شروع سرمایه‌گذاری در سهام – قسمت سی و یکم

ریحانه لاریجانی

کارشناس توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری بورس تهران

مقدمه
تحلیل تکنیکال زمانی به‌خوبی عمل می‌کند که از ابزارهای مناسب استفاده شود. یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال،‌ اندیکاتورها هستند. برای استفاده از اندیکاتورها باید از نرم‌افزارهای تحلیل تکنیکال استفاده کرد. در ادامه به توضیح اندیکاتور بولینگر باند می‌پردازیم و استراتژی‌های مربوط به این اندیکاتور را بیان می‌کنیم.

اندیکاتور بولینگر باند چیست؟
اندیکاتور بولینگر باند یکی از محبوب‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است که امروزه در محیط معاملات استفاده می‌شود، این اندیکاتور در طبقه‌بندی اندیکاتورهای روندی قرار می‌گیرد. نوارهای بولینگر به باندها یا کانال قیمت۱ اشاره دارد. به بیان ساده‌تر بولینگر باند برای اندازه‌گیری نوسان بازار استفاده می‌شود. این ابزار تحلیل تکنیکال از سه جزء تشکیل‌شده است که روی چارت قیمت ترسیم می‌شوند (نمودار۱)؛ دو نوار بالا و پایین که با خط مرکزی فاصله دارند و خط مرکزی که میانگین متحرک ۲۰ روزه است و در وسط دو نوار قرار دارد.
نوارهای بولینگر از یک ابزار آماری به نام انحراف معیار استفاده می‌کنند تا سطوح حمایت و مقاومت احتمالی را تعیین نمایند چراکه فاصله دو نوار با خط میانگین که در وسط قرار دارد دو برابر انحراف معیار از خط میانگین متحرک است. درواقع از طریق انحراف معیار یک کانال نوسان۲ خطوطی در بالا و پایین چارت قیمت ترسیم می‌شود. این خطوط از هم باز یا فشرده شده و میزان نوسانات قیمت یا غیرنوسانی بودن آن را نشان می‌دهند. نوارهای بولینگر زمانی که نوسانات قیمت کم باشد فشرده می‌شوند و زمانی که نوسانات افزایش یابد از هم فاصله می‌گیرند.
‌نوار بالا قیمت گران و بالا را نشان می‌دهد. نوار پایین سطح قیمتی پایین یا ارزان را نشان می‌دهد. عرض نوار بولینگر نشان‌دهنده میزان نوسانات است. معامله کردن نزدیک نوارها سبب نوعی اطمینان خاطر است؛ زیرا در نوار بالایی شاهد مقاومت و در نوار پایینی شاهد حمایت هستیم. هرچند این مسئله به‌تنهایی سیگنال خرید یا فروش نیست. به‌طورکلی زمانی که قیمت‌ها به نوار بالایی می‌رسد به‌عنوان بیش‌خرید۳ و زمانی که قیمت‌ها به نوار پایینی می‌رسند به‌عنوان بیش‌فروش۴ شناخته می‌شود.

انحراف معیار در نوارهای بولینگر چیست؟
انحراف معیار عددی است که نشان ‌می‌دهد قیمت‌ها چقدر از مقدار میانگین قیمت فاصله دارند. قیمت‌ها بیشتر نزدیک مقدار میانگین متحرک حرکت می‌کنند. حدود ۶۵ درصد قیمت‌ها در فاصله یک انحراف معیار از میانگین قرار می‌گیرند، حدود ۹۵ درصد قیمت‌ها در فاصله ۲ انحراف معیار از میانگین هستند. حدود ۹۹ درصد قیمت‌ها هم در فاصله ۳ برابر انحراف معیار از میانگین می‌باشند.

چگونه با نوارهای بولینگر باند معامله کنیم؟
نحوه استفاده از نوارهای بولینگر در بین افراد با توجه به استراتژی‌ و اهداف مختلف، ‌متفاوت است. مطالعات نشان می‌دهد خروج قیمت‌‌ها از نوار‌های بولینگر با ۳ انحراف معیار به‌ندرت رخ می‌دهد. در بقیه اوقات قیمت‌ها بین نوارهای بالا و پایین نوسان می‌کنند و معمولاً به مقدار میانگین بازمی‌گردند.
زمانی که روند وجود ندارد و نوارها به‌صورت موازی باشند محدوده بالا و پایین نوارهای بولینگر مرزهای قیمت را تعیین می‌نمایند و در هنگام نزدیک شدن قیمت‌ها به نوار پایین می‌توان خرید انجام داد و هنگام نزدیک شدن قیمت‌ها به نوار بالایی تصمیم به فروش بگیرید.
در زمان وجود روند صعودی و نزولی نیز می‌توان از این اندیکاتور، ‌تنها در راستای روند اصلی سیگنال گرفت. به‌طوری‌که در یک ‌روند نزولی فقط به دنبال فرصت فروش هنگام برخورد قیمت‌ها با نوار بالایی هستیم، یعنی زمانی که قیمت‌ها دره‌ها و قله‌های پایین‌تری را به وجود می‌آورند و در یک روند صعودی فقط به دنبال فرصت خرید هنگام برخورد قیمت‌ها با نوار پایینی هستیم؛ یعنی زمانی که قیمت‌ها قله‌ها و دره‌های بالاتری به‌ وجود می‌آورند.