معرفی معاونت توسعه بازار شرکت بورس انرژی ایران
مهمترین رسالت معاونت توسعه بازار شرکت بورس انرژی ایران، راه‌اندازی، توسعه و تعمیق بازارها و روش‌های معاملاتی نوین و بازارسازی در حوزه معاملات کالاهای انرژی است که با بهره‌گیری از مطالعات تطبیقی متنوع در زمینه بورس‌های انرژی در اقصی نقاط دنیا و به‌روزرسانی پیوسته پژوهش‌های گذشته خود سعی دارد، با فراهم کردن بستری متناسب با شرایط اقتصادی، صنعت نفت، گاز، برق و همچنین سایر حامل‌های انرژی، امکان توسعه و پیشرفت بستر رسمی و قانونی معاملات محصولات این حوزه را فراهم کند. از سوی دیگر، وظیفه پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالای قابل‌معامله و توسعه آتی فعالیت‌های بین‌المللی بورس نیز بر عهده این معاونت است. در این راستا، ملاحظات و اقتضائات قانونی کشور و همکاری نهادهای متولی از جمله وزاتخانه‌های نفت و نیرو جهت توسعه و تعمیق بازار انرژی ایران دارای اهمیت حیاتی است.
این معاونت متشکل از سه مدیریت «تحقیق و توسعه»، «پذیرش و بازاریابی» و «مدیریت توسعه بین‌الملل» است. از سال ۱۳۹۱ تا پایان دی‌ماه ۱۴۰۱، تعداد اوراق سلف پذیرش‌شده ۵۶ عدد بوده است. همچنین، ارزش اوراق سلف موازی استاندارد پذیرش‌شده ۸۵۲،۴۷۹ میلیارد ریال و ارزش تأمین مالی اوراق سلف موازی استاندارد منتشرشده حدود ۶۰۷،۲۷۹ میلیارد ریال طی دوره یادشده بوده است. تعداد نیروگاه‌های پذیرش‌شده و تعداد کالاهای پذیرش‌شده در بازار هیدروکربوری به ترتیب ۸۲ و ۳۶۰ عدد بوده و در نتیجه، مجموع کالاهای پذیرش‌شده در بازار فیزیکی ۴۴۲ عدد است. همچنین، پذیرش انبار، صدور، معامله و تسویه گواهی سپرده کالایی در خصوص اوراق گواهی سپرده حامل‌های انرژی کالاهای میعانات گازی و انواع نفت خام شرکت ملی نفت ایران طی سال جاری به اتمام رسیده است.
مأموریت و اهداف اصلی معاونت توسعه بازار
توسعه معاملات و متنوع‌سازی ابزارها و بازارهای بورس انرژی ایران با انجام مطالعات هدفمند و عمل‌گرایانه در راستای دستیابی به بازارهای منطقه‌ای و جهانی؛
مراودات مستمر و هدفمند با سازمان‌های مختلفِ مؤثر، از ابعاد «اجرایی» و «قانون‌گذاری و نظارتی» جهت نیل به اهداف توسعه‌ای بورس انرژی ایران؛
همکاری با مراکز آموزشی و برگزاری دوره‌های آموزشی هدفمند در راستای معرفی بورس انرژی ایران؛
همکاری و شرکت در جلسات کارگروه پروژه‌های معرفی‌شده از سوی نهادها و مؤسسات مرتبط نظیر وزارت نیرو، وزارت نفت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سایر ارگان‌های مؤثر؛
همکاری با سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با بورس انرژی ایران و ارائه دیدگاه و راهکارهای عملی در خصوص رفع موانع و تسهیل طرح‌ها و پروژه‌های در دست اقدام؛
بررسی پروژه‌های مختلف تعریف‌شده در شرکت بورس انرژی ایران و مدل‌سازی و ارائه طرح‌های اجرایی؛
امکان‌سنجی راه‌اندازی بازارها و ابزارهای مالی جدید در راستای ارتقای شفافیت و تعمیق بازار و ارائه پیشنهادهایی در خصوص اصلاح رویه‌های موجود عملیاتی و نظارتی موجود در بورس انرژی ایران؛
مطالعه و بررسی اثرات «سیاست‌ها و قوانین و مقررات مصوب در بودجه‌های سالانه» بر بورس انرژی ایران و ارائه راهکارهای مناسب به‌منظور بهبود عملکرد شرکت؛
اصلاح و توسعه دستورالعمل‌های موجود بورسی جهت ایجاد بستر لازم برای توسعه روزافزون ابزارها و فضا‌سازی لازم برای نیل به اهداف توسعه‌ای شرکت؛
مطالعات در خصوص امکان‌سنجی شاخص‌سازی قیمت‌های کشف‌شده در بورس انرژی ایران و گنجانیدن آن در فرمول‌های رسمی قیمت‌گذاری کشور؛
مطالعات سنجش ریسک شرکت بورس انرژی ایران و راهکارهای کاهش ریسک شرکت؛
توسعه سبد معاملات کالایی بورس انرژی ایران از مسیر پذیرش تمامی کالاهای قابل‌عرضه و کانالیزه کردن عرضه‌های خارج از بورس به سمت عرضه‌های بورسی؛
تلاش در جهت توسعه و روان‌سازی معاملات بورسی با بسترسازی قانونی و استفاده از ظرفیت‌های قوانین بالادستی و نهادهای قانون‌گذاری؛
تلاش در جهت ایجاد بستر بین‌المللی شدن بورس انرژی ایران و ارتباط هدفمند با نهادهای مؤثر تخصصی و سایر بازارهای مشابه در سطح بین‌المللی.
همچنین قابل ذکر است که ابزارها و بازارهای در حال راه‌اندازی توسط این معاونت عبارت‌اند از: انواع گواهی سپرده کالایی حامل‌های انرژی، معامله‌پذیری انواع صکوک، معاملات بازار گاز طبیعی، معاملات آب و پساب و معاملات کالای ترانزیتی.
