتباط بین معامله‌گر راهبر و شرکت کارگزاری می‌تواند در قالب قراردادهای دیگری نیز صورت گیرد. حالت دیگری از معاملات تقلیدی و انعکاسی به این صورت است که شرکت کارگزاری به مشتریان خود اجازه می‌دهد تا معاملات معامله‌گران راهبر را کپی کنند، اما معامله‌گران راهبر معاملات خود را از طریق یک پلتفرم خارجی ارائه‌شده توسط شخص ثالث (ارائه‌دهنده خدمت) به اشتراک می‌گذارد (در این حالت کارگزار و ارائه‌دهنده خدمت مجزا بوده و کارگزار مالک پلتفرم نیست). در این حالت، شرکت کارگزاری تمام خدمات ازجمله اجرای سفارش‌ها را به مشتریان ارائه می‌دهد اما خود اقدام به جمع‌آوری سیگنال‌ها نمی‌کند بلکه مشتریان کارگزاری باید خودشان اقدام به جمع‌آوری سیگنال‌ها از طریق پلتفرم کنند. بنابراین شرکت کارگزاری نمی‌تواند یک ارتباط مستقیم تجاری یا استخدامی با معامله‌گران راهبر داشته باشد و این ارتباط فقط باید با پلتفرم باشد.
اگر خدمات معاملات تقلیدی و انعکاسی در قالب سبدگردانی یا مشاوره سرمایه‌گذاری ارائه شود، شرکت کارگزاری یا ارائه‌دهنده خدمت باید از انطباق با الزامات سازگاری۴۶ اطمینان حاصل کند به این معنی که آیا ابزارهای مالی پیشنهادشده (در حالت مشاوره سرمایه‌گذاری) یا سرمایه‌گذاری‌شده (در حالت سبدگردانی) توسط شرکت کارگزاری یا ارائه‌دهنده خدمت با پروفایل ریسک مشتریان (اهداف سرمایه‌گذاری، درجه ریسک‌پذیری، ترجیحات سرمایه‌گذاری، وضعیت مالی و …) سازگار است یا نه. در این رابطه شرکت کارگزاری یا ارائه‌دهنده خدمت باید اطلاعات لازم در مورد مشتری شامل دانش و تجربه مشتری در زمینه سرمایه‌گذاری مرتبط با انواع خاص از خدمات و ابزارهای مالی، وضعیت مالی مشتری به‌منظور سنجش توانایی وی برای تحمل زیان، اهداف سرمایه‌گذاری و درجه ریسک‌پذیری مشتری را به دست آورد تا بتواند بر اساس این اطلاعات، خدمات سرمایه‌گذاری و ابزارهای مالی مناسبی را به مشتری پیشنهاد دهد. بنابراین شرکت کارگزاری یا ارائه‌دهنده خدمت باید دارای رویه‌ها و سیاست‌های کافی و مناسبی برای انجام ارزیابی سازگاری باشد.
درصورتی‌که خدمات ارائه‌شده توسط شرکت کارگزاری در قالب دریافت و انتقال سفارش‌ها یا اجرای سفارش‌ها باشد، شرکت باید با الزامات مناسب بودن۴۷ انطباق داشته باشد به این معنی که شرکت کارگزاری باید قبل از اجرای سفارش مشتری ارزیابی کند که آیا ابزار مالی خاصی که توسط مشتری مورد معامله قرار می‌گیرد با سطح دانش و تجربه مشتری تناسب دارد یا نه. در این حالت، شرکت کارگزاری نیازی به اطلاعات مشتری در زمینه اهداف سرمایه‌گذاری، درجه ریسک‌پذیری و وضعیت مالی مشتری ندارد بلکه شرکت کارگزاری فقط اطلاعاتی در مورد دانش و تجربه مشتری در زمینه سرمایه‌گذاری مرتبط با انواع خاص از خدمات و ابزارهای مالی جمع‌آوری می‌کند تا بتواند ارزیابی کند که آیا خدمات سرمایه‌گذاری و ابزارهای مالی در نظر گرفته‌شده برای مشتری مناسب هستند یا خیر. طبق قوانین میفید، درصورتی‌که شرکت کارگزاری، خدمات یا ابزار مالی را برای مشتری مناسب نداند باید به مشتری هشدار دهد و در صورت لزوم سوابق ارزیابی و اینکه به مشتری هشدار داده‌شده است را نگه‌داری کند.
نهاد مالی انگلستان (FCA)48 نیز دیدگاه مشابه نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا (ESMA) نسبت به معاملات تقلیدی و انعکاسی دارد.

