نوبلیست‌های مالـی
نوبلیست‌های مالی
ترجمه: دکتر سید محمد هاشمی‌نژاد
جایزه نوبل معتبرترین جایزه علمی است که به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانه‌دار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد. در سال ۱۹۰۱ میلادی، نخستین جوایز بنیاد نوبل اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند. اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ توسط رئیس مجلس نروژ اهدا شد تا این که در سال ۱۹۰۴ کمیته نوبل نروژ تشکیل شد. پنج عضو این کمیته توسط پارلمان نروژ (استورتینگت)گمارده می‌شوند و انجام امور مقدماتی مربوط به داوری و نیز اهدای جایزه صلح نوبل بر عهده این کمیته است. اعضای این کمیته مستقل هستند و به قانون‌گذاران پاسخگو نمی‌باشند. اعضای دولت نروژ حق عضویت در این کمیته را ندارند.
ماهنامه بورس در هر شماره خود یکی از نوبلیست‌های اقتصادی که موضوع پژوهش آنها مرتبط با بازارهای مالی بوده را به مخاطبان گرامی معرفی کند. منبع این نوشته برگرفته از کتاب «برندگان جایزه نوبل اقتصاد» است.
جان اف نَش
Jr John F Nash
سال دریافت جایزه: ۱۹۹۴
سال تولد: ۱۹۲۸
تابعیت: آمریکا
دانشگاه: پرینتسون
دریافت جایزه به‌پاس: پیشگامی در تحلیل تعادل در تئوری بازیهای غیرمشارکتی.
شرح‌حال
جان اف نَش در سیزدهم ژوئن سال ۱۹۲۸ میلادی در مرکز بهداشت بلوفیلد واقع در غرب ویرجینیا متولد شد. پدر او مهندس برق بود و از دانشگاه کشاورزی و مهندسی تگزاس فارغ‌التحصیل شده بود. مادرش نیز تحصیل‌کرده دانشگاه وست ویرجینیا و معلم بود. جان پیش از ورود به دبستان به کودکستان نیز رفته بود. او در میان هم سن و سالان خود اطلاعات و هوش بیشتری داشت و علت آن دائره‌المعارفی بود که پدر و مادرش برای او تهیه کرده بودند. دائره‌المعارف تصویری کامپتون بزرگ‌ترین کتاب در بین کتب دیگر جان بود. زمانی که جان وارد دبیرستان شد علاوه بر آشنایی با بزرگان علم ریاضیات، تجربیاتی در زمینه برق و شیمی نیز داشت. جان پس از طی دوره دبیرستان با استفاده از بورسیه تحصیلی وارد هنرستان فنی کارنگی شد که به دانشگاه کارنگی ملون تغییر نام داده است.
جان که با استفاده از بورسیه معروف جورج وستینگ هاوس در رشته برق مشغول به تحصیل شده بود، از بعضی دروس دانشگاهی ازجمله طراحی صنعتی متنفر بود. لذا پس از یک ترم تحصیلی به مهندسی شیمی تغییر رشته داد ولی بار دیگر با دروسی مانند تجزیه‌وتحلیل‌ها مقداری مشکل پیدا کرد. زیرا این‌گونه مسائل چیزی نبود که به نحوه فکر و درک فردی و یا فراگیری حقایق بستگی داشته باشند. جان برای سومین بار تغییر رشته داد و وارد دانشکده ریاضیات شد. میزان موفقیت جان در این رشته به حدی بود که در پایان دوره چهارساله معمول دانشگاه او موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد ریاضیات شد. جان به‌عنوان یکی از دانشجویان مستعد حائز شرایط استفاده از بورسیه تحصیلی دوره دکترای دانشگاه‌های هاروارد و پرینستون بود. جان دانشگاه دوم را انتخاب کرد.
مشوق او در این تصمیم نامه‌ای بود که پروفسور تاکر یکی از اساتید پرینستون به او نوشت و رسماً از وی برای ورود به این دانشگاه دعوت کرد. به‌علاوه این دانشگاه به زادگاهش نزدیک‌تر بود. جان رساله خود را در باب متغیرهای جبری حقیقی نوشت که در نهایت به ارائه نظریه معروف «بازیهای انفرادی» انجامید. در سال ۱۹۵۱ به‌عنوان استاد ریاضیات به دانشگاه تگزاس دعوت شد و مدت ۹ سال در این دانشگاه فعالیت داشت تا این که حادثه ناگواری رخ داد. دکتر نَش دچار نوعی بیماری روحی و روانی شد و در نتیجه مجبور به استعفا شد. دکتر نَش پس از ۵۰ روز بستری شدن در بیمارستان مک لین به اروپا عزیمت کرد تا شاید در کشوری دیگر اقامت گزیند ولی موفق نشد و به آمریکا بازگشت. دکتر جان پس از سال‌ها دست‌وپنجه نرم‌کردن با این افسردگی در دهه ۶۰ عمر خود بهبود یافت؛ اما ۲۵ سال بیماری، خلأ بزرگی در تحقیقات و مطالعات او پدید آورد. دکتر نَش در سال ۱۹۹۴ میلادی به‌اتفاق دکتر هارسنی و دکتر سلتن به خاطر تحقیق و مطالعه در زمینه تجزیه‌وتحلیل پدیده تعادل در تئوری بازیهای غیرهماهنگ از سوی بنیاد نوبل به‌عنوان برندگان جایزه اقتصاد نوبل انتخاب شدند.
