نقش بازار سرمایه در اقتصاد ایران فراموش‌نشدنی است
وزیر امور اقتصادی و دارایی اذعان داشت
نقش بازار سرمایه در اقتصاد ایران فراموش‌نشدنی است
۱۹ اسفند
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل بورس اوراق بهادار تهران، وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار داشت: اقتصاد ایران سال‌ها است که وابستگی مفرطی به درآمدهای حاصل از فروش نفت دارد، به همین دلیل تأمین مالی اقتصاد ایران عمدتاً با رویکرد اتکا به نفت انجام می‌شد که سبب می‌شد از یک‌سو بودجه دولت وابسته به نفت باشد و از سویی دیگر، خارج از دولت، وابستگی‌ها به درآمد نفتی قابل توجه شود.
وی ادامه داد: تأمین مالی موردنیاز برای واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای هم عمدتاً متکی بر منابع حاصل از صادرات نفت بوده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با تأکید بر اینکه بخش دیگری از تأمین مالی‌ها هم وابسته به نظام بانکی بوده است، گفت: شکل‌گیری نظام بانکی در ایران به‌گونه‌ای بوده که به تأمین مالی اقتصاد و توسعه واحدهای صنعتی کمک کند؛ بنابراین تأمین مالی در اقتصاد ایران یا عمدتاً متکی به نفت بوده و یا بعضاً از طریق نظام بانکی انجام می‌شده اما پس از انقلاب رویکردهایی اتخاذ شد تا سهم و نقش نفت در تأمین مالی‌ها کاهش یابد.
درآمد ناچیز حاصل از فروش نفت در ۱۱ ماه امسال در قیاس با سال گذشته
دژپسند با بیان اینکه بحث بودجه منقطع از نفت یا بودجه بدون درآمد نفتی مطرح شده است، گفت: در مقاطعی، کاهش وابستگی کل بودجه و در مقاطعی هم کاهش وابستگی بودجه جاری و اعتبار هزینه‌ای از نفت مطرح شد. هرچند که سال‌ها موضوع بودجه بدون نفت مطرح بود، اما به‌واسطه تحریم‌های مالی که از سال ۹۱ و ۹۲ شروع شد و همچنین اعمال تحریم‌های جدی‌تر بعد از سال ۹۷، بودجه غیرنفتی شکل عملیاتی گرفت، به‌طوری‌که در ۱۱ ماه سال ۹۹، درآمد حاصل از فروش نفت بسیار کم‌تر از مقدار مشابه در سال گذشته و حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان بود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: از ۵۲۵ هزار میلیارد تومان بودجه، در یازده ماه اول امسال سهم اندکی به درآمدهای نفتی اختصاص داشته است که این نشان می‌دهد به‌طور واقعی نقش نفت در بودجه تا حد قابل‌توجهی کاهش یافته است. وی تأکید کرد: نظام بانکی هم بنا به مشکلات متعددی که دارد هرچند توانسته در تأمین مالی اقتصاد ایفای نقش مناسبی داشته باشد اما قدرت تأمین مالی گسترده و متناسب با رشد اقتصادی ۸ درصدی را ندارد، به همین دلیل از ابتدای فعالیت خود در وزارت اقتصاد به دنبال ایجاد کانال‌های جدید یا تقویت کانال‌های موجود برای تأمین مالی در اقتصاد بودم.دژپسند تأکید کرد: در برنامه‌ای که برای وزارت ارائه کرده بودم، استفاده از بازار سرمایه به‌عنوان یک کانال اساسی در تأمین مالی اقتصاد عنوان شد که البته اجرای آن نیاز به الزاماتی داشت که اولین شرط لازم برای آن باور بنگاه‌ها و دومین شرط باور سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه بود. وی گفت: از اواسط سال ۹۸ مسیر رشد بازار سرمایه تغییر کرد و در سال ۹۹ تا مردادماه همین مسیر را ادامه داد اما بنا بر دلایلی از مردادماه افت‌وخیزها در بازار سرمایه شروع شده و ناپایداری‌هایی را به دنبال داشت که البته دلایل مختلف و عوامل زیادی داشته و دارد.وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه بر اساس اقبال مردم از بازار سرمایه برنامه‌ریزی‌هایی انجام شد اظهار داشت: با توجه به استقبال از بازار سرمایه برنامه‌ریزی کردیم تا از طریق عرضه‌های مناسب چه در قالب شناوری و چه در قالب عرضه‌های اولیه، همچنین در قالب افزایش سرمایه و ارتقای بازار بدهی و انتشار انواع اوراق، تقاضای رو به رشد تأمین شود و پایداری بورس هم آسیب نبیند اما اتفاقاتی افتاد که بروز آن‌ها به بازار سرمایه آسیب رساند.