بر اساس دیدگاه نهاد مالی انگلیس نیز درصورتی‌که سفارش‌ها به‌طور خودکار انجام شوند (بدون هیچ‌گونه دخالت اضافی از سمت مشتری)، شرکت کارگزاری ملزم به دریافت مجوز سبدگردانی است اما اگر انجام سفارش به‌صورت خودکار نباشد و قبل از هر معامله نیاز به اتخاذ اقدامی از سمت مشتری باشد، این عمل سبدگردانی تلقی نشده و می‌توان آن را در قالب سایر خدمات سرمایه‌گذاری همچون مشاوره سرمایه‌گذاری در نظر گرفت.
از موضوعات موردتوجه در گزارش نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا، ویژگی‌های لازم برای معامله‌گران راهبر است. بند ۱ ماده ۲۵ قانون میفید، شرکت‌های کارگزاری را ملزم می‌کند تا اطمینان حاصل کنند اشخاصی که از طرف آنها اقدام به ارائه مشاوره سرمایه‌گذاری یا ارائه اطلاعات در مورد ابزارهای مالی، خدمات سرمایه‌گذاری یا خدمات جانبی به مشتریان می‌کنند، برای ایفای تعهدات خود، دانش و شایستگی لازم را داشته باشند که این الزام در رابطه با معاملات تقلیدی و انعکاسی نیز صادق است. با توجه به اینکه معاملات تقلیدی و انعکاسی در قالب خدمات سرمایه‌گذاری همچون سبدگردانی و مشاوره سرمایه‌گذاری تعریف می‌شود بنابراین معامله‌گران راهبر باید دانش و صلاحیت لازم برای هر یک از این خدمات را داشته و شرکت‌های کارگزاری نیز باید دارای رویه‌های مناسب برای اطمینان از انطباق معامله‌گران راهبر با این الزامات باشند. همچنین بند ۱ ماده ۲۱ قانون میفید، شرکت‌های کارگزاری را ملزم می‌کند تا اطمینان حاصل کنند که این اشخاص برای انجام صحیح مسئولیت‌هایشان از رویه‌های مربوطه شرکت آگاه بوده و وظایف خود را به‌طور صادقانه، منصفانه و حرفه‌ای انجام می‌دهند که این الزام در مورد معاملات تقلیدی و انعکاسی نیز صدق می‌کند. بنابراین شرکت‌های کارگزاری با توجه به نقش کلیدی معامله‌گران راهبر در ارائه خدمات به مشتریان باید رویه‌های لازم را در خصوص معاملات تقلیدی و انعکاسی به اجرا بگذارند. به‌عنوان‌مثال شرکت‌های کارگزاری به‌منظور ارائه صحیح و مناسب فعالیت‌های سرمایه‌گذاری توسط معامله‌گران راهبر باید اطمینان حاصل کنند که این معامله‌گران الزامات مربوط به حداقل مهارت، تجربه یا دانش معاملاتی را برآورده می‌کنند.

۲-۲- انطباق پلتفرم‌های معاملات تقلیدی با دستورالعمل‌ها و قوانین و مقررات
انطباق با قوانین و مقررات در بخش معاملات تقلیدی و انعکاسی بسیار مهم است. پلتفرم‌های معاملات تقلیدی باید با تمام دستورالعمل‌ها و قوانین و مقررات تعیین‌شده انطباق داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که تمام عملیات آنها با شفافیت و یکپارچگی انجام می‌شود. انطباق این پلتفرم‌ها با قوانین و مقررات می‌تواند از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در برابر فعالیت‌های متقلبانه و فریبکارانه محافظت و حمایت کند. علاوه بر این، انطباق این پلتفرم‌ها با قوانین و مقررات این اطمینان را ایجاد می‌کند که پلتفرم‌های معاملات تقلیدی، اطلاعات دقیق و به‌روز را به مشتریان ارائه می‌دهند. نهادهای ناظر باید از انطباق پلتفرم‌های معاملات تقلیدی با دستورالعمل‌ها و قوانین و مقررات تعیین‌شده اطمینان حاصل کرده و بر آن نظارت داشته باشند.

