نوبلیستهای مالی
نوبلیستهای مالی
ترجمه: دکتر سید محمد هاشمینژاد
جایزه نوبل معتبرترین جایزه علمی است که به یک دانشمند تعلق میگیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانهدار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت میشناسند، پایهگذاری شد. در سال ۱۹۰۱ میلادی، نخستین جوایز بنیاد نوبل اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به طور سالانه در رشتههای فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق میگیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند. اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ توسط رئیس مجلس نروژ اهدا شد تا این که در سال ۱۹۰۴ کمیته نوبل نروژ تشکیل شد. پنج عضو این کمیته توسط پارلمان نروژ (استورتینگت)گمارده میشوند و انجام امور مقدماتی مربوط به داوری و نیز اهدای جایزه صلح نوبل بر عهده این کمیته است. اعضای این کمیته مستقل هستند و به قانونگذاران پاسخگو نمیباشند. اعضای دولت نروژ حق عضویت در این کمیته را ندارند. ماهنامه بورس در هر شماره خود یکی از نوبلیستهای اقتصادی که موضوع پژوهش آنها مرتبط با بازارهای مالی بوده را به مخاطبان گرامی معرفی کند. منبع این نوشته برگرفته از کتاب «برندگان جایزه نوبل اقتصاد» است.
جورج استیگلر
George Joseph Stigler
سال دریافت جایزه: ۱۹۸۲
سال تولد: ۱۹۱۱
تابعیت: آمریکا
دانشگاه: شیکاگو
دریافت جایزه به پاس: مطالعات اساسی در ساختارهای صنعتی، عملکرد بازارها و علل و اثرات تعدیل عمومی.
تالیفات:
۱- هزینه معیشت
۲- روند تولید و اشتغال
شرححال
جورج استیگلر، در سال ۱۹۱۱ در شهر رنتون در ایالت واشنگتن آمریکا متولد شد. وی لیسانس خود را در سال ۱۹۳۱ از دانشگاه واشنگتن و فوق لیسانس را در سال ۱۹۳۲ از دانشگاه کارولینای شمالی اخذ کرد. دوره دکترای او با پایاننامهای تحت عنوان «نظریههای تولید و توزیع» در سال ۱۹۳۸ به اتمام رسید.
این پایاننامه که در سال ۱۹۴۱ به چاپ رسید، نخستین تلاش جدی در بررسی تکامل نظریه تولید و توزیع کلاسیک از ۱۸۷۰ به بعد بود و فوراً به عنوان یکی از منابع تاریخی عقاید اقتصادی شهرت پیدا کرد.
جورج استیگلر، اقتصاد دانی است که به دلیل اهتمامی که در پیشبرد نظریه مقررات اقتصادی نشان داد، در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه نوبل در اقتصاد شد؛ اما باید اذعان داشت که اگر جایزه نوبلی نیز برای آثار زیبا در نظریه اقتصادی، تشکیلات صنعتی و تاریخ عقاید اقتصادی وجود میداشت، مدتها پیش باید آن را دو دستی به استیگلر تقدیم میکردند.
یکی از اصیلترین آثار استیگلر، «اطلاعات در بازار کار» نام دارد که در سال ۱۹۶۲ منتشر شد و نقطه شروعی برای الگوهای تخمین میزان بیکاری است که مطابق آنها، بیکاری به عنوان جست و جوی داوطلبانه بهترین شغل با بهترین دستمزد تعریف میشود. استیگلر نشان میدهد که یک نرخ دستمزد در بازار کار وجود ندارد و حتی وقتی مشاغل بهخوبی تعریف شدهاند، دستمزدهای متفاوتی برای آنها وجود دارد، بهطوریکه جوینده شغل عملاً با مشکل اطلاعات مواجه است. به همین ترتیب، وقتی استیگلر بهطور تجربی نشان داد که منحنی تقاضای انحصاری و قیمتهای غیرقابل انعطاف «کینکلی» (کینکلی معتقد است که اگر تنها چند بنگاه معدود در یک رشته فعالیت داشته باشند، بهسختی قیمتهای خود را تغییر میدهند) ازنظر تجربی مردود است، سروصدای زیادی برانگیخت.
