پیش‌شرط‌‌‌های بلوغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران
مریم نبی‌پور
عضو هیئت تحریریه
در گفتگو با مدیر تحقیق و توسعه بورس تهران و مدیرعامل مشاوره سرمایه‌گذاری پرتو آفتاب کیان عنوان شد
پیش‌شرط‌‌‌های بلوغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران
در بازار سرمایه، پس از تصویب قانون جدید بازار و ابلاغ آن توسط مجلس، شاهد توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده‌ایم. گرچه در ابتدا نسبت به کارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با بیم و امید نگاه می‌شد و این ابزارهای مالی در فراز و فرودهای روند حرکتی بازار سرمایه گهگاه با انتقاداتی مواجه بودند، اما اکنون با انواع گوناگونی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در این بازار روبرو هستیم.
در این قسمت از سری میزگردهای ماهنامه «بورس»، به موضوع جایگاه صندوق‌های سرمایه‌گذاری و به‌طور خاص صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام و صندوق‌های با درآمد ثابت (Fixed Income) در بازار سرمایه پرداخته می‌شود. در این میزگرد تخصصی که با حضور رضا کیانی، مدیر تحقیق و توسعه «بورس اوراق بهادار تهران» و مونا حاجی‌علی‌اصغر، قائم‌مقام گروه مالی «کیان» و مدیرعامل مشاوره سرمایه‌گذاری «پرتو آفتاب کیان» برگزار شد، به تبیین مشکلاتی از قبیل «زمان‌بر بودن» فرآیند تأسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری، «پایین بودن سقف» آنها و به‌طور خاص، عدم وجود زیرساخت‌های مناسب و همچنین قوانین و مقررات لازم در خصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی اشاره شد. همچنین در خلال این گفتگو به ضرورت تمرکز بر ارائه آموزش جهت آشنایی عموم مردم با صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سازوکار انتخاب صندوق صحیح از سمت متقاضیان و …پرداخته شد. مشروح این گفتگوی تخصصی در ادامه ارائه می‌شود.
ماهنامه بورس: آقای کیانی، لطفاً در شروع بحث، اطلاعاتی در رابطه با تاریخچه و کلیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری با مخاطبین ماهنامه در میان بگذارید و بفرمایید که از سهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار چه برآوردی دارید؟
در رابطه با سهم مجموع صندوق‌های سرمایه‌گذاری (۳۲۲ عدد) از ارزش کل بازار نیز آمار دقیقی در دست دارید؟
ماهنامه بورس: با توجه به سهم نیم‌درصدی که اشاره شد، به نظر شما چرا علی‌رغم اینکه تعداد و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به دهه قبل در بازار افزایش داشته است، سهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، نسبت به کل بازار و حتی در قیاس با بازار سرمایه برخی کشورها، همچنان بسیار نازل است، شما دلیل این عدم رشد و توسعه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری را چه عامل یا عواملی می‌دانید؟
ماهنامه بورس: آقای کیانی، خانم حاجی‌علی‌اصغر توضیح دادند که «نبود زیرساخت لازم و مناسب» باعث شده است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مورد استقبال قرار نگیرند و برای حل بعضی از این زیرساخت‌ها نیز راهکارهایی ارائه دادند، از طرفی جنابعالی اضافه کردید که عدم آشنایی مردم با این نوع نهاد مالی یا عدم توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها باعث این اتفاق شده است، در مجموع به نظر شما کدام از مواردی که مطرح شد در اولویت هستند؟ همچنین، دلیل عدم استقبال از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام را چه می‌دانید؟
مونا حاجی‌علی‌اصغر:
ماهنامه بورس: سپاس‌گزارم خانم حاجی‌علی‌اصغر، آقای کیانی شما در مورد صحبت‌هایی که مطرح شد چه نظری دارید؟
رضا کیانی:
ماهنامه بورس: آقای کیانی تا اینجای بحث تأکید شما بیشتر بر روی کیفیت است تا کمیت؟ خانم حاجی‌علی‌اصغر آیا با صحبت‌های آقای کیانی در این مورد موافق هستید؟
ماهنامه بورس: اگرچه در مورد میزان بازدهی صندوق‌ها مباحث مختلفی مطرح شد، اما باید بپذیریم که انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری بر اساس بازدهی به موضوعی بسیار پیچیده مبدل شده است. برای مثال، یک صندوق سرمایه‌گذاری ممکن است که در یک بازه زمانی در قعر جدول بازدهی صندوق‌ها باشد، اما بعد از مدتی که مجدداً بازدهی همان صندوق را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که در صدر جدول‌ها قرار گرفته است، سؤال بنده از آقای کیانی این است که از منظر ایشان، بهتر است که صندوق‌ها را چگونه ارزیابی و یا طبقه‌بندی کرد؟
ماهنامه بورس: سپاس از خانم حاجی‌علی‌اصغر بابت توضیحاتی که ارائه کردند. به‌طور کلی، در فضای صندوق‌های سرمایه‌گذاری گاهاً شاهد هستیم که این صندوق‌ها در مواردی نمی‌توانند عملکرد اصلی خود را در بازار محقق کنند. در همین رابطه، سؤالم از آقای کیانی این است که به نظر شما نقاط ضعف و قوت صندوق‌های با درآمد ثابت کدام‌اند؟ و به نظر شما عملکرد این صندوق‌ها، تابع چه موضوعاتی می‌تواند باشند؟
ماهنامه بورس: ازآنجاکه موضوع صندوق‌های با درآمد ثابت، بحثی بسیار تخصصی و کلان است. از خانم حاجی‌علی‌اصغر نیز تقاضا دارم که با توجه به تجربه فنی و تخصصی خود در زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری، وضعیت کنونی ما را در خصوص صندوق‌های با درآمد ثابت ارزیابی کنند. سپس نظر پایانی جناب آقای کیانی و سرکار خانم حاجی‌علی اصغر را راجع به مباحثی که مطرح شد، می‌شنویم.