۳-۲- نحوه مدیریت ریسک معاملات تقلیدی و انعکاسی
یکی از چالش‌های مهم پیش‌روی معاملات تقلیدی، مدیریت ریسک‌های ناشی از این روش معاملاتی است. تمام پلتفرم‌های معاملات تقلیدی باید به‌منظور محافظت و حمایت از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در برابر سوءاستفاده‌ها و ضررهای احتمالی، اقدامات مدیریت ریسک را اجرا کنند. مدیریت ریسک شامل شناسایی دقیق و ارزیابی ریسک‌های احتمالی و اجرای اقدامات لازم برای کاهش و خنثی‌سازی آنها می‌باشد.
یکی از نگرانی‌های اصلی در معاملات تقلیدی، ریسک پیروی از یک معامله‌گر کم‌تجربه یا یک معامله‌گر با سابقه معاملاتی ضعیف است. ازاین‌رو، پلتفرم‌ها باید این اطمینان را ایجاد کنند که معامله‌گران راهبر سابقه موفقیت‌آمیز اثبات‌شده‌ای در بازار دارند. علاوه بر این، پلتفرم‌ها باید این اطمینان خاطر را برای معامله‌گران ایجاد کنند که روش‌های مدیریت ریسک اتخاذشده توسط این پلتفرم‌ها کاملاً ایمن هستند.
نقص‌های فنی نیز ازجمله ریسک‌هایی هستند که بر معاملات تقلیدی اثرگذار هستند. پلتفرم‌ها باید تضمین کنند که سیستم‌ها و شبکه‌های آنها به اندازه کافی قوی هستند تا حجم ترافیک بالایی را مدیریت کنند. علاوه بر این، پلتفرم‌ها به سیستم‌های پشتیبان قابل‌اعتماد برای کمک به فرآیندهای بازیابی در صورت نقص فنی نیاز دارند.