استیگلر در مقاله دیگری که در سال ۱۹۷۱ تحت عنوان «نظریه مقررات اقتصادی» نوشت، مدعی شد که این فرض ساده که مؤسسات دولتی ایجاد شدهاند تا سیاستهای قیمتگذاری و سرمایهگذاری را به نفع مصرفکنندگان تعیین کنند، نادرست است و آنها در عمل به سود تولیدکنندگان عمل میکنند و این از روی سوءنیت صورت نمیگیرد، بلکه منطق مقررات دولتی چنین امری را اجتنابناپذیر میسازد. استیگلر و اقتصاد دانان دیگری کوشش کردهاند تأثیرات جانبی این فرض را بر مؤسسات دولتی آمریکا کشف کنند و بالاخره باید از مقاله مهم استیگلر تحت عنوان «سیاست اقتصاددانان سیاسی» نام برد که در سال ۱۹۵۹ نوشته شد. این مقاله نیز همانطور که انتظار میرفت بحثهای فراوانی برانگیخت و نمونه بارزی است از سبک بی نظیر استیگلر که حاوی بحثهای فوقالعاده روشن و صریح، خلاصهسازیهای به یادماندنی و استفاده از شواهد و قرائنی که جاهای غیر قابل انتظار و بذلهگوییهای فراوان است و تنها پانویسهای متن این مقاله را میتوان بهعنوان گزیدههایی از لطیفههای آمریکایی به طور جداگانه به چاپ رساند.
استیگلر در سال ۱۹۳۶ توسط تئودور شولتز دعوت شد تا در مقام استادیار در دانشگاه آیووا به کار بپردازد. او مدت دو سال در آن دانشگاه تدریس کرد و سپس به دانشگاه مینهسوتا پیوست. استیگلر خدمت زمان جنگ را در «اداره تنظیم قیمتها» در واشنگتن گذراند و در سال ۱۹۴۲ کتاب کوچکی با عنوان «نظریه قیمت» منتشر کرد که دانشجویان، سالها آن را به عنوان کتاب درسی مفیدی مطالعه میکردند. در سال ۱۹۴۶ استیگلر به درجه استادی دانشگاه براون رسید و سال بعد به دانشگاه کلمبیا رفت. در سال ۱۹۵۷ استیگلر مجدداً به دانشگاه شیکاگو بازگشت. او در سال ۱۹۶۴ به ریاست انجمن اقتصاددانان آمریکا و در سال ۱۹۷۷ به ریاست انجمن تاریخ اقتصاد آمریکا انتخاب شد. او همچنین از پنج دانشگاه آمریکا و اروپا مدارج افتخاری دریافت کرده است.
مقالات برجسته استیگلر در خصوص سیر اندیشه اقتصادی (۱۹۴۸) و مقالاتی در تاریخ اقتصاد (۱۹۶۵) جمعآوری شده است. همچنین، کتابهای «سازمان صنعتی» (۱۹۶۸) و «شهروند و دولت: مقالاتی در مقررات دولتی» (۱۹۸۲)، حاوی مقالاتی است که استیگلر طی سالها در زمینه رفتارهای بازرگانی و نظریه مقررات اقتصادی نوشته است. کتابهای «خدمتگذاران خانگی در آمریکا» (۱۹۷۴)، «سرمایه و نرخهای بازده در صنایع کارخانهای» (۱۹۶۳) و «عرضه و تقاضای متخصصان علمی» (۱۹۷۵) بخشی از کارهای تجربی استیگلر در سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۵۹ است که استیگلر با «دفتر ملی تحقیقات اقتصادی» در سال ۱۹۴۶ با همکاری میلتون فریدمن تحت عنوان بامها و پشتبامها نوشت و کماکان به عنوان یکی از نخستین انتقادات بر محدود کردن سود بری اقتصادی در ادبیات اقتصادی خواندنی است.