تجهیز مالی ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی برای اقتصاد کشور بود، نه دولت
وی تأکید کرد: امسال ۵۰۰ هزار میلیارد تومان تجهیز منابع مالی از طریق بازار سرمایه انجام شد اما باید به‌صراحت بگویم که برخی به‌غلط این موضوع را منعکس کردند که دولت ۵۰۰ هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه تأمین مالی کرده که هرگز چنین چیزی درست نیست. این تجهیز مالی برای اقتصاد کشور از طریق بازار بدهی و بازار سهام برای همه بخش‌های دولتی، خصوصی و نهادهای عمومی مانند شهرداری‌ها صورت پذیرفت. وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: از سوی دیگر وقتی در بازار سهام از افزایش سرمایه صحبت می‌کنیم بلافاصله اذهان را به سمت تجدید ارزیابی‌ها هدایت می‌کنند که از این محل نمی‌توان تأمین مالی جدید انجام داد اما مگر افزایش سرمایه فقط از طریق تجدید ارزیابی صورت می‌گیرد؟ خوشبختانه توانستیم افزایش سرمایه از سایر روش‌ها را تسهیل کنیم تا شاهد افزایش سرمایه غیر از تجدید ارزیابی‌ها باشیم. دژپسند با بیان اینکه در بازار سهام عرضه اولیه، افزایش شناوری و افزایش سرمایه غیر از روش تجدید ارزیابی انجام شد، گفت: در بازار بدهی هم متأسفانه اذهان را به‌غلط به سمتی هدایت می‌کنند که دولت فقط اوراق فروخته است که چنین چیزی هم درست نیست؛ چراکه هم نهادهای عمومی مانند شهرداری‌ها و هم بخش خصوصی اوراق فروختند و اتفاقاً این موضوع مایه افتخار است که بخش خصوصی توانست از بازار بدهی به‌خوبی استفاده کند. چنانکه در برخی از موارد شاهد آن بودیم که در طول فقط سه ساعت یک‌هزار میلیارد تومان اوراق توسط بخش خصوصی عرضه شد که البته از این موارد کم نبوده است.
نقش بازار سرمایه در اقتصاد ایران فراموش‌نشدنی است
وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: اساساً یکی از مهم‌ترین کارکردهای اصلی بازار همین موارد است و ما آن را به‌عنوان ظرفیت طلایی بازار سرمایه می‌دانیم، به این معنا که بازار به‌واسطه این قابلیت‌هایی که دارد مورد اقبال قرار گرفته و به‌عبارت‌دیگر نقش و جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد ایران دیگر قابل کتمان نیست.
دژپسند تأکید کرد: بازار سرمایه یک نقش نهادی و پایدار خواهد داشت که امیدواریم این روند در سال‌های آینده هم استمرار داشته باشد و ما به دنبال ارتقای نقش بازار سرمایه در اقتصاد هستیم. وی با بیان اینکه بازار سرمایه باید جایگاه مطلوبی هم برای بنگاه‌ها و هم اشخاص حقیقی که قصد سرمایه‌گذاری در این بازار را دارند، داشته باشد، گفت: قابلیت‌های بازار سرمایه زیاد است و نباید از این موضوع غافل شد. چراکه اگر این اتفاق بیفتد، اهداف تعریف‌شده در تأمین مالی اقتصاد کشور محقق نمی‌شود.
تأمین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی عدد درشتی نیست
وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره بحث تأمین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان در سال آینده اظهار داشت: تأمین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ برآورد شده است و با شناختی که از قابلیت‌های بازار سرمایه داریم امیدوارم که ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان تأمین شود. دژپسند تأکید کرد: اگر بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که عرضه‌های اولیه با روند مناسب استمرار پیدا کند و عوامل ناپایداری بورس را خنثی کنیم، تأمین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی عدد درشتی نیست.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تأکید کرد: البته این تأمین مالی به صور گوناگون صورت می‌گیرد، ازجمله آن عرضه اولیه، پذیره‌نویسی، افزایش سرمایه غیر از روش تجدید ارزیابی، افزایش شناوری و همچنین استفاده از بازار بدهی برای دولت، بنگاه‌ها، شهرداری و بخش خصوصی در این تأمین مالی لحاظ شده است.وی ادامه داد: اگر بتوانیم به‌گونه‌ای فرهنگ‌سازی کنیم که سرمایه‌گذاری از طریق روش غیرمستقیم در بازار سرمایه توسعه پیدا کند، پایداری بیشتری در این بازار ایجاد می‌شود که به تحقق اعداد تأمین مالی کمک میکند. در حال حاضر هم این آمادگی وجود دارد چراکه بنگاه‌های زیادی در صف ورود به عرضه اولیه هستند.وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: اگر این روند ادامه پیدا کند و در بازار سرمایه به پایداری برسیم دوباره اعداد قابل‌توجهی در عرضه‌های اولیه خواهیم داشت و تأمین مالی‌ها قابل تحقق خواهد بود.