۳- شرایط انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازار سرمایه ایران
امکان انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازار سرمایه ایران در جلسه ۲۳۱ مورخ ۱۴۰۰/۰۴/۰۲ کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار موردبررسی قرار گرفت و انجام این معاملات از طرف این کمیته مورد تأیید قرار گرفت. طبق مصوبه کمیته تخصصی فقهی، معاملات تقلیدی و انعکاسی یکی از سازوکارهای جدید، نوآورانه و روش سرمایه‌گذاری نوینی است که در برخی از بازارهای مالی توسعه‌یافته اجرایی شده است. در معاملات تقلیدی و انعکاسی، معامله‌گر پیرو از طریق سکو این امکان را به دست می‌آورد تا بتواند در انجام معاملات خود از معامله‌گر راهبر تبعیت نماید. در حقیقت در این معاملات، معامله‌گر راهبر از طریق سکو به معامله‌گر پیرو امکان استفاده از نتایج تحلیل‌های خود در خصوص استراتژی مناسب در معاملات را می‌دهد و بدین ترتیب، معامله‌گر پیرو با تبعیت داوطلبانه از معامله‌گر راهبر سعی می‌کند معاملات خود را به‌گونه‌ای تنظیم نماید که بازدهی حاصل از معاملات معامله‌گر راهبر را کسب نماید.
شایان ذکر است معاملات تقلیدی و انعکاسی از نظر فراهم ساختن امکان انتفاع از نتایج معاملات معامله‌گر راهبر به نفع معامله‌گر پیرو شبیه یکدیگر هستند و تفاوت آنها در این است که در معاملات تقلیدی، معامله‌گر پیرو از یک معامله خاص معامله‌گر راهبر پیروی می‌کند و در حقیقت، یک معامله خاص را در ارسال سفارش‌های خود کپی‌برداری می‌کند اما در معاملات انعکاسی، معامله‌گر پیرو در طیف وسیعی از سفارش‌های خود از معاملات معامله‌گر راهبر تبعیت می‌کند و در حقیقت در معاملات انعکاسی، سفارش‌های معاملاتی معامله‌گر پیرو تقلیدی از معاملات معامله‌گر راهبر است.
فرآیند معاملات تقلیدی و انعکاسی را می‌توان به این صورت تشریح کرد که در این معاملات، سکو توسط یک نرم‌افزار واسط، اطلاعات معاملات معامله‌گر راهبر را به‌صورت خودکار به اطلاع معامله‌گر پیرو می‌رساند و وی نیز آن معامله را به‌صورت خودکار کپی می‌کند و سپس سکو سفارش‌ها را به کارگزاری جهت اجرا منتقل می‌کند.
با در نظر گرفتن این ملاحظات و مزایا و ریسک‌های ناشی از معاملات تقلیدی و انعکاسی که در این مصوبه به آنها اشاره شده است، بررسی ابعاد فقهی این معاملات در دستور کار کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفت.
نظر کمیته تخصصی فقهی
کمیته تخصصی فقهی بعد از بررسی‌های به‌عمل‌آمده درنهایت چنین جمع‌بندی کرد:
۱- برای تبیین فقهی قراردادی که فی‌مابین معامله‌گر راهبر، سکو و معامله‌گر پیرو وجود دارد، می‌توان نوع قرارداد را به این صورت بیان کرد که این قرارداد مبتنی بر اصل آزادی قراردادها و از عقود نامعین است که به‌موجب آن معامله‌گر راهبر در ازای دریافت مبلغی، حق بهره‌برداری از اطلاعات معاملات خود را در اختیار سکو قرار می‌دهد و به سکو اجازه می‌دهد به اطلاعات مربوط به سوابق و عملیات معاملات خود دسترسی داشته باشد. سکو هم به معامله‌گر پیرو این امکان را می‌دهد تا وی بتواند سفارش‌های معاملاتی خود را با تبعیت از سفارش‌های ارسالی از سوی معامله‌گر راهبر تنظیم نموده و برای اجرا، سفارش‌ها را به کارگزار ارسال نماید. مبلغی که راهبر دریافت می‌کند می‌تواند به‌صورت ثابت و یا متغیر باشد که درهرحال باید در متن قرارداد مشخص باشد.
۲- در معاملات تقلیدی و انعکاسی، سکو به‌عنوان واسط بین معامله‌گر پیرو و معامله‌گر راهبر و کارگزاری فعالیت می‌کند؛ به این نحو که سفارش انجام معامله را از معامله‌گر راهبر دریافت می‌کند و سفارش‌های معاملات معامله‌گر پیرو را بر مبنای آن تنظیم و سفارش‌ها را برای اجرا به کارگزار منتقل می‌کند. مالک سکو در ازای ارائه خدمات به طرفین حق دریافت کارمزد را دارد.
۳- معاملات تقلیدی و انعکاسی به‌عنوان نوآوری در معاملات می‌تواند بستری را برای توسعه بازار سرمایه و بهبود رفتارهای معاملات سرمایه‌گذاران فراهم سازد. بااین‌حال باید تدابیری اتخاذ گردد تا از آسیب‌هایی نظیر اضرار به غیر جلوگیری شود.
۴- ضروری است مقررات مربوط به معاملات تقلیدی و انعکاسی، قبل از طرح در مراجع ذی‌صلاح برای تصویب، در کمیته تخصصی فقهی طرح شود.
سازمان بورس و اوراق بهادار نیز با برگزاری جلساتی طی سال‌های اخیر به اهمیت و ضرورت راه‌اندازی معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازار سرمایه ایران پرداخته است و راه‌اندازی این‌ معاملات را راهکاری برای پیشگیری از وقوع تخلفاتی همچون «فعالیت بدون اخذ از سازمان و یا معرفی خود تحت عناوین فعالیت‌های مستلزم اخذ مجوز از سازمان (موضوع بند ۱ ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار)» دانسته است چراکه یکی از علل ارتکاب این جرم، عدم ارائه خدمات سبدگردانی و یا مشاوره سرمایه‌گذاری به سرمایه‌های خرد و تقاضای موجود در بازار از سوی سرمایه‌گذاران خرد برای دریافت خدمات غیرمجاز است که با پاسخ‌گویی به نیاز این دسته از سرمایه‌گذاران از طریق نهادهای مالی مجاز، می‌توان در راستای کاهش تقاضای خدمات غیرمجاز و درنتیجه کاهش آمار تخلفات اقدام نمود. همچنین با راه‌اندازی معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازار سرمایه ایران، با توجه به اینکه اغلب سرمایه‌گذاران خرد معاملات خود را با پیروی از معامله‌گران خبره و باتجربه انجام می‌دهند، تقاضا برای دریافت خدمات غیرمجاز ازجمله سبدگردانی بدون مجوز کاهش یافته و با توجه به شناسایی درآمد برای معامله‌گران راهبر، آنها با تحلیل دقیق بازار سعی در کسب سود حداکثری می‌نمایند. از طرف دیگر، در این شیوه معاملاتی، تقلید سرمایه‌گذاران از معامله‌گران راهبر، ضمن یادگیری و آموزش سرمایه‌گذاران، منجر به توسعه و رونق بازار سرمایه نیز خواهد شد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
معاملات تقلیدی و انعکاسی یک استراتژی معاملاتی ارزشمند برای سرمایه‌گذارانی است که به زمان و دانش بیشتری برای اختصاص دادن به تجزیه‌وتحلیل بازار نیاز دارند. در این روش معاملاتی، سرمایه‌گذاران (معامله‌گران پیرو) فردی خبره و باتجربه در بازار (معامله‌گران راهبر) را به‌عنوان الگوی معاملاتی انتخاب کرده و سپس معاملات و استراتژی‌های او را در حساب معاملاتی خود کپی می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، حق بهره‌برداری از اطلاعات معاملات واقعی معامله‌گران راهبر در اختیار معامله‌گران پیرو قرار داده می‌شود. بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند با استفاده از دانش، مهارت و تخصص معامله‌گران راهبر و با تقلید از استراتژی‌های معاملاتی آنها، تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تری اتخاذ کرده و اقدام به انجام معامله در بازارهای مالی کنند. سرمایه‌گذاران هنگام انتخاب معامله‌گران راهبر عوامل مختلفی همچون سابقه فعالیت، سابقه معاملات، افق سرمایه‌گذاری، انواع دارایی‌های مالی موردمعامله، استراتژی مدیریت ریسک و استراتژی‌های معاملاتی آنها را مدنظر قرار می‌دهند.
انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی در بسیاری از کشورها همچون ایالات متحده آمریکا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، انگلستان، سنگاپور، ژاپن، استرالیا و هنگ‌کنگ از لحاظ قانونی بلااشکال بوده و تحت نظارت نهادهای ناظر آن کشورها قرار دارد. شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات معاملات تقلیدی و انعکاسی باید دارای مجوز مربوطه از نهاد ناظر بازار سرمایه باشند. از دیدگاه نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا (ESMA) ساختار معاملات تقلیدی و انعکاسی بسیار شبیه سبدگردانی است و انجام این معاملات را منوط به دریافت مجوز سبدگردانی دانسته است، زیرا کارگزار به‌طور خودکار اقدام به انجام سفارش دریافتی از معامله‌گر راهبر برای مشتری می‌کند بدون اینکه مشتری دخالتی در این فرآیند داشته باشد. بااین‌وجود، طبق بررسی‌های نهاد بازارها و اوراق بهادار اروپا (ESMA)، حالت‌های دیگری از معاملات تقلیدی و انعکاسی وجود دارند که نیازی به دریافت مجوز سبدگردانی نیست و این معاملات می‌تواند در قالب سایر خدمات سرمایه‌گذاری همچون مشاوره سرمایه‌گذاری، دریافت و انتقال سفارش‌ها یا اجرای سفارش‌ها تعریف شوند و این در حالتی است که انجام سفارش به‌صورت خودکار نباشد و قبل از هر معامله نیاز به دریافت تأییدیه از سمت مشتری باشد.
امکان انجام معاملات تقلیدی و انعکاسی در بازار سرمایه ایران نیز موردبررسی کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفته و طی مصوبه‌ای در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ مورد تأیید قرار گرفته است.

