مروری بر نقش نهادهای نظارتی و رژیم حقوقی در بازار سرمایه ایالات متحده آمریکا
مهسا بناکار
دکتری مدیریت مالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
محمدجواد فریادرس
کارشناس بازار سرمایه
دستگاه قضایی در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند آمریکا از میزان اهمیت و پیچیدگی موضوع مبارزه کیفری با جرائم مالی آگاه است؛ چراکه امروزه بازارهای مالی که بازار سرمایه‌ی کشور‌ها نیز بخشی از آن به‌شمار می‌رود، به‌عنوان پشتوانه اقتصاد از جایگاه سنتی خود فاصله گرفته و به‌مثابه قلب اقتصادی، نماد سلامت و ضعف بخش واقعی اقتصاد در هر کشوری شده است. بر همین اساس، نهادهای ناظر و قانون‌گذار در بازار سرمایه آمریکا، تمام تلاش خود را برای جلوگیری از ایجاد فساد و تضییع حق سهامداران و همچنین مسدود و محدود کردن شیوه‌های خرابکاری و دستکاری در بازار به‌کار می‌گیرند. در سایت پلیس فدرال آمریکا موسوم به FBI درج شده است که «اقتصاد کشور به‌طور فزاینده‌ای به موفقیت و یکپارچگی بازارهای اوراق بهادار و کالاها وابسته است، در نتیجه FBI هر زمان که فعالیت‌هایی مجرمانه در بازارها و توسط سرمایه‌گذاران بروز دهد، قاطعانه ورود و بررسی می‌کند». با همه‌گیر شدن بحران کرونا تمامی بازارهای مالی دنیا در وضعیت رکودی قرار گرفته بودند، آن‌هم رکودی که مشابه آن پیش از این دیده نشده بود، اما دیری نپایید که بازارهای مالی آمریکا مجدداً روی پاهای خود ایستادند، چنان‌که شاخص‌های آن‌ها سقف‌های قبلی را نیز رد کردند.
اکنون این سؤال به ذهن متبادر می‌گردد که نقش ناظر، قانون‌گذار، دولت و سرمایه‌گذاران حقوقی در زمان بحران و حتی برای جلوگیری از شکل‌گیری بحران چیست؟ چرا با وجود اینکه آمار مربوط به تعداد کشته‌شدگان کرونایی در آمریکا رو به افزایش بود، شاخص‌های مالی بهبود پیدا کردند و سبب شدند که اقتصاد آمریکا از رکود مالی ماه مارس ۲۰۲۰ میلادی خارج شود؟ این سؤال‌ها در عین پیچیدگی، پاسخ‌های مشخصی دارند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تجربه آمریکا در کنترل بحران سال ۲۰۰۸ میلادی است. مطالعه حاضر پیرامون اهمیت رژیم حقوقی در بازارهای مالی و موضوع در امان ماندن تالار شیشه‌ای از ارتکاب جرم، جنایت و دستکاری و همچنین بازگشت اعتماد به بازار و حمایت نهادهای تأثیرگذار بحث خواهد کرد. در این نوشتار با بررسی بازار مالی کشور آمریکا، در خصوص نقش نهاد ناظر، قانون‌گذاری، اقدامات اورژانسی برای حمایت از بازار و مبارزه با فساد مالی و همچنین مصادیق دستکاری در بازار و نقش نهادهای حقوقی موسوم به سرمایه‌گذاران نهادی بحث می‌شود.
نیاز مبرم به تدوین قوانین جدید
با توجه به سرعت، پیچیدگی و گسترش بازارهای اوراق بهادار، نیازی مبرم به تدوین قوانین جدید احساس می‌شود. این در حالی است که گسترش سریع بازارها، فرصت‌های جدیدی را برای سوء‌رفتارهای احتمالی ایجاد کرده است. برای مثال، یک بازیگر متخلف که به‌دنبال دستکاری بازار جهت کسب منافع شخصی است، اکنون ممکن است از طریق گسترش و پخش سفارش‌ها در دفاتر معاملاتی مختلف، استفاده از بازارها و ابزارهای مختلف مرتبط با هم و استفاده از یک تابع معاملاتی خودکار به‌دنبال مخفی کردن این سوء‌رفتار باشد.
برای مطالعه متن کامل به ماهنامه بورس ویژه مهرماه ۱۴۰۰ شماره ۱۹۵ مراجعه نمایید.
