معرفی اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار به‌عنوان نهاد ناظر و سیاست‌گذار در بازار سرمایه کشور با نگرش حمایت از حقوق و منافع سرمایه‌گذاران و ایجاد فضای قانونمند و افزایش اعتماد فعالان بازار سرمایه، کشف و پیگیری ناهنجاری‌ها در راستای پیشگیری از فساد در بازار سرمایه را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است.
به همین منظور و در راستای مبارزه با ناهنجاری‌ها در بازار سرمایه، اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه بر اساس مصوبه هیئت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار در سال ۱۳۹۸ در حوزه‌های تخصصی ناشران، نهادهای مالی و بازار تشکیل شد و در ادامه حوزه پایش فضای مجازی نیز به ساختار سازمانی این اداره اضافه گردید. در این اداره گزارشات ناهنجاری توسط گزارشگران حرفه‌ای و عموم اهالی بازار سرمایه از طریق سامانه دیده‌بان سلامت بازار سرمایه به آدرس www.Dideban.seo.ir در حوزه‌های مذکور دریافت و به‌صورت کامل و تخصصی بررسی می‌گردد. ثبت گزارش در سامانه مذکور می‌تواند با نام و پس از احراز هویت و یا بدون ثبت نام صورت گیرد که البته در صورت ثبت گزارش بدون نام مطابق مقررات، گزارش مشمول دریافت پاداش نخواهد بود. برخی از اهم موارد و مصادیق ناهنجاری قابل گزارش در صفحه اول سامانه دیده‌بان سلامت به‌منظور اطلاع عموم قابل دسترس است.
در مرحله بعد و در صورت احراز تخلف از قوانین و مقررات بازار سرمایه، گزارش دریافتی پس از مستندسازی کامل به‌منظور پیگیری بیشتر به مراجع ذی‌صلاح قانونی ارسال شده و یا اقدامات نظارتی و اصلاحی لازم در خصوص موضوع گزارش انجام می‌گردد.
در راستای مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار و با هدف تشویق اشخاص حقیقی جهت ارائه گزارش‌های موثق درخصوص هرگونه ناهنجاری که گزارش آن مشمول پاداش می‌باشد، دستورالعمل «حمایت و تشویق گزارشگران ناهنجاری در بازار سرمایه» در تیرماه سال ۱۴۰۰ به تصویب هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. تاکنون و بر اساس دستورالعمل مذکور به ۳ گزارشگر حرفه‌ای ناهنجاری، با تصویب هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار جمعاً مبلغ ۲۴۱۰ میلیون ریال پاداش پرداخت گردیده است.
بر اساس ماده (۲) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین اهداف سازمان بورس و اوراق بهادار، ساماندهی، حفظ و توسعه بازارِ شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار و نظارت بر حسن اجرای قانون مذکور در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران است.
مأموریت‌های اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه
۱- نظارت بر حسن اجرای قوانین موجود؛
۲- افزایش شفافیت بازار؛
۳- جلوگیری از عدم تقارن اطلاعاتی؛
۴- افزایش مشارکت عمومی جهت جلوگیری از بروز تخلف در بازار سرمایه.
مهم‌ترین اهداف اداره دیده‌بان سلامت بازار سرمایه
۱- مقابله مؤثر با ناهنجاری‌ها، تخلفات و اقدامات غیرقانونی در بازار سرمایه، از طریق دریافت گزارش‌های مردمی؛
۲- گزارش عمومی تخلفات و ناهنجاری‌ها به مراجع قانونی و ذی‌صلاح که از طریق گزارش‌های مردمی دریافت می‌شود؛
۳- زمینه‌سازی جهت تشویق و حمایت از گزارشگران حرفه‌ای؛
۴- شناسایی و گزارش خلأهای قانونی و نظارتی؛
۵- شناسایی و مشارکت در پیگیری حقوقی متخلفان، متقلبان و مفسدان در بازار سرمایه.