منابع

۱- “On supervisory expectations in relation to firms offering copy trading services”, European Markets and Securities Authority (ESMA), 2023.
۲- “MiFID Questions and Answers: Investor Protection & Intermediaries”, European Markets and Securities Authority (ESMA), 2012.

۳- خوش‌زبان، میلاد و خواجه‌نصیری، محمودرضا (۱۴۰۰). ارزیابی و تحلیل معاملات تقلیدی و قرارداد معاملات انعکاسی از منظر فقهی و حقوقی. دو فصلنامه علمی تحقیقات مالی اسلامی.
۴- کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار (۱۴۰۰). ابعاد فقهی معاملات کپی و تقلیدی (انعکاسی). مصوبه جلسه ۲۳۱

۵- https://www.fca.org.uk/firms/copy-trading
۶- https://www.tradersdna.com/copy-trading-rules-clarified-fca-uk/
۷- https://www.tradersdna.com/social-trading-regulation-part-2-copytrading-fca/
۸- https://www.esma.europa.eu/publications-and-data/interactive-single-rulebook/mifid-ii/article-25-assessment-suitability-and
۹- https://www.nasdaq.com/articles/navigating-the-world-of-copy-trading%3A-the-opportunities-and-risks
۱۰- https://www.financemagnates.com/forex/regulation/is-copy-trading-constitutes-portfolio-management/

پانویس‌ها

۱- Copy Trading
۲- Mirror Trading

۳- Tradency:

تریدنسی یک شرکت فناوری مالی پیشرو در انگلستان است که بر توسعه محصولات مالی همچون مشاوره خودکار (Robo – advisor) و پلتفرم‌های معاملات خودکار (Auto-trading platforms) تمرکز می‌کند.

۴- Mirror Trader
۵- EToro

۶- Zulutrade:

زولوترید یک شرکت فناوری مالی یونانی است که پلتفرم معاملات تقلیدی را اداره می‌کند.

۷- Follower Trader or Copy Trader
۸- Leader Trader
۹- Signal Provider Trader
۱۰- Risk/Reward Ratio
۱۱- Copy Trading Platforms
۱۲- Human Intervention
۱۳- Manually

۱۴- Drawdow یا افت سرمایه در واقع بیشترین زیانی است که یک سرمایه‌گذاری طی یک دوره زمانی مشخص متحمل شده است. برای محاسبه افت سرمایه ابتدا باید دوره زمانی مربوطه را مشخص کرده (مثلاً یک ماه گذشته) و سپس بیشترین ارزش سرمایه‌گذاری طی این دوره زمانی را پیدا کنیم. در ادامه طی دوره زمانی مشخص شده، کمترین ارزش سرمایه‌گذاری را که بعد از بیشترین ارزش سرمایه‌گذاری رخ داده است شناسایی می‌کنیم. حال با کم کردن کمترین ارزش سرمایه‌گذاری از بیشترین ارزش سرمایه‌گذاری و تقسیم کردن آن بر بیشترین ارزش سرمایه‌گذاری، مقدار افت سرمایه به دست می‌آید.

به‌عنوان مثال فرض کنید حساب معاملاتی معامله‌گر راهبر در ماه گذشته به نقطه اوج خود یعنی ۱۰ هزار دلار رسیده است. در ادامه حساب معاملاتی تا سطح ۹ هزار دلار کاهش یافته است؛ بنابراین نسبت افت سرمایه برابر ۱۰ درصد است که از رابطه زیر به دست می‌آید و این نشان می‌دهد که حساب معاملاتی معامله‌گر راهبر طی ماه گذشته حداکثر با ۱۰ درصد کاهش مواجه بوده است.

۱۵- در این مرحله ابتدا معامله‌گر پیرو باید یک حساب معاملاتی تقلیدی با عنوان حساب اشتراکی (subscriber account) ایجاد کرده و سپس درخواست خود را تحت عنوان درخواست اشتراک (subscription request) به معامله‌گر راهبر ارسال کند. در صورتی که سیگنال‌هایی که معامله‌گر راهبر ارائه می‌دهد رایگان باشد، درخواست معامله‌گر پیرو به‌طور خودکار تأیید شده و شروع به دریافت سیگنال‌ها در حساب خود می‌کند. در صورتی که معامله‌گر راهبر درصدی از سود را به‌عنوان کمیسیون دریافت کند، باید شخصاً درخواست را تأیید کند.

