شروع سرمایه‌گذاری در سهام – قسمت سی و پنجم
ریحانه لاریجانی
کارشناس توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری بورس تهران
در قسمت‌های قبل، اجزای مختلف تحلیل تکنیکال بررسی شد. در این قسمت، در مورد فیبوناچی و تحلیل تکنیکال بحث خواهد شد.
فیبوناچی چیست؟
لئوناردو فیبوناچی۱ یک ریاضیدان بزرگ اروپایی بود. یکی از آثار او معرفی دنباله معروف فیبوناچی است. این دنباله با عدد صفر و یک شروع می‌شود و هر عدد از مجموع دو عدد قبلی به‌دست می‌آید.
همان‌طور‌که در بالا نشان داده شد، هر عدد حاصل‌جمع دو عدد قبلی خود است و می‌توان فرمول فیبوناچی را به‌صورت زیر نوشت:
چرا این دنباله اعداد مشهور شد؟
در طبیعت نظم خاصی وجود دارد. ریاضیات یکی از علوم پایه است که کشف اسرار آن، کلید حل معمای موجود در طبیعت است. از عجایب اعداد فیبوناچی می‌توان به عدد فی اشاره کرد. همچنین نکته جالب در مورد این دنباله از اعداد، این است که به‌غیر از چند عدد ابتدایی، بقیه اعداد دنباله تقریباً ۱/۶۱۸ برابر عدد قبل از خود و ۰/۶۱۸ برابر عدد بعد از خود می‌باشند. این نسبت‌ها به درصد به ترتیب ۱۶۱/۸ درصد و ۶۱/۸ درصد می‌شوند.
به‌عنوان مثال، برای نشان دادن حاصل‌تقسیم هر جمله دنباله بر جمله قبل از آن، جمله یازدهم (عدد ۸۹) را بر جمله دهم (۵۵) تقسیم می‌کنیم:
همچنین، از تقسیم هر جمله دنباله بر جمله بعد از آن، عدد ۶۱/۸ درصد به‌دست می‌آید که در مثال زیر نشان داده است:
تقسیم جمله دهم بر جمله یازدهم
حاصل‌تقسیم هر جمله بر دومین جمله پس از آن به‌صورت زیر است:
تقسیم جمله دهم بر جمله دوازدهم
از تقسیم هر جمله بر سومین جمله پس از آن، نسبت زیر حاصل می‌شود:
تقسیم جمله دهم بر جمله سیزدهم
از دیگر اعداد مهم فیبوناچی می‌توان به ۷۸/۶%، ۱۲۷/۲%، ۲۶۱/۸% اشاره کرد که عبارتند از:
کاربرد فیبوناچی در بازار سهام چگونه است؟
دنباله اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال و بازار سهام برای پیش‌‌بینی روند قیمت‌ها استفاده می‌شود. تحلیل‌گران پس از بررسی نمودارهای قیمت سهم، به وجود رابطه بین ترازهای فیبوناچی و نمودارها دست یافتند. ترازهای فیبوناچی در بازارهای مالی، روشی برای تحلیل بازگشت یا ادامه روند و در واقع نقاط حمایت و مقاومت می‌باشند که به طرق گوناگون رسم می‌شوند. برای قرار دادن ترازهای فیبوناچی در نمودار، ابتدا باید مقادیر حداکثر و حداقل مهم نمودار را بیابیم. این امر نیازمند بازگشت به چند روز یا حتی چند هفته قبل است.
به‌طور کلی، انواع مختلف فیبوناچی که در بازارهای مالی کاربرد دارند عبارتند از:
۱) فیبوناچی بازگشتی۲
فیبوناچی بازگشتی داخلی۳
فیبوناچی بازگشتی خارجی۴
۲) فیبوناچی پروجکشن (بازتاب‌دهنده)
فیبوناچی بازگشتی چیست؟
بازار به‌طور معمول پس از هر حرکت قوی و قبل از ادامه حرکت، اقدام به بازگشت می‌کند که این بازگشت می‌تواند داخلی یا خارجی باشد؛ یعنی ممکن است بازار تا بخشی از حرکت خود بازگشت کند و آنگاه به حرکت قبلی خود بازگردد (بازگشت داخلی) (شکل ۱)، یا اینکه تمام یا حتی بیشتر از حرکت خود را بازگردد و آنگاه حرکت قبلی خود در یک جهت خاص را مجدداً ادامه دهد (بازگشت خارجی) (شکل ۲).
چگونه می‌توان با استفاده از فیبوناچی بازگشتی معامله کرد؟
به‌منظور انجام معامله با استفاده از فیبوناچی بازگشتی داخلی، بهتر است واکنش قیمت در سطوح مورد‌نظر را بررسی کرد و به‌محض مشاهده علائم برگشتی، در جهت روند غالب بازار وارد شد. به‌عنوان مثال، قیمت سهمی از ۱,۵۸۳ ریال به ۱,۶۷۵ ریال رسیده است و اکنون در حال برگشت به پایین می‌باشد. برای درک اینکه قیمت احتمالاً تا چه سطحی افت و دوباره به سمت بالا حرکت می‌کند، می‌توان از فیبوناچی استفاده نمود. در نرم‌افزار تحلیل تکنیکال، باید از ابتدای حرکت یعنی ۱,۵۸۳ ریال تا انتهای آن یعنی ۱,۶۷۵ ریال را ترسیم کرد. در ترازهای فیبوناچی، مقادیر احتمالی برای تغییر جهت و صعود قیمت را می‌توان حدس زد.
برای انجام معامله با استفاده از فیبوناچی بازگشتی خارجی، بهتر است واکنش قیمت در سطوح مورد‌نظر این فیبوناچی (۱۲۷ و ۱۶۱ درصد) را زیر نظر داشت و به‌محض مشاهده علائم بازگشتی، در جهت روند غالب بازار معامله کرد.
فیبوناچی پروجکشن چیست؟
ابزار فیبوناچی پروجکشن، برای به‌دست آوردن اهداف قیمت و یافتن نقاط ورود به‌کار می‌رود. نقاط بازگشت بیش از ۱۰۰ درصد هر موج را نمایش می‌دهد؛ با این تفاوت که میزان بازگشت تصحیح قیمت در یک موج برای به‌دست آوردن نقاط بالای ۱۰۰ درصد آن روند اهمیت دارد. یک تفاوت عمده فیبوناچی پروجکشن این است که برای رسم آن از سه نقطه استفاده می‌شود.