چرا تأمین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی برخی از سهامداران را ترساند؟
دژپسند در پاسخ به این سؤال که چرا تأمین مالی ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی در سال جاری و برنامه‌ریزی برای تأمین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی برای سال آینده موجب هراس برخی از مردم و سهامداران شد، اظهار داشت: بودجه ۱۱ ماهه امسال با مجموع عمرانی، سرمایه‌ای، مالی و هزینه‌ها و منابع مصارف ۵۲۵ هزار میلیارد تومان بوده که در آن مالیات، اوراق، خصوصی‌سازی، درآمدهای نفتی، بهره مالکانه و سایر درآمدهای دولت، دیده شده بود که البته تمام این‌ها متعلق به دولت نیست. تأمین مالی دولت از بازار سهام در سال جاری کمی بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است که آن‌هم در ماه‌های ابتدایی سال که بازار با رونق قابل توجه همراه بود، صورت پذیرفت.
وی افزود: دولت در بازار سرمایه دارایی فروخته و در مقابل آن وجوهی حاصل کرده که درآمد دولت از تمام روش‌ها در بازار سهام حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است. وزیر امور اقتصادی و دارایی تأکید کرد: بنده معتقدم به دلیل ورود غیرحرفه‌ای‌ها و سیاسی کردن موضوع و انتقال ناقص صحبت‌ها این اتفاقات افتاد وگرنه همه می‌دانند ما حتی تلاش می‌کنیم که کسری بودجه از طریق بانک مرکزی تأمین نشود، آن‌وقت چطور عده‌ای مدعی شدند که خواسته‌ایم کسری بودجه را از جیب مردم تأمین کنیم.
انتقال مدیریت سهام عدالت با اذن مقام معظم رهبری
وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین درباره بحث انتخابات هیئت‌مدیره شرکت‌های استانی سهام عدالت و ابهاماتی که در این خصوص مطرح می‌شود، اظهار داشت: خدا را شاکرم که امسال اتفاق بسیار مهمی در مورد انتقال مدیریت سهام عدالت شکل گرفت. در زمان واگذاری سهام عدالت، مالکیت به سهامداران واگذار شد اما مدیریت واگذار نشد که امسال با اذن مقام معظم رهبری نسبت به واگذاری مدیریت سهام عدالت هم اقدام کردیم.دژپسند افزود: در این جریان ۴۰ درصد سهامداران روش مدیریت مستقیم را انتخاب کردند و ۶۰ درصد هم روش غیرمستقیم و مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را برگزیدند. وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه سهامداران روش غیرمستقیم باید هیئت‌مدیره شرکت استانی را انتخاب کنند، اظهار داشت: از طریق انتخابات سراسری هیئت‌مدیره هر استان انتخاب می‌شوند.
حضور دولتی‌ها در هیئت‌مدیره مجامع کذب محض است
دژپسند با اشاره به این ادعا که گفته می‌شود در برخی از هیئت‌مدیره‌های مجامع از مدیران دولتی استفاده شده گفت: این ادعا کذب محض است. وی ادامه داد: یکی از دستورات مجامع انتخاب هیئت‌مدیره شرکت‌های استانی بوده که این افراد از بین سهامداران کاندید و منطبق با شرایط اعلامی سازمان بورس تأیید می‌شوند و ما هیچ دخالتی در این روند نداریم و مرجع تأیید صلاحیت نامزدها فقط سازمان بورس بوده است؛ اما وقتی شرکتی وجود نداشته باید فکر این را می‌کردیم که یک هیئت‌مدیره اداره مجمع را بپذیرد که این افراد در سازوکاری انتخاب شدند که این سازوکار فقط برای اداره مجمع بوده که این تصمیم به‌موجب اجازه شورای عالی بورس گرفته شد که اتفاقاً به‌صورت الکترونیکی هم بوده و حضوری نبوده که بگویند ممکن است در روابط چهره به چهره مشکلاتی ایجاد شود. البته بر اساس مصوبه شورای عالی بورس، برگزاری مجامع فوق‌العاده نوبت دوم انتخابات هیئت‌مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت به زمان دیگری موکول شده است.وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به انتقاداتی مبنی بر اینکه این انتخابات در آینده نباید به‌صورت الکترونیکی برگزار شود، اظهار داشت: شورای عالی بورس این سازوکار را مصوب کرده بود و باید بدانیم که این یک انتخابات ۳۰ میلیون نفری است و باید سازوکاری ایجاد شود که همه شرکت‌کنندگان احراز هویت شوند.