۱۶- Slippage
۱۷- Social Trading
۱۸- Social Trading Platform
۱۹- Total Return

۲۰- Sharpe Ratio:

نسبت شارپ یک معیار آماری است که برای سنجش عملکرد سرمایه‌گذاری‌ها با در نظر گرفتن ریسک آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد (اندازه‌گیری بازده تعدیل‌شده نسبت به ریسک). این نسبت نشان می‌دهد که چه مقدار بازده اضافی در ازای پذیرش یک واحد ریسک بیشتر به دست آمده است. نسبت شارپ از فرمول زیر به دست می‌آید:

نسبت شارپ بالا نشان می‌دهد که یک معامله‌گر ریسک کمتری را برای کسب بازده بالاتر تقبل کرده است در حالی که نسبت شارپ پایین نشان می‌دهد که یک معامله‌گر مایل است ریسک بالاتری را برای کسب بازده بپذیرد. معمولاً نسبت شارپ بیشتر از عدد یک برای سرمایه‌گذاران قابل قبول است. هرچقدر نسبت شارپ از عدد یک بیشتر باشد حاکی از عملکرد خوب معامله‌گر راهبر است. نسبت شارپ کمتر از یک نیز نشان می‌دهد که معامله‌گر راهبر عملکرد ضعیفی داشته است.

۲۱- معامله‌گران راهبر بر اساس افق زمانی می‌توانند به دسته‌های مختلف تقسیم شوند که عبارتند از: معامله‌گران بلندمدت (افق زمانی ماهانه یا سالانه)، معامله‌گران سوئینگ (افق زمانی روزانه یا هفتگی)، معامله‌گران روزانه (افق زمانی ساعتی یا روزانه) و معامله‌گران نوسان‌گیر یا اسکالپر (افق زمانی ثانیه‌ای یا دقیقه‌ای).

۲۲- Stop-Loss Orders:

سفارش توقف به‌شرط زیان، بستن یک معامله به‌محض رسیدن قیمت ورقه بهادار به قیمت توقف از قبل تعیین‌شده است. به‌عنوان‌مثال فرض کنید یک معامله‌گر سهامی را خریداری می‌کند و سفارش توقف به‌شرط زیان را با قیمت زیان ۱۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید در سیستم قرار می‌دهد. درصورتی‌که قیمت سهم کاهش یافته و به سطح ۱۰ درصد موردنظر برسد، سفارش توقف به شرط زیان فعال شده و سهام در قیمت زیان از قبل تعیین‌شده فروخته می‌شود. استفاده ازاین‌گونه سفارش‌ها باعث می‌شود تا معامله‌گران کنترل بیشتری بر روی ریسک معاملات خود داشته و بتوانند زیان ناشی از معاملات را محدود کنند.

۲۳- به‌عنوان‌مثال معامله‌گر پیرو می‌تواند بررسی کند که استراتژی‌های معاملاتی معامله‌گران راهبر از نوع تهاجمی هستند یا محافظه‌کارانه، یا اینکه این استراتژی‌ها مبتنی بر تحلیل تکنیکال هستند یا تحلیل بنیادی.

۲۴- Subscription Fee
۲۵- Performance Fee
۲۶- Financial Industry Regulatory Authority (FINRA)
۲۷- Markets in Financial Instruments Directive (MiFID II)
۲۸- Monetary Authority of Singapore (MAS)
۲۹- Financial Services Agency (FSA)
۳۰- Securities and Exchange Board of India (SEBI)
۳۱- Securities and Futures Commission (SFC)
۳۲- Securities and Commodities Authority (SCA)
۳۳- Australian Securities and Investments Commission
۳۴- Australian Financial Services (AFS) license
۳۵- Automatic Execution of Trade Signals
۳۶- European Securities and Markets Authority
۳۷- On supervisory expectations in relation to firms offering copy trading services, ESMA, 2023.

۳۸- Service Provider:

منظور ارائه‌دهنده خدمات معاملات تقلیدی و انعکاسی یا همان سکو است.

۳۹- Investment Advice
۴۰- Personal Recommendation/Suggestion
۴۱- Reception and Transmission of Orders (RTO)
۴۲- Execution of Orders
۴۳- Commercial Contract
۴۴- Employment Contract
۴۵- Remuneration
۴۶- Suitability Requirements
۴۷- Appropriateness Requirements
۴۸- Financial Conduct Authority (FCA)