معرفی مرکز مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم سازمان بورس و اوراق بهادار
مرکز مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور اجرای وظایف مندرج در ماده ۳۸ آیین‌نامه اجرایی ماده (۱۴) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی مصوب مورخ ۱۳۹۸/۷/۲۱ هیئت محترم وزیران و با استناد به ماده ۳۷ آیین‌نامه مذکور تشکیل شده و مهمترین مأموریت آن، به‌عنوان دستگاه متولی نظارت بر اشخاص تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در حوزه مبارزه با پولشویی، نظارت بر حسن اجرای هر چه بهتر وظایف و مأموریت‌ها و همچنین قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در اشخاص تحت نظارت و واحدهای مربوطه در سازمان می‌باشد. دو اداره ذیل مرکز مذکور با عناوین “اداره کنترل و توسعه روش‌های مبارزه با پولشویی” و “اداره توسعه نظارت هوشمند مبارزه با پولشویی” طبق مصوبۀ هیئت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شده است.
اداره کنترل و توسعه روش‌های مبارزه با پولشویی
مأموریت
از مهمترین مأموریت‌های اداره مذکور می‌توان به تدوین پیش‌نویس دستورالعمل‌های مقرر در آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پولشویی، بازرسی از اشخاص مشمول تحت نظارت بازار سرمایه به منظور کنترل رعایت تکالیف قانونی مندرج در قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی، نظارت بر آموزش و توانمندسازی کارکنان و همچنین توسعه روش‌های مبارزه با پولشویی اشاره نمود.
اهداف
حمایت از حقوق سهامداران در بازار سرمایه از طریق مقابله با روشها و بسترهای پولشویی؛
توسعه روش‌های مبارزه با پولشویی در بازار سرمایه؛
کنترل انطباق قوانین و مقررات بازار سرمایه با قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم.
شرح وظایف
طراحی رویه‌ها، شاخص‌ها و چک‌لیست‌های نظارتی مبارزه با پولشویی در حوزه بازار سرمایه و ابلاغ آنها؛
تدوین پیش‌نویس ضوابط و دستورالعمل‌های مورد نیاز به منظور اجرای قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و پیشنهاد آنها به مراجع تصمیم‌گیر جهت تصویب و ابلاغ؛
بررسی، تحقیق و اعلام نظر در خصوص استعلام‌های مقرراتی در حوزه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم؛
نظارت بر ایجاد و استفاده از پایگاه اطلاعاتی مشخصات هویتی سرمایه‌گذاران (حقیقی، حقوقی، داخلی، خارجی)؛
تهیه رویه‌های تعیین سطح فعالیت سرمایه‌گذاران، صحت سنجی و ارزیابی تناسب سطح فعالیت، شناسایی و کشف عملیات و معاملات مشکوک، نحوۀ طبقه بندی مبتنی بر ریسک و شناسایی سرمایه‌گذاران؛
پیگیری دسترسی اشخاص مشمول تحت نظارت به پایگاه‌های اطلاعاتی مورد نیاز برای انجام تکالیف مقرر در قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم؛
مطالعه، بررسی، ارائه پیشنهادات اجرایی و پیاده‌سازی آخرین روش‌های مبارزه با پولشویی استفاده شده در سطح بین‌المللی؛
ایجاد تعامل و همکاری با نهادهای ذیصلاح در حوزه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم؛
ارزیابی و کنترل رعایت رویه‌ها و چک‌لیست‌های نظارتی مبارزه با پولشویی در حوزه اشخاص مشمول تحت نظارت؛
نظارت و ارزیابی مستمر اجرای قوانین، مقررات و رویه‌های مبارزه با پولشویی توسط اشخاص مشمول تحت نظارت؛
نظارت و انجام امور مرتبط با رتبه‌بندی اشخاص مشمول از نظر اجرای مقررات مبارزه با پولشویی؛
بررسی، تحقیق، اولویت‌بندی و اعلام نظر در مورد گزارش‌های ارسالی در خصوص موارد نقض مقررات مبارزه با پولشویی و تهیه گزارش نقض مقررات جهت ارسال به مراجع رسیدگی حسب تکلیف قانونی؛
انجام بازرسی‌های سرزده، نظام‌مند و موردی (حضوری و یا غیرحضوری) از اشخاص مشمول تحت نظارت در خصوص رعایت مقررات مبارزه با پولشویی؛
بررسی و تأیید صلاحیت تخصصی نمایندگان مبارزه با پولشویی اشخاص مشمول تحت نظارت بازار سرمایه با همکاری مرکز اطلاعات مالی ایران؛
ارائه آموزش و توانمندسازی کارکنان در حوزه مبارزه با پولشویی و نظارت بر دوره‌های آموزشی برگزار شده در اشخاص مشمول تحت نظارت و ارزیابی اثربخشی آموزش‌های ارائه شده؛
نظارت بر نگهداری اسناد، مدارک و سوابق پولشویی؛
سایر اقدامات مطابق تکالیف قانونی.
ادارۀ توسعه نظارت هوشمند مبارزه با پولشویی
با عنایت به اینکه برای افزایش کارایی و اثربخشی مبارزه با پولشویی، قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و به خصوص آیین‌نامه اجرایی مادۀ (۱۴) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی تأکید بر استفاده از فناوری‌های نوین دارد، نظارت بر طراحی و استقرار سامانه‌های هوشمند مبارزه با پولشویی، در اولویت بالای اهداف ادارۀ توسعه نظارت هوشمند مبارزه با پولشویی قرار گرفته است.
باتوجه به تحولات اخیر و ظهور هوش عمومی مصنوعی (AGI) و آشکار شدن عدم کارایی هوش مصنوعی سنتی در مواجه با مسائلی مانند داده‌های نامتوازن و عدم توانایی در شناسایی سریع و پیشگیری از موارد مشکوک به پولشویی، رویکرد توسعه نوآوری هوش مصنوعی نوین کشف تقلب موسوم به IVF همگام با تحولات روز دنیا، در دستور کار این اداره قرار گرفته است. با هدف ساماندهی، انسجام و بهبود کارایی فرآیند مبارزه با پولشویی به‌صورت مکانیزه و هوشمند در اشخاص مشمول تحت نظارت بازار سرمایه،
شرح وظایف
پیگیری و نظارت بر ایجاد فرایند نظارت خودکار هوشمند جهت شناسایی عملیات مالی یا معاملات مشکوک به پولشویی و تأمین مالی تروریسم و پیگیری و نظارت بر راه اندازی نرم‌افزارهای واپایش، پایش و کشف تقلب مبتنی بر روش‌های نوین داده‌کاوی و مطابق با استاندارد الگوی رفتار مالی در اشخاص مشمول تحت نظارت؛
نظارت مستمر بر طراحی، پیاده‌سازی و استقرار سیستم‌های جامع نظارتی هوشمند با رویکرد مبتنی بر ریسک (RBA) در اشخاص مشمول تحت نظارت با دریافت و بررسی مستندات مربوطه؛
صیانت از جریان‌های مالی شفاف در معاملات بازار سرمایه، پیشگیری از جریان‌های مالی غیرشفاف و مبهم و گزارش جریان‌های مالی مشکوک به مراجع ذیصلاح؛
دریافت و بررسی گزارش‌های معاملات و عملیات مشکوک از اشخاص مشمول تحت نظارت بازار سرمایه و ارسال گزارشات مشکوک به مرکز اطلاعات مالی؛
بررسی و ارزیابی مستمر معاملات و عملیات صورت گرفته در شخص مشمول و ارسال فوری گزارش به مرکز از طریـق سـامانه جمـع‌آوری گـزارش‌های مشکوک؛
نظارت، کنترل و اعمال محدودیت‌های اعلامی از سوی مراجع قانونی در خصوص اشخاص مظنون، تحت مراقبت، تحریمی و توقیفی؛
همکاری با مرکز اطلاعات مالی در تدوین برنامه اقدام مبتنی بر سند ملی ارزیابی ریسک و به‌روزرسانی آن به منظور کاهش آسیب‌پذیری نظام مبارزه با پولشویی در بازار سرمایه.